Waarom herkenning en erkenning belangrijk zijn voor jonge mantelzorgers en hun toekomst

Jonge mantelzorger, wanneer ben je dat? "Het zijn jongeren die opgroeien met iemand in de directe omgeving met een chronische ziekte, beperking, psychische kwetsbaarheid of verslaving", legt Seine uit. "Jongeren die een duidelijk taak hebben in de verzorging, maar ook jongeren die zorgen hebben over diegene die hulp nodig heeft. En jongeren die misschien de nodige zorg en aandacht voor zichzelf missen."

Een op de vier kinderen en jongeren dus. Dat is een aardig grote groep die, los van 'gewone' dagelijkse sores, extra zorgen op het bord heeft. "Het zijn er ook veel meer dan de meeste mensen denken", aldus Seine. "Maar jonge mantelzorgers hebben soms zelf ook niet in de gaten dat ze eigenlijk mantelzorger zijn. Omdat ze niet anders weten dan dat het is zoals het is."

Mantelzorger zijn, terwijl je leven nog volop in ontwikkeling is, heeft grote impact op je leven. Leeftijdsgenoten die samen afspreken terwijl jij thuis zorgtaken hebt te doen. Minder goed functioneren op school, omdat je zorgen hebt over de toekomst. Het kan een emotionele achtbaan zijn waar jonge mantelzorgers in terechtkomen. Belangrijk dus om daar aandacht voor te hebben, zegt Seine.

"Het begint bij het signaleren. Bijvoorbeeld door mensen in de omgeving, bijvoorbeeld de ouders, die herkennen dat de zorgverlening impact heeft op het kind. Of de huisarts die ziet dat de situatie iets met hen doet." En ook zelf bewust zijn van het feit dat je jonge mantelzorger bent is van belang. Naast herkenning, gaat het om erkenning van de situatie. "De school die begrip heeft voor de mindere concentratie of het feit dat iemand vaker te laat komt. Of ooms en tantes die zien welke invloed het heeft op het leven."

Vaak is die herkenning en erkenning al een grote stap in het ondersteunen van de jongeren. "Gehoord worden en erover kunnen praten is heel belangrijk. Wat ze zelf vaak zeggen: ik had eerder willen weten dat ik jonge mantelzorger was, of erkenning willen krijgen voor het feit dat ik jonge mantelzorger ben. Begrip voor de situatie is heel erg belangrijk."

En als het nodig is kan daar nog ondersteuning bijkomen. Daarbij komt een overkoepelend orgaan als JMZ Pro in beeld. "Soms weten de kinderen en jongeren zelf de weg naar een professionele instantie te vinden, maar ze kloppen ook wel bij ons aan. Wij verwijzen ze vervolgens door naar de juiste professional in hun eigen gemeente."

"Iedere gemeente moet mantelzorgondersteuning bieden. Dat gebeurt bijvoorbeeld door lotgenotencontact, dus met andere jonge mantelzorgers. Of er worden activiteiten georganiseerd zodat ze er even uit zijn en kunnen ontspannen. En ook individuele ondersteuning, leren hoe ze beter kunnen omgaan met de situatie."

Wat brengt een Week van de Jonge Mantelzorger teweeg? "We zien dat de bekendheid met jonge mantelzorgers groter wordt", zegt Seine. "Ik hoorde dat er deze week een aantal aanmeldingen voor kinderen zijn gedaan met de vraag hoe zij kunnen worden geholpen." Maar ook na deze week blijft het voor de jonge mantelzorgers van belang dat hun situatie herkent en erkent wordt en dat er ondersteuning voor ze is als dat nodig is.