Overijssel Kiest: vingerwijzen naar Den Haag en 'patsertaal'

Nog een laatste keer voordat de stembussen worden geopend, gingen de lijsttrekkers van Overijsselse partijen vandaag met elkaar in debat. Het CDA, PvdA, SGP, ChristenUnie, PVV, D66, GroenLinks, SP, Partij voor de Dieren en VVD debatteerden bij het ROC van Twente in Hengelo over de woningbouw, natuur en landbouw en fatsoen en omgangsvormen.

Waar alle partijen het wel over eens zijn, is dat er begonnen moet worden met het aanpakken van de stikstofcrisis. Maar hoe dat moet en wanneer, daar verschillen de partijen van mening over.

SGP-lijsttrekker Gert Harm ten Bolscher is op dit moment als gedeputeerde verantwoordelijk in Overijssel. Ook hij wil graag aan de slag, maar ziet dat het vastloopt in Den Haag. "Je ziet de tegenstellingen die gecreëerd worden tussen Den Haag en alles buiten de Randstad. We hebben een goed plan liggen wat breed gesteund wordt. Vervolgens hoor je er helemaal niets van. Elke dag hebben we de kans om stappen met elkaar te zetten. We kunnen boeren die willen stoppen niet helpen en in Den Haag blijven ze op het geld zitten. Daar zit voor mij de grote tegenstelling."

Luuk Folkerts (PvdD) wil verkleining van de veestapel. En het liefst zo snel mogelijk en voor 2030, en niet pas in 2035. "De bodem is zo zuur, het is vergif voor de meeste planten. We kunnen niet langer wachten en we moeten aan de slag. We weten het al vier jaar, er is niets gebeurd en ook nu zitten we weer te wachten op Den Haag. Maar dat hoeft niet."

Wat Folkerts betreft, moet er niet gewacht worden met het terugdringen van de veestapel en moet Overijssel zich verzetten tegen het landelijke stikstofbeleid. Iets waar Ten Bolscher het absoluut niet mee eens is. "Waarom moet je die druk gaan uitoefenen? Ik ben ervan overtuigd dat als je samen met de sector aan de slag gaat, gaat die beweging er komen. Doelen naar voren halen, kan gewoon niet. Als je gras wil laten groeien, moet je niet aan het gras gaan trekken."

Maar als het aan GroenLinks-lijsttrekker Lucas Brinkhuis ligt, wordt er wel 'aan het gras getrokken'. "Dat zie je ook aan het klimaatbeleid. Hoe verder je de doelen stelt, hoe langer het duurt voordat er echt begonnen wordt." Folkerts (PvdD) pleit er voor dat Overijssel gaat voorfinancieren, zodat er niet gewacht hoeft te worden op het geld uit Den Haag.

Het vingerwijzen naar Den Haag is iets waar D66 van baalt "Ik vind het jammer dat er weer excuses zijn door te kijken naar landelijk. Ik vind dat wij het in Overijssel zelf moeten doen als we dat kunnen. Het gaat hier om samendoen, landbouw en natuur en zorgen dat we weer woningen kunnen bouwen. Ik zie het als een lange trap die we op moeten. We moeten nu vooruit en geen excuses meer dat het geld van landelijk moet komen", besluit Renilde Huizenga.

Het debat begon pas echt te knetteren toen het ging over de woningbouw. Waar, voor wie en welke huizen moeten er worden gebouwd? Als het aan de PvdA ligt, is dat sociale huur. "We moeten stoppen met het bouwen voor de behoefte van de markt en gaan bouwen voor de behoefte van onze inwoners."

De SP wil nog wel een stapje verder gaan en wil af van de marktwerking. Lijsttrekker Herman Kalter pleit voor volkshuisvesting omdat er villa's worden neergezet op plekken waar ook sociale huurwoningen kunnen staan. Iets wat volgens VVD-lijsttrekker Erwin Hoogland 'absoluut niet aan de hand is'.

Ook over het bouwen van woningen 'in het groen' verschillen de partijen sterk van mening. "Wij zeggen absoluut liever niet", zegt Lucas Brinkhuis van GroenLinks. "We hebben heel veel huizen nodig, maar er zijn ook nog ontzettend veel kansen binnen de bebouwde omgeving." Maar wat PvdA betreft, kan het niet anders. "Als we in de stad gaan bouwen, gaat al het openbaar groen eraan."

Volgens Sebastiaan Stöteler (PVV) moeten gemeenten zelf bepalen waar wordt gebouwd en is het niet de provincie die dat gaat bepalen. "Dat heeft de provincie de afgelopen jaren al gedaan. Als er buiten de bebouwde kom gebouwd moest worden, ging de provincie ervoor liggen. Gemeenten weten heel goed waar ze moeten bouwen." Die gedachtegang volgt ook Hoogland (VVD). "De rol die wij als provincie hebben, is dat wij wel de randvoorwaarden creëren waarop die gemeenten dat kunnen doen."

In het debat ging het veel over 'bouwen, bouwen, bouwen'. "Wat ik gemist heb in het debat is het kijken naar waar de drempels zitten", blikt Gert Harm ten Bolscher (SGP) terug op het debat vanaf de zijlijn. "Betaalbaarheid is denk ik een drempel, en stikstof, maar ook waar onze vakmensen zijn die straks die woningen moeten gaan bouwen. Zoek met gemeenten en woningbouwcorporaties waar die drempels zijn en zet daar stappen."

Nog voordat het debat over fatsoennormen van start gaat, wordt Sebastiaan Stöteler twee keer terechtgewezen op 'onfatsoenlijk taalgebruik' door mensen aan de zijlijn van het debat. Iets waar hij zichzelf niet in kan vinden. "Volgens mij praat ik gewoon Nederlands en is er niets geks aan wat ik zeg. Als ik het er niet mee eens ben, zeg ik dat gewoon. Ik vind dit schandalig beleid: boeren de nek omdraaien en mensen kunnen geen boodschappen meer betalen. We zijn een ontzettend rijk land. De politiek, en dat is ook de provinciale politiek, heeft gewoon de prioriteiten verkeerd."

Het thema fatsoensnormen is voor Rick Brink, lijsttrekker van het CDA, enorm belangrijk. "Iedere keer als ik de weg opdraai zie ik omgekeerde vlaggen hangen, ik zie vertrouwen in de politiek dat nog nooit zo laag is geweest. Dan kun je twee dingen doen. Een Twitter-account aanmaken en elkaar steeds gaan wijzen op gedrag, maar je kunt ook de arena instappen en met elkaar de discussie aangaan."

En dat is waar alle partijen zich bij aansluiten en elkaar in hebben gevonden. Renilde Huizenga: "Het is democratie. Dus iedereen moet gewoon zijn mening kunnen geven omdat hij of zij als volksvertegenwoordiger een bepaalde achterban heeft. Dat moet op een fatsoenlijke manier. Want als je je mond gaat houden, ondermijnen we de democratie."

Wil je meer weten over de Provinciale Verkiezingen van aankomende woensdag 15 maart of wil je de 'verkiezingsverhoren' van alle lijsttrekkers zien, kijk dan op Overijssel Kiest. Hier vind je ook het Kieskompas, om te zien welke partij het best bij jou past.