Nee blijft nee tegen zoutboringen: Haaksbergen wijst Nobian opnieuw de deur

Het zout in de Hengelose en Enschedese bodem is zo goed als op. Wil Nobian de fabriek in Hengelo draaiende houden, moeten er rap nieuwe boorlocaties komen. En laat er nou in een flink pak zout in de grond van buurgemeente Haaksbergen zitten. Dichtbij en van goede kwaliteit. Niet verwonderlijk dus dat Nobian bij het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat een vergunning heeft aangevraagd om naar dat zout te mogen boren.

Het ministerie en verantwoordelijk staatssecretaris Hans Vijlbrief staan daar niet onwelwillend tegenover. Maar om die vergunning ook daadwerkelijk af te kunnen geven, moet de Haaksbergse gemeenteraad een zogeheten verklaring van geen bedenkingen afgeven. En dat is de raad én het college niet van plan.

Want bedenkingen zijn er volop, binnen de lokale politiek en bij inwoners. Dus werd die verklaring ruim zeven maanden geleden in eerste instantie - in ontwerp - geweigerd, waarop Vijlbrief niets anders restte dan ook de vergunning - eveneens in concept - te weigeren.

Dit tot ergernis van onder meer de zoutwinner zelf en buurgemeenten Enschede en Hengelo die gebaat zijn bij het voortbestaan van de zoutfabriek. Die partijen klommen in de pen en dienden een zienswijze in, waarin het ongenoegen op de Haaksbergse weigering werd geuit. Toch houdt het kleine Haaksbergen de poot stijf tegenover de grootmachten in de regio. Nee is nee, roept het college en draagt daar een aantal redenen voor aan.

Zo vallen twee beoogde boorlocaties in een gebied met houtwallen en bosjes dat als 'agrarisch cultuurgebied' in de boeken staat. Hier zouthuisjes plaatsen, die met een hoogte van vijf meter vele malen groter zijn dan de voor Twente karakteristieke zouthuisjes, leidt volgens het college tot een te grote impact op de omgeving. Zes andere boorlocaties kunnen wel worden ingepast in het bestemmingsplan, maar dan alleen als er, zoals het college dat verwoordt, sprake is van een goede ruimtelijke ordening.

En daar ontbreekt het volgens burgemeester en wethouders aan. Het college is er, gesterkt door kritische opmerkingen van Staatstoezicht op de Mijnen, TNO en de Technische commissie bodembeweging, niet van overtuigd dat zoutwinning op een "veilige en verantwoorde wijze" kan. Volgens B&W gaan de boorplannen van Nobian namelijk gepaard met het risico op bodemdaling. "Daardoor kan dan ook niet worden geoordeeld dat hier sprake is van een goede ruimtelijke ordening."

En dan mag de zoutreus het ontwerp van de acht boorlocaties hebben aangepast, volgens het college is er nog steeds sprake van een grote ruimtelijke impact. Want niet alleen zijn de boorlocaties vele malen groter dan elders in Twente, ook de ondergrondse zoutholtes van 1 miljoen kuub worden groter dan nu in Enschede en Hengelo (500.000 kuub), ook de zouthuisjes worden met een hoogte van vijf meter van een fors groter formaat.

In de zienswijze op de eerste weigering van Haaksbergen, schrijft Nobian dat die zouthuisjes 'kenmerkend zijn voor het Twentse landschap'. Maar zoals alles groter wordt in Haaksbergen, krijgen ook de zouthuisjes met een hoogte van vijf meter een behoorlijke afmeting. Of, zoals het Haaksbergse college dat stelt: "Kenmerkende zouthuisjes in het Twentse landschap hebben niet de grootte en impact van de zoutwinningslocaties zoals deze in Haaksbergen beoogd zijn."

Het college houdt dus vast aan het 'nee' tegen de zoutplannen van Nobian en houdt er rekening mee dat de zoutwinner - zoals het al heeft aangekondigd de gang naar de rechter maakt als de Haaksbergse weigering ertoe leidt dat het ministerie geen vergunning afgeeft voor de geplande boringen. De gemeenteraad moet nog stemmen over de weigering.