Nieuws
Landbouwcollectief mist perspectief in eerste versie over 'nieuwe platteland'
"De overheid stelt de sector voor grote opgaven, maar als wij als landbouw een beroep doen op de overheid dan worden we keer op keer teleurgesteld", laten de landbouworganisaties die zich hebben verenigd in het Landbouwcollectief Overijssel weten in een reactie op het ontwerpplan voor de herinrichting van het Overijsselse platteland, de PPLG. Elke provincie moet voor de zomer een zogenoemd Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) maken, maar het Landbouwcollectief voelt zich niet vertegenwoordigd in de eerste versie van de Provincie Overijssel.
Overijssel presenteerde begin dit jaar als eerste provincie een startversie van het PPLG. Voor het verkleinen van de veestapel, een andere vorm van landbouw, verbetering van de natuur en flink minder uitstoot van onder meer stikstof, moet Overijssel de komende jaren ingrijpend veranderen. En daar is volgens de provincie vijf miljard euro voor nodig.
Inmiddels is er een eerste versie van het plan ingediend bij het Rijk. Maar daar komt het belang van de landbouw niet genoeg naar voren, vindt het Landbouwcollectief Overijssel. In dat collectief zitten vertegenwoordigers van LTO Noord, Nederlandse Melkveehouders Vakbond, Producentenorganisatie Varkenshouderij, Overijssels Agrarisch Jongeren Kontakt, Farmers Defence Force , Agractie en de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders.
Soms bestaat zelfs de indruk dat onze inbreng wordt genegeerd.
"Wij zijn buitengewoon ongerust over de gevolgen die dit zal hebben. Er zijn grenzen aan wat de agrarische sector aankan. We willen een vitaal landelijk gebied behouden. Dan moet de land- en tuinbouw wel perspectief hebben. Perspectief betekent dat er een verdienmodel voor de land- en tuinbouw moet zijn. Dat is essentieel en dat wordt nu gemist", staat in een reactie aan het provinciebestuur.
Het Landbouwcollectief zegt de afgelopen periode zeer veel tijd en energie gestoken te hebben in het PPLG-proces, maar ziet die inbreng naar eigen zeggen onvoldoende terug. "Soms bestaat zelfs de indruk dat onze inbreng wordt genegeerd."
Wat het landbouwcollectief betreft, stelt de provincie het belang en het perspectief van de agrarische sector centraal. "Het vertrouwen neemt af en dat legt een hypotheek op het proces."
Drie doelen
De PPLG heeft drie doelen, namelijk een goed sociaal economisch perspectief, een toekomstbestendige landbouw en herstel van de natuur, het watersysteem en het klimaat. Maar volgens de boerenorganisaties staat dat laatste doel centraal in het plan van de provincie. "Onze constatering is dat natuur-, klimaat- en waterdoelen leidend zijn en dat de landbouw en het Overijssels platteland de gevolgen maar te dragen hebben."
Het collectief vervolgt: "We lezen alleen maar dat de provincie naar een grondgebonden landbouw toe wil en dat de inzet is om 180.000 hectare in gebruik te houden als landbouwgrond. Dat is een vermindering van tien procent. Als we de agrarische sector toekomstbestendig en grondgebonden willen laten zijn, dan hebben we elke hectare landbouwgrond heel hard zelf nodig. Elke hectare die de landbouw kwijtraakt, betekent niet alleen verlies van productiecapaciteit maar ook van verdienvermogen, omdat je hierdoor ook GLB-betalingsrechten kwijtraakt."
Ook ontbreekt volgens de landbouworganisaties innovatie en is er 'verkeerd om geredeneerd'. "De provincie redeneert vanuit (landelijke) doelen. Wij kiezen voor een aanpak van onderop. Wat hebben verschillende gebieden nodig om vitaal en toekomstbestendig te blijven? Wat kunnen we bereiken en welk instrumentarium hebben we hiervoor nodig? Dat moet volgens ons de benadering zijn."
Wachten op het Rijk
Voordat het tot een definitief plan komt, wacht de provincie Overijssel nog op duidelijkheid van het Rijk over een aantal zaken. Daarbij gaat het onder meer over PAS-melders, piekbelasters en geld.
"Daar kunnen we het alleen maar mee eens zijn", reageert het landbouwcollectief. "Maar dan moet het Rijk die duidelijkheid ook snel geven. En in die duidelijkheid moet dan ook zitten dat de provincie voldoende (beleids)ruimte krijgt om gebiedsgericht maatwerk te bieden. Geen dictaten dus en geen termen als 'onontkoombare doelen' en 'dwangmaatregelen'. Er moet een aanpak komen van onderop op basis van vrijwilligheid en draagvlak in de gebieden.
PAS-melders zijn bedrijven die voor de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) een melding deden bij de overheid, bijvoorbeeld van een uitbreiding. Zij hoefden daarvoor geen vergunning aan te vragen; de melding was genoeg. Maar in 2019 zette de Raad van State een streep door het overheidsbeleid en daarmee ging de hele Programmatische Aanpak Stikstof van tafel. Het kabinet beloofde met een oplossing te komen voor de PAS-melders. Ze zouden worden gelegaliseerd. Om dat te kunnen doen, moet er alleen wel eerst genoeg stikstofruimte zijn.
De onzekerheid in het ontwerpplan zit de boeren in de weg. "Veel zaken moeten nog worden uitgewerkt. De provincie wil meer tijd nemen om het hele palet aan doelen en opgaven in de gebieden zorgvuldig met de partners te bespreken. Wij onderschrijven deze conclusie. Zorgvuldigheid gaat boven snelheid. Neem als provincie nu geen onomkeerbare besluiten. Wij staan voor onze agrarische sector en zetten ons in voor haar perspectief. We zijn bereid om met de provincie in gesprek te blijven om te komen tot een afgewogen PPLG dat recht doet aan alle functies in het landelijk gebied van ons fraaie Overijssel."
De provincie heeft de eerste versie van het PPLG Overijssel, waar de boerenorganisatie nu op reageren, bij het Rijk ingediend. Het Rijk toetst of dit plan voldoende vertrouwen geeft in uitvoering door de provincie. Het daaropvolgende ontwerp PPLG Overijssel wordt op 1 juli ingediend bij het Rijk.
