Hollandia uit Enschede bakt al 90 jaar matzes: "Cultureel erfgoed waar we zuinig op zijn"

"Zo vind ik ze het lekkerst, net uit de oven", lacht Steven terwijl hij een matze van de afkoelband pakt. "Als het meezit ligt deze lading nog net voor Pasen in de winkels." Er wordt stevig doorgewerkt bij Hollandia matzes aan de Nieuwstraat in Enschede. Het hele jaar door gaan hier de bekende crackers in het zeskantige oranje doosje de deur uit, maar met Pasen is wel een piek.

'Paaschbroodfabriek Hollandia' staat nog altijd op de gevel. Nu denk je dan aan rijk gevuld brood met amandelspijs, maar in de jaren dertig werden daar matzes mee bedoeld. In 1933 bakte de familie Woudstra de eerste matzes in hun fabriek. Uit die tijd stamt ook al het zeskantige kartonnen doosje.

Het recept is nog veel ouder, minstens drieduizend jaar. Toen de Joden volgens het bijbelverhaal uit Egypte vluchtten was er geen tijd om deeg voor brood te laten rijzen. De snel gebakken matzes die je ook lang kunt bewaren waren daarom een perfecte oplossing.

Voor deze ouderwetse crackers heb je alleen meel en water nodig, en een hete oven. Aan het recept heeft Hollandia nooit iets veranderd. Dat is juist de kracht van het product, ziet Steven: "We zien het als cultureel erfgoed. Wij hebben de eer om dat te mogen voortzetten en door te geven aan de volgende generatie, dus daar gaan we zeker niet aan sleutelen."

Een aantal machines is al minstens zo oud als het bedrijf. De wals die het stugge deeg uitrolt tot lange lappen waar de crackers uitgestoken worden is zelfs al 100 jaar oud, vertelt Steven: "Zo zie je maar, de machines van vroeger kunnen wel een tijdje mee, zo maken ze ze nu niet meer."

Natuurlijk is er wel gemoderniseerd. Het inpakken gebeurt niet meer met de hand, de oven is veel beter op temperatuur te houden en er wordt streng gelet op voedselveiligheid. Maar in de basis is er niks veranderd.

Toch is het bedrijf niet ouderwets, vindt Steven: "Matzes passen echt helemaal bij deze tijd. Het is puur en eenvoudig, zonder suikers, zout, vetten of E-nummers. Daar willen mensen ook naar terug."

En dan de smaak, daar valt wel over te discussiëren: "Een saai, smakeloos koekje? Daar beledig je me wel een beetje mee", lacht Steven. "Als je het niet lekker vindt moet je er wat anders op doen. Het is de crunch die alles extra lekker maakt. Als je een heerlijk stukje kaas hebt, wil je de smaak niet verpesten met zoute kruidencrackers. Matzes zijn daar perfect voor. Met boter en suiker, met jam of bij het stoofvlees, matzes zijn al-tijd lekker."