Nieuws
Provincie Overijssel haalt natuurdoelen bij lange na niet: "Rijk moet snel met geld komen voor maatregelen"
Gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher maakt het niet mooier dan het is, de maatregelen die tot nu toe zijn genomen in de Natura 2000-gebieden zijn nog lang niet voldoende. Maar om verdere stappen te nemen heeft de provincie geld van het Rijk nodig: "Vijf miljard euro hebben we berekend. Overijssel heeft veel Natura 2000-gebieden, en ook veel gebieden die extreem stikstofgevoelig zijn. Dan moet je forse maatregelen nemen, en daar hangt een prijskaartje aan."
Voor twintig van de vierentwintig Natura 2000-gebieden heeft de provincie Overijssel een zogenoemde natuurdoelanalyse gemaakt. Die analyses laten zien dat Overijssel de doelen voorlopig niet haalt. Er komt nog veel te veel stikstof in de natuur, en ook verdroging en versnippering maken dat de natuur ondanks alle maatregelen nog steeds achteruit gaat.
Beter meten
Toch doet Overijssel er alles aan om de natuurdoelen te halen, stelt gedeputeerde Ten Bolscher: "Voor alle gebieden zijn plannen gemaakt, en een flink deel is ook al uitgevoerd. Maar het duurt jaren voordat het resultaat zichtbaar en meetbaar is. Daarom gaan we nog meer dan nu monitoren hoe de genomen maatregelen uitpakken. Dit is eigenlijk een nul-meting."
Ten Bolscher wil ook wel graag extra stappen zetten, verzekert hij, maar daarvoor is nu het Rijk aan zet: "Alsjeblieft Rijk, kom nu over de brug. Ik heb hier wekelijks boeren staan, die zeggen: 'Ik wil wel stoppen in het gebied, ik heb toch geen opvolger, en dan maak ik ruimte voor bedrijven die willen blijven. Wat kunt u me bieden?' Daar kan ik nu niks mee als provincie, omdat het Rijk ons de middelen niet heeft gegeven."
Rijk moet nu betalen
Als de bijdrage van het Rijk uitblijft kan Overijssel niet verder, stelt Ten Bolscher: "Dat geld hebben we nu keihard nodig om de noodzakelijke stappen met elkaar te gaan zetten. We hebben uitgerekend in het Provinciaal Programma Landelijk Gebied dat er vijf miljard euro nodig is. Wij kunnen dat als provincie niet zelf opbrengen."
Als de provincie geld heeft om boeren in of bij kwetsbare natuur uit te kopen of te ondersteunen bij het omvormen van hun bedrijf komt er ook ruimte vrij voor de zogeheten PAS-melders. Dit zijn (vooral) boeren die geen vergunning nodig hadden bij een kleine uitbreiding van hun bedrijf, een melding was voldoende. Na de uitspraak van de Raad van State in 2019 is dat stikstofbeleid van tafel geveegd en hebben de bedrijven wel een vergunning nodig. Buiten hun schuld om zitten deze boeren in grote problemen, omdat ze nu geen geldige vergunning onder hun bedrijf hebben.
Water en droogte
Stikstof terugdringen is maar een deel van het probleem in de natuurgebieden, constateert de provincie. Verdroging is ook een groot gevaar voor kwetsbare natuur. Er zijn al veel maatregelen genomen om water langer in een gebied vast te houden, maar dat lost niet alles op. Als de drinkwaterwinning in of bij natuurgebieden ondertussen doorgaat lijkt het op het bad vullen met de stop eruit.
Maar daar heeft de provincie niet rechtstreeks invloed op: "De behoefte aan schoon drinkwater is ook groot, dat kan je niet zomaar stopzetten. Wat we nu doen is dat we gebieden eigenlijk extra proberen te vernatten, zodat de gevolgen van de waterwinning minder groot zijn."
Het moet sneller
Overijssel wil de natuurdoelen wel halen, maar niet ten koste van alles. Uitgangspunt is dat in een gebied altijd naar zoveel mogelijk draagvlak wordt gezocht voordat maatregelen worden uitgevoerd. Dat kost tijd. Tijd die er niet meer is, stelt de Ecologische Autoriteit. Deze instantie controleert of er wel de goede maatregelen worden genomen om de natuur te beschermen.
De Ecologische Autoriteit heeft twee Overijsselse Natura 2000-gebieden onder de loep genomen, Boetelerveld en Landgoederen Oldenzaal. De natuur herstelt in die gebieden nog niet genoeg is de conclusie, er zijn dringend aanvullende maatregelen nodig: "Een voorzichtige, tijdrovende aanpak past niet bij deze urgentie", staat in het rapport.
"Niet trekken"
Gert Harm ten Bolscher is het niet eens met deze conclusie: "Ik zeg altijd, gras groeit niet harder door eraan te trekken. Ik ben ervan overtuigd dat je meer snelheid maakt door met elkaar naar de beste oplossing te zoeken en draagvlak te creëren. Je kan wel maatregelen nemen en iedereen dwingen dat te gaan doen, maar dan kom je ook in ingewikkelde procedures en gebeurt er niks."
Ten Bolscher gaat liever voor overleg en samenwerking: "Als je met elkaar zoekt naar de beste oplossing, en waar het kan direct al kleine stapjes zet, dan werk je met elkaar toe naar het grote doel dat we voor ogen hebben: een mooie natuur in Overijssel, maar ook een leefbaar platteland waar ook ruimte is voor ondernemers en inwoners van Overijssel."
Overijssel kent 24 Natura 2000-gebieden. Dit zijn natuurgebieden die zo bijzonder zijn, dat ze extra beschermd moeten worden om ze voor de toekomst te behouden. De Natura 2000-gebieden zijn op Europees niveau vastgesteld. Landen hebben de plicht er alles aan te doen om de gebieden te behouden en te beschermen en zo te voorkomen dat er plant- en diersoorten uit verdwijnen. De gebieden zijn kwetsbaar en worden bedreigd door onder meer verdroging, verzuring door stikstof en versnippering. Daarom zijn er soms ingrijpende maatregelen nodig om de natuurwaarden in de gebieden te behouden.
