Boeren en boswachters werken samen om natuur in Wieden te behouden

Vroeger werd er veen afgestoken om als turf te gebruiken. Door alle watergangen die gecreëerd zijn, is er bij een heftige storm een groot deel van het dorp verdwenen. Gidion Kok is boswachter bij Vereniging Natuurmonumenten en hij vertelt het verhaal over de Wieden in deze aflevering van Buitenkans. "Dat het dorp er echt heeft gestaan is nog te zien aan de vondsten die gedaan worden in de vorm van scherven die onder water zijn gevonden en waar de kerktoren heeft gestaan, daar staat nu een monument."

Op het water is de stern druk bezig met nestelen en naast de camera zit een rietgors druk te zingen. Hij hipt langzaam hoger op de rietstengel. "Kijk! Daar zit de Zilveren Maan." Gidion wijst enthousiast naar de oranje vlinder. "Deze vlinder voelt zich thuis in laagveenmoerassen en heeft één specifiek plantje nodig om zijn eitjes op te leggen. Deze zogenaamde waardplant is het moerasviooltje. Zonder dit plantje overleeft de vlinder niet. Daarom moet dus het plantje ook beschermd worden."

In het gebied lopen jonge koeien van Bertus Slot. "We zetten ze er in het voorjaar neer, met een boot brengen we ze naar de weilanden in het gebied en in het najaar halen we ze weer op." Het grazen wat deze pinken doen, is een onderdeel van het beheer dat nodig is om de natuur in het gebied te behouden. "Daarom is de samenwerking met de boeren in het gebied heel belangrijk," vertelt de boswachter. Slot legt uit dat hij niet een natuurboer is geworden, maar dat het al generaties lang zo werd gedaan. "Het is mooi, maar het kost wel veel tijd om even langs de koeien te gaan om te kijken hoe het met ze gaat." Slot is pachter, rietlandsnijder en aannemer die in opdracht van Natuurmonumenten delen maait.

De rand van de Wieden biedt veel ruimte voor weidevogels. Herman Spans is biologisch melkveehouder en een deel van zijn land wordt klaargemaakt voor een hogere waterstand. "Dat komt ten goede aan de planten waar veel insecten op komen. Daardoor hebben de kuikens meer te eten en voelt de weidevogel zich hier thuis."

Een bijkomend voordeel is dat hij hiermee CO2 vastlegt dat in de veengrond zit. Leander Broere van Natuur en Milieu Overijssel legt uit: "Veen dat droog komt te liggen, stoot heel veel CO2 uit. Als het veen weer onder water komt te staan, blijft die CO2 vast zitten in de grond. Dat is beter voor het milieu en hiervoor kan de grondeigenaar geld krijgen vanuit het project Valuta voor veen."

Terwijl de weidevogels over ons hoofd scheren, Laat Gidion nog een klein stukje van een bijzondere habitattype zien. "Dit is blauwgrasland. Dit is nooit intensief bemest omdat het moeilijk bereikbaar was en daardoor staan hier planten bij elkaar die je bijna nergens meer in Europa ziet. De Spaanse ruiter, klokjesgentiaan en blauwe zegge. In de Wieden hebben we nog maar acht hectare, en we moeten hier heel zuinig op zijn."