Nieuws

Verkenners adviseren provinciebestuur BBB, VVD, Groenlinks, PvdA en SGP

De verkenners presenteerden vanavond hun advies
De verkenners presenteerden vanavond hun advies © RTV Oost / Chantal Everaardt
Een coalitie van de BoerBurgerBeweging (BBB), VVD, Groenlinks, PvdA en SGP is volgens de verkenners het meest kansrijk. Verkenners Wout Wagenmans en Jolanda Waaijer presenteren vanavond hun advies aan Provinciale Staten, waarin wordt voorgesteld dat deze partijen als eerste met elkaar in gesprek gaan.
'De geconstateerde inhoudelijke verschillen tussen deze partijen lijken overbrugbaar en de door deze partijen beoogde bestuursstijl sluit goed op elkaar aan', stellen de verkenners. BBB werd de afgelopen verkiezingen met 17 zetels de grootste partij in Overijssel. Een coalitie van 24 zetels is genoeg voor een meerderheid. De voorgestelde coalitie telt dertig zetels.
Als de voorgestelde partijen er uit komen en een akkoord wordt bereikt, zou dat betekenen dat CDA na jaren uit de coalitie gaat. Opvallend is dat GroenLinks, de partij die wat betreft stikstof ver van de BBB afstaat, wel wordt geadviseerd als coalitiepartij.

Zes gedeputeerde, vijf partijen

Omdat de verkenners zes gedeputeerden adviseren, waarvan twee van de BBB, wordt een coalitie van vijf partijen voorgesteld. Ook betekent dit een bredere meerderheidscoalitie.
Omdat vier van zes huidige gedeputeerden vertrekken, adviseren de verkenners dat SGP en PvdA in de coalitie komen. Zij leveren namelijk de twee gedeputeerden die wel door willen, Tijs de Bree en Gert Harm ten Bolscher.

Breekpunten

Na het duidingsdebat over de verkiezingsuitslag zijn alle lijstrekkers ingegaan op de uitnodiging voor een eerste gesprek met de verkenners. In het eerste gesprek gaven Volt, SP, PvdD en FvD al aan dat ze het niet voor de hand vinden liggen dat ze een rol spelen in de nieuwe coalitie, omdat ze allemaal slechts een zetel hebben.
Wel gaven ze aan dat als er een beroep op hen wordt gedaan door andere partijen, dat ze wel het gesprek willen aangaan. D66, JA21 en de PVV gaven aan wel in de coalitie te willen, maar daar bleek bij andere partijen weinig draagvlak voor.
Met zeven partijen is er een tweede gesprek gevoerd. Hier is nadrukkelijker gesproken over de onderwerpen waar op basis van de verkiezingsprogramma’s duidelijke verschillen van inzicht zijn. Gesproken is over de (on)overbrugbaarheid van verschillen en de opties en mogelijkheden die lijsttrekkers hier zien, of breekpunten die hier mogelijk zijn.
Ook is gekeken naar de stijl van besturen, de visie op samenwerken en naar wat belangrijke elementen zijn voor stabiliteit van bestuur. Daarnaast heeft elke partij uitgangspunten meegegeven waaraan volgens hen een nieuwe coalitie moet voldoen. Bovendien zijn ze gevraagd naar hun ‘wenscoalitie’.

Standpunten BBB onbekend

De verkenners schrijven in hun advies dat er op voorhand geen inhoudelijke blokkades zijn uitgesproken. Uitgangspunt is voor iedereen dat wettelijke kaders hard zijn.
Een aantal partijen gaf aan nog lastig in te kunnen schatten welke standpunten BBB inneemt op sommige (belangrijke) onderwerpen. 'Deze onduidelijkheid kan mogelijk spanning opleveren', schrijven de verkenners. Daarbij gaat het over bijvoorbeeld het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG), de Regionale Energiestrategie (RES) en de nieuwe Omgevingsvisie.
Om ervoor te zorgen dat deze standpunten helder worden, adviseren de verkenners 'een nadere kennismaking' met de BBB. Een extra stap tussen de verkenning en de formatie, waarin partijen over en weer informatie kunnen uitwisselen over elkaars standpunten.

Nieuwe partij

Een coalitie met een ruime meerderheid is volgens de verkenners ook gewenst, omdat het voor partijen nog zoeken is hoe BBB de rol gaat invullen. De BBB is een nieuwe partij met zeventien Statenleden.
'Daar ligt een afbreukrisico in het licht van stabiel bestuur. Dit aandachtspunt wordt door BBB onderkend en hier zit ook focus en aandacht op. De ervaring uit de vorige bestuursperiode, waarin zaken als afsplitsing binnen fracties en/of lijstuitputting hebben gespeeld, worden in dat kader ook als risico gezien. Mocht zich onverhoopt een dergelijke situatie voordoen dan is het van belang dat de bestuurlijke continuïteit gewaarborgd is. Een ruime meerderheid draagt bij aan die borging', schrijven de verkenners.

Minimaal zes gedeputeerden

Het huidige college van Gedeputeerde Staten bestaat uit zes gedeputeerden. De opgaven die er zijn, vragen volgens zowel de verkenners als de partijen dat er ook de volgende periode weer minimaal zes gedeputeerden komen.
De partijen die op een tweede gesprek zijn geweest, willen allemaal wel een gedeputeerde leveren. Om de verkiezingsuitslag recht te doen, zou het volgens de verkenners logisch zijn dat de BBB twee gedeputeerden levert. Dat betekent automatisch dat de coalitie uit vijf partijen moet bestaan.
Nu de verkenners hun advies hebben uitgebracht, kunnen Provinciale Staten besluiten mee te gaan in het advies en een formateur aanwijzen.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.