Nieuws

Ooievaarskoppel krijgt schuld van ongeval A28: "Je krijgt ze niet meer weg"

Ooievaars boven de A28 bij Staphorst afleiding voor automobilisten
Ooievaars boven de A28 bij Staphorst afleiding voor automobilisten © RTV Oost, Oscar Siep
De aanrijding op de A28 bij Staphorst afgelopen dinsdag, zou zijn ontstaan door de ooievaars in een nest boven de snelweg. Dat zeggen politieagenten die de betrokkenen direct na het ongeval spraken. Eén van de automobilisten keek naar de ooievaars in het nest en lette niet op het overige verkeer. Volgens ooievaarsexpert Frits Koopman zou Rijkswaterstaat borden moeten plaatsen. "Kijk op de weg en niet in de lucht!"
Dergelijke borden zijn volgens Koopman op de snelwegen rondom vliegveld Schiphol geplaatst. Ook daar gebeurden wel eens ongelukken omdat mensen meer bezig waren met het luchtverkeer dan met het verkeer om hen heen. "Want die ooievaars krijg je daar echt niet meer weg. Als er eenmaal een nest is geweest komen ze ieder jaar terug naar dezelfde plek. En als het moet bouwen ze het nest gewoon helemaal opnieuw."
Frits Koopman runt al ruim veertig jaar het ooievaarsstation De Lokkerij in De Wijk bij Meppel. Toen hij het station in 1981 begon waren er amper ooievaars in Nederland. Inmiddels telt De Lokkerij een kleine zestig permanente nesten en in de directe omgeving wonen honderden ooievaars. "Ze zijn ontzettend honkvast en nesttrouw. Als je zo'n nest niet wilt, moet je meteen in februari al ingrijpen. Je moet iedere dag de takken weghalen, maar dan nog vrees ik dat de ooievaar het van je wint. En als er eenmaal een nest ligt, dan is het verboden om die weg te halen."

Broedseizoen

Het broedseizoen is begonnen en dan is de bedrijvigheid rond die nesten groot. Ooievaars vliegen af en aan, want de jongen moeten eten. "Ooievaars wisselen elkaar af met broeden, als er eentje op de eieren zit, dan gaat de ander op zoek naar eten. Dus er zijn heel wat vliegbewegingen in deze periode. Ik kan me goed voorstellen dat automobilisten daarvan afgeleid raken, want het zijn indrukwekkend grote vogels."
De redactie van RTV Oost is benaderd door één van de automobilisten die bij de aanrijding van afgelopen dinsdag betrokken was. Volgens hem is er geen sprake geweest van afleiding door de ooievaars in het nest boven de A28. Auto's voor hem stonden plotseling stil en ook hij kon op tijd de auto stoppen. De automobilist achter hem kon echter niet op tijd remmen maar ook dat had niets te maken met de ooievaars. Het ongeval heeft wel geleid tot een kilometers lange file richting Zwolle..
Het is volgens Koopman zeker niet de eerste keer dat er een aanrijding gebeurt dankzij de ooievaars. "Dat gebeurt ieder jaar wel eens, vooral bij dat nest op de A28 bij Staphorst. En bij de spoorwegen hebben ze er ook last van. Op de lijn tussen Meppel en Hoogeveen vind je denk ik wel veertig nesten. Allemaal gebouwd op de bovenleidingen van het tracé."
Ooievaars zijn honkvast en nesttrouw
Ooievaars zijn honkvast en nesttrouw © RTV Oost, Oscar Siep
De NS doet allerlei experimenten om te voorkomen dat ooievaars een nest kunnen bouwen op het spoor. Tot nu toe heeft dat weinig succes. "Een paar jaar geleden hebben ze hele mooie ooievaarsnesten gebouwd op korte afstand van het spoor. Het idee was dat de ooievaars dan misschien wel daar zouden nestelen. Maar de vogels gebruikten die mooie nesten om takken weg te halen om hun eigen nest mee te verstevigen. En nu staan die nestpalen daar werkeloos."

'Ieder jaar keren ze terug naar oude plek'

Koopman moet er een beetje om grinniken. "En het probleem wordt ieder jaar een beetje groter natuurlijk. Want de jongen hebben het jaar erop ook een nest nodig en ook zij zoeken die graag in de buurt van het nest waar ze geboren zijn."
In het ooievaarsstation heeft Koopman geleerd dat ooievaars ook sociale dieren zijn. "Waar al een ooievaar woont, daar zal het wel veilig zijn. Er zal ook wel genoeg eten te vinden zijn, anders ging die ooievaars daar niet wonen. En dus trekt een ooievaar nieuwe kameraden en zie je er in deze regio steeds meer."

Verkeersveiligheid

Rijkswaterstaat kijkt allang niet meer op van ooievaarsnesten boven de snelwegen. Volgens een woordvoerder worden die alleen weggehaald als ze recht boven een rijstrook hangen. "Want dan kan het gevaar opleveren voor de verkeersveiligheid. Nesten die naast de rijstroken gebouwd zijn, laten we hangen. Weghalen kost heel veel tijd en inzet." Bovendien mogen nesten alleen worden verwijderd buiten het broedseizoen.
In de tuin van zijn ooievaarsstation in De Wijk wijst Frits Koopman omhoog naar een boom. Zie je dat nest? Er zat alleen een klein stompje aan die boom, maar toch presteren ze het om een heel nest rond die stam op te bouwen. Dit is nu het derde jaar dat ze daar zitten en het is al een heel bouwwerk geworden. Ik schat dat dat nest zomaar tweeduizend kilo weegt intussen." En dat gewicht wil je niet recht boven een rijbaan.
In deze video kun je zien waarom ooievaars nesten bouwen boven de snelweg of boven het spoor:
Waarom ooievaars een onoverkomelijk probleem vormen voor Rijkswaterstaat en Prorail

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.