Kogels, speerpunten en scherven, maar Zwols kasteel blijft mysterie

"Wat oude kogels, scherven en speerpunten, leuk om te vinden maar je hoopt op meer", zegt Klomp. Toch is hij niet ontevreden over de resultaten van het bodemonderzoek in het gebied rond het archeologisch rijksmonument. Want er werd nog iets heel bijzonders ontdekt in de grond, iets dat hij als archeoloog nog niet eerder had gevonden.

Er bestaan best wel een paar oude prenten van het kasteel, die op scholen en in de archieven de ronde doen, maar het staat nog steeds niet vast hoe het kasteel er ooit uitgezien heeft. Dat is en blijft een mysterie.

"Daarom hebben we deze keer met specialistische apparatuur de bodem nog een keer grondig gescand", zegt Klomp. "Baksteen is magnetisch materiaal en als je daar met grondradar apparatuur overheen loopt dan geeft dat uitslag. Dan zie je op het scherm rechte lijnen verschijnen die mogelijk op oude muurresten duiden en dat geeft ons hopelijk straks meer inzicht in de oorspronkelijke bouw van het Zwolse kasteel", aldus de stadsarcheoloog.

Bovendien hebben de recente graafwerkzaamheden en archeologische activiteiten rondom het rijksmonument de afgelopen weken ook aangetoond dat het geheel van buitengrachten rondom de oorspronkelijke kasteelgracht toch wat complexer in elkaar zit dan gedacht. "We hebben een aantal nieuwe verbindingen van die buitengrachten gevonden, die ons zeer zeker verder helpen om de contouren van het kasteel beter in kaart te brengen."

Daar waar de gevonden spullen in relatie tot het kasteel wat tegenvielen, was er wel een andere bijzondere historische bodemvondst te vieren. "We hebben in de bodem drie diepe kuilen ontdekt met daarin heel veel houtskoolresten. Wat ons gelijk opviel was dat daarin veel verbrand botmateriaal zat. We hebben het gelijk laten onderzoeken en het blijkt daarbij om menselijke resten te gaan", zegt Klomp.

"Het zijn kleine stukjes bot, deeltjes van schedels en beenderen, maar ook een wortel van een tand. Al met al genoeg resten om duidelijk te maken dat het hier om drie prehistorische crematiegraven gaat."

Hij vertelt enthousiast verder over de ontdekking. "Dat vind ik heel bijzonder. Ik heb in mijn carrière heel veel prehistorische nederzettingen gevonden, van boerderijen bijvoorbeeld, maar nog nooit een plek waar mensen ook begraven werden."

De gevonden menselijke resten gaan naar het laboratorium voor verder onderzoek. "We kunnen aan die kleine botfragmenten heel veel ontdekken", zegt Klomp. Hij noemt als voorbeeld de datering van de menselijke resten, of het om één of meer mensen gaat, maar ook informatie over het geslacht, de leeftijd en pathologische afwijkingen.

De archeoloog van de gemeente Zwolle zet deze week samen met de vrijwilligers die hem geholpen hebben een punt achter het bodemonderzoek. De grond wordt weer netjes afgedekt en dat is volgens hem ook goed. "Op die manier worden de bodemschatten uiteindelijk het beste geconserveerd."

Na het afsluiten van het archeologisch onderzoek beginnen deze week de werkzaamheden voor de herinrichting van het Stinspark. Het park krijgt de komende periode een grondige opknapbeurt. Nodig omdat de locatie rondom het bijzondere Zwolse rijksmonument meer aandacht verdient dan het tot nu toe heeft gekregen.

"Het Stinspark is nu niets meer en niets minder dan een saaie grasmat met wat wandelpaden eromheen. Een grasveld waar mensen hun hond uitlaten", zegt initiatiefnemer Hiddo Wessels. "In onze ogen een park dat niet mooi genoeg is voor een plek waar ruim 800 jaar geleden één van de grootste en sterkste kastelen van Overijssel heeft gestaan. Een kasteel dat door de conflicten met omliggende steden in 1362 volledig verwoest en met de grond gelijk gemaakt is."

"Er is op wat fundamenten na niets mee van over, je ziet alleen nog maar een grote bult zand in het midden van het park waar kasteel Voorst ooit gestaan heeft", zegt Wessels. Dat doet het historisch belang van de plek volgens hem geen eer aan.

Het is de bedoeling om het kasteel weer deels in het park te laten verschijnen. "Niet in z'n oude vorm, dat hoeft en kan natuurlijk niet, maar wel in een moderne eigentijdse versie. Een kunstwerk in de vorm van een burcht wat verbeeldt wat hier ooit gestaan heeft", zegt Wessels.

Ook wordt een deel van de oorspronkelijke gracht- en greppelstructuur rondom de fundamenten van het kasteel weer zichtbaar in het parklandschap.

Het initiatief van de omwonenden, die zich verenigd hebben in de stichting Voorst en Verder, is na een paar jaar lobbyen enthousiast opgepakt. Met als resultaat dat de gemeente Zwolle samen met de provincie Overijssel en de Rijksoverheid het komend jaar ruim anderhalf miljoen euro in de herinrichting van het park investeren.

Een mooi resultaat. Het Stinspark moet volgens de initiatiefnemers een waardevolle historische ontmoetingsplek worden. "Een fijne plek waar je kan spelen en genieten. Maar ook een broedplek voor kunst en cultuur, waar je straks in de openlucht kan genieten van voorstellingen en concerten. Een mooi park, waarin de geschiedenis een prominente plek krijgt en waar niet alleen buurtbewoners en Zwollenaren maar ook mensen van ver daarbuiten welkom zijn", zegt Wessels enthousiast.