Het blijft klachten regenen, maar IceBear Steenwijk draait gewoon door

IceBear is op papier een groen bedrijf. Het is een biomassacentrale en een fabriek waarin afvalhout wordt verwerkt tot brandstofblokken. Maar de fabriek werkt niet bepaald schoon. Er komt veel fijnstof vrij, de machines maken lawaai, de fabriek stinkt en bij het proces om de houtvezels aan elkaar te plakken komt het giftige formaldehyde vrij.

De eerste klachten over IceBear dateren uit 2016. Toen was al bekend dat het bedrijf niet de goede vergunningen had. Maar pas in 2022 is voor het eerst serieus onderzoek gedaan naar de overlast en de gezondheidsklachten van omwonenden.

Al die tijd draait het bedrijf door zonder milieuvergunningen. IceBear heeft intussen wat kleine maatregelen genomen tegen lawaai en de uitstoot van houtstof, maar die hebben de klachten niet weggenomen. Toch lukt het de gemeente maar niet om echt in te grijpen bij IceBear.

Omwonenden, die samen optrekken in een bewonerscomité, voelden zich jarenlang niet gehoord. De verhouding tussen het college aan de ene kant en de omwonenden en een deel van de raad aan de andere kant stond op scherp. Dat leidde tot verhitte debatten en bijna tot de val van verantwoordelijk wethouder Harmsma.

Inmiddels is de toon milder. Er is iets meer begrip voor het college, ook vanuit het bewonerscomité. Woordvoerder Paul Petersen is blij dat de raad weer met elkaar en de wethouder in gesprek is gegaan over IceBear: "Iedereen wil dat het stopt, dat geloof ik wel. Maar dat kan blijkbaar niet, de gemeente is gehouden aan procedures en tijdslimieten. Daar moeten we het mee doen."

Het levert in elk geval aandacht op, ziet Paul Petersen: "Het probleem blijft hetzelfde, dat is vervelend. Maar het leeft wel steeds meer. Helaas nog niet genoeg."

De gemeente heeft IceBear inmiddels gesommeerd een vergunning aan te vragen. Doet het bedrijf dat niet, dan kan dat leiden tot hoge boetes, tot 2,5 miljoen euro. Maar IceBear heeft daar wel tot 18 oktober de tijd voor. En ook daarna is de kans heel klein dat de gemeente de fabriek kan dichtgooien als er niks aan de overlast is gedaan.

De meeste partijen hebben daar wel begrip voor. "Het is een heel complex dossier", zegt Mirjam Slomp-Dekkers van de VVD. "Ook de experts komen er niet uit. We hebben regels voor handhaving. Je kan niet zomaar een bedrijf sluiten."

Maar Aletta Makken van Veur Elkaar is strijdbaarder: "Het college is veel te voorzichtig", stelt ze. "Ze zijn veel te bang voor rechtszaken en procedures. Maar het gaat wel over de gezondheid van onze inwoners."

De PvdA nam het initiatief voor het extra debat over IceBear tijdens de politieke markt. En hoewel er geen besluit komt en er ook niks verandert aan de aanpak van IceBear, is Roland Logtmeijer tevreden over het verloop: "Alle vragen die we hadden voor de wethouder zijn beantwoord, we weten waar we nu staan en wat de vervolgstappen zijn."

"Helaas is er geen oplossing, maar als we morgen zeggen 'de fabriek gaat dicht', dan hebben we het risico op schadeclaims, en ook dat moet met gemeenschapsgeld worden betaald. Je kan wel constateren dat het te lang heeft geduurd voordat er actie werd ondernomen en er goede metingen zijn verricht, maar nu hebben we die gegevens wel en kunnen we doorpakken."