Dit is waarom Prins Maurits van Oranje nu een borstbeeld in Blokzijl heeft gekregen

Nou, in het kort: zonder Prins Maurits was Blokzijl niet geworden wat het nu is. De man is heel belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de havenplaats. Maurits werd in 1567 in het Duitse Dillenberg geboren, als zoon van Willem van Oranje. En die kennen we als de grondlegger van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de belangrijkste legerleider tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) tegen de Spaanse overheerser.

Maurits werd toen hij volwassen was geworden, naast legerleider ook Stadhouder van Holland en Zeeland. Stadhouder was één van de belangrijkste functies in de Republiek. In 1590 werd hij ook benoemd tot Stadhouder van Overijssel, Gelderland en Utrecht.

En vanaf dat moment werd Maurits dus steeds belangrijker voor de ontwikkeling van Blokzijl. Niet de Staten van Overijssel maakten daar de dienst uit, het was Holland en dus Maurits waar naar werd geluisterd. Blokzijl was op dat moment heel belangrijk voor de aanvoer van turf: vanuit het noorden kwam de brandstof naar de havens aan de Zuiderzee, vanwaar het verder werd vervoerd. En het was een uitwijkplaats voor de Nederlanders in de strijd tegen Spanje.

Om Blokzijl loyaal aan Holland te houden, gaf Maurits verschillende rechten aan de plaats. Zo mocht het een eigen waag bouwen, waar goederen werden gewogen en gemeten. Ook mocht de havenplaats een eigen wapen en vlag dragen. Dit was allemaal tegen het zere been van de Staten van Overijssel, want Maurits had geen toestemming gevraagd aan deze vertegenwoordigers. De Staten van Overijssel wisten het bestuur van Blokzijl uiteindelijk dan ook aan de invloed van Prins Maurits te onttrekken.

Echte stadsrechten kreeg Blokzijl overigens in 1672. Om ze in 1675 weer kwijt te raken omdat de bestuurder van Vollenhove, waar Blokzijl onder viel, het er niet mee eens was. Allemaal decennia na het overlijden van Prins Maurits.

Maar ondanks dat hij zo belangrijk is geweest, is over Maurits maar weinig terug te vinden in Blokzijl. Er is het Prins Mauritsweeshuis, dat in 1873 werd gebouwd op dezelfde plek waar vanaf 1676 al een weeshuis was gevestigd. En 25 jaar geleden werd Grand Café Prins Mauritshuis geopend. "Maar verder zie je in Blokzijl niets terug van het hele verhaal", vertelt eigenaar Alko Tolner van het Grand Café, een van de initiatiefnemers van het beeld.

"Het werd eigenlijk aangewakkerd door de brief aan de koning die Meike Lotterman vorig jaar schreef." In die brief vroeg Meike of koning Willem-Alexander Blokzijl haar stadsrechten weer kon teruggeven. Dat kon uiteindelijk niet, al is het document uit 1672 wel terug in Blokzijl. "Maar we bedachten wel: we moeten meer met onze historie doen."

Het balletje begon te rollen toen ook museum Het Gildenhuys en de gemeente Steenwijkerland enthousiast bleken te zijn. "We hebben toen contact gezocht met kunstenares Herma Schellingerhoudt, die met het borstbeeld aan de slag ging. Vervolgens zijn we op zoek gegaan naar een geschikte locatie."

Het moest wel een prominente plek krijgen, want het wordt onderdeel van rondleidingen door Blokzijl en waarom zou je iemand die zo belangrijk is geweest wegstoppen ergens achteraf? "Uiteindelijk is gekozen voor de Bierkade, vlakbij het Prins Mauritshuis." Daar was vanmiddag de onthulling van het borstbeeld, door burgemeester Rob Bats, Meike Lotterman en Paulien en Marjet Tolner, de dochters van Alko.

Het beeld heeft een QR-code, die leidt naar welkomstwoord van ereburger van Blokzijl Lucie de Lange. Zij neemt de bezoekers in een korte video mee in de historie van Blokzijl en het Prins Mauritsweeshuis.

En zo komt de geschiedenis van Blokzijl weer een beetje meer tot leven.