Kasboeken saai? Integendeel, bewijst tentoonstelling in Stedelijk Museum Kampen

Drie ouderwetse schriften met in keurige lettertjes alle inkomsten en uitgaven van Cornelis de Vogel vormen de basis voor de tentoonstelling 'Van Soerabaja naar Kampen', die vanaf zaterdag te zien is in het Stedelijk Museum in Kampen. De kasboeken zijn via-via bij het museum terechtgekomen en geven een bijzonder inkijkje in het leven halverwege de 19e eeuw.

Cornelis de Vogel hield zijn kasboeken uiterst nauwkeurig bij. Een gulden voor een bedelaar, sinterklaascadeautjes voor de kinderen, maar ook een bestelling van duizend sigaren: "Duizend sigaren, waarom? Was hij een kettingroker, of haalde hij ze voor een feest?" Dat vraagt Nynke zich af. "Dat kan je er niet uithalen, dat blijft toch interpreteren. Maar het is ook leuk om daar over na te denken."

De Vogel was muntmeester in Nederlands Indië, hij was de baas van de fabriek waar de munten voor de kolonie werden geslagen. Een goed betaalde baan. In zijn kasboek is terug te vinden dat hij uitgaven deed voor zijn bedienden en slaven. De wereldgeschiedenis en persoonlijk leven komen zo samen in de beduimelde kasboeken.

Kort nadat de vrouw van de Vogel plotseling overleed, te zien aan alle uitgaven voor de begrafenis, keerde Cornelis met zijn twee zoons terug naar Nederland. Vanuit Soerabaja kwam hij na een verblijf in Den Haag in Kampen terecht, met zijn tweede vrouw. Hier kon hij gaan rentenieren.

In de tentoonstelling koppelt het museum de droge debet en credit uit de boekjes aan voorwerpen die het verhaal tot leven brengen: "Het laat zien dat het gewone leven ook heel interessant en waardevol kan zijn. Het hoeft niet om een beroemdheid te gaan om er toch meer van te willen weten."

Het topstuk in de expositie is wel de daguerreotypie van de familie de Vogel. Bij de kasboeken zaten twee van deze bijzondere voorlopers van de foto, een afdruk op een metalen plaat; "We weten inmiddels zeker dat dit Cornelis met zijn tweede vrouw en hun kinderen is. Dat is zo bijzonder, dat je nu ook weet hoe iemand die zo lang geleden heeft geleefd, eruit ziet."

De familie had het goed in Kampen. De belastingen waren laag, er waren goede verbindingen over de weg en het water naar de randstad, en er was veel vertier, ziet Nynke: "Kampen maakte een periode van groei en bloei door. Het was een bruisende stad,die aantrekkingskracht had op mensen zoals Cornelis die een nieuwe start maakten."

Cornelis werd lid van de herensociëteit, de kinderen gingen naar muziekles en sportclubs. Zijn vrouw kocht maandelijks nieuwe kleren, en de familie was vaak te vinden in het theater of de schouwburg. Allemaal weetjes dankzij de nauwkeurigheid van Cornelis de Vogel. Een kasboek doet zo niet onder voor een dagboek.

De tentoonstelling 'Van Soerabaja naar Kampen' is vanaf zaterdag 25 maart tot en met 11 juni te zien in het Stedelijk Museum in Kampen.