Nieuws

Noodgedwongen overweegt Vitens stap naar rechter om toekomst drinkwaterwinning veilig te stellen

Noodgedwongen sluit Vitens een stap naar de rechter niet uit om de drinkwatervoorziening in de provincie, en met name in Twente, veilig te stellen. Dat zegt directeur Jelle Hannema van Vitens die teleurgesteld is in de afspraken die het provinciebestuur heeft gemaakt in het coalitieakkoord. Hij mist gevoel van urgentie bij de Overijsselse politiek over de drinkwatervoorziening. "De situatie is echt nijpend."
Hannema doet zijn verhaal bij de productielocatie van Vitens in het Hammerflier in Den Ham. Een plek waar Vitens voorlopig geen extra drinkwater mag winnen, hoewel daar wel een vergunning voor is. Volgens de provincie kan de nieuwe wateropslag niet op een verantwoorde wijze ontwikkeld worden; er is een groot risico op schade aan huizen.
Hannema over het drinkwatertekort in Overijssel:
Vitens niet blij met coalitieakkoord van de provincie Overijsel, te weinig aandacht voor drinkwatertekort

Rug tegen muur

Hannema is het ermee eens dat drinkwaterwinning niet ten koste mag gaan van huizen in de omgeving, maar wijst er tegelijkertijd ook op dat zijn bedrijf feitelijk met de rug tegen de muur staat. "Als we in de periode 2028-2030 geen nieuwe bronnen en vergunningen hebben dan wordt het wel heel krap en kritisch of wij aan alle mensen en bedrijven in Twente nog drinkwater kunnen leveren."
En om die situatie om te draaien, zijn de ogen van Hannema gericht op de provincie. "Ik las dat burgemeester Bleker van Enschede het probleem gaat voorleggen in Brussel. Hij moet met mij mee naar het provinciehuis in Zwolle", lacht Hannema. Hij vindt dat daar veel duidelijker moet worden uitgesproken dat de drinkwatervoorziening een groot probleem is. Er wordt in het coalitieprogramma wel gesproken over een 'actieprogramma water', maar dat is voor Hannema niet genoeg.
"We hebben dringend extra productie nodig, dringend extra vergunningsruimte nodig. Het zou mooi zijn als dat in het coalitieakkoord had gestaan, maar helaas. We hadden verwacht dat de politiek zou zeggen: 'linksom of rechtsom; we gaan er voor zorgen dat die drinkwatervoorziening op peil blijft'."
Nee tegen 25 bedrijven

Vitens heeft tussen januari 2022 en nu 25 keer nee moeten verkopen aan bedrijven die een drinkwateraanvraag indienden. Het gaat dan om bedrijven die meer drinkwater nodig hadden, maar ook om bedrijven die zich nieuw wilden vestigen. Het gaat om weigeringen in het hele verzorgingsgebied van Vitens, maar met name in Twente.

Bierbrouwer Grolsch, bijvoorbeeld, is niet direct afhankelijk van Vitens omdat het bedrijf gebruik maakt van twee bronnen uit de regio. Mocht er iets met die bronnen aan de hand zijn, dan geldt het drinkwater van Vitens als back-up om de productie van bier niet in gevaar te brengen. Volgens Hannema heeft Grolsch te horen gekregen dat die back-up is teruggeschroefd.

De Overijsselse politiek is aan zet, wat Vitens betreft. Natuurlijk is zo'n coalitieakkoord een document op hoofdlijnen waar de provincie niet tot in detail ingaat op de plannen. Dat weet Hannema ook. "Maar het had er wel in mogen staan", vindt hij. Waarom dat niet is gebeurd? "Ik kan niet speculeren over wat er in de hoofden van de onderhandelaars is omgegaan. Ik heb een gesprek gehad met gedeputeerde Dadema waarin hij aangaf dat hij wel ziet dat er urgentie is. Hij wil er ook serieus mee aan de slag. Dat vind ik wel weer hoopgevend."

En anders?

Als actie van de provincie uitblijft gaat Hannema niet op zijn handen zitten. "Wij leggen ons hoofd niet zomaar in de schoot, dat zeg ik namens alle mensen in Twente. Het gaat niet om Vitens, het gaat om de drinkwatervoorziening in Twente. Dan zullen wij via de politiek extra aandacht vragen. En er is ook een kans dat wij naar de rechter gaan omdat wij een vergunning hebben, ook op Hammerflier. Die kunnen we op dit moment niet benutten. Een vergunning is een recht en wij vinden dat wij dat recht moeten kunnen uitoefenen, namens de samenleving in Twente."
Hannema heeft zijn blik vooral op Twente gericht omdat de problemen daar het grootst zijn. "Ik kijk vooral naar Twente op dit moment, zodat wij in heel Twente drinkwater kunnen leveren in de toekomst." Het waterverbruik zal daar niet afnemen, ook al doet Vitens geregeld een beroep op mensen om voorzichtig om te gaan met drinkwater. "We hebben gezien dat de woningbouw gewoon doorgaat. We hebben gezien dat de klimaatverandering doorgaat. Dat betekent extra drinkwatergebruik. Tuurlijk moeten we besparen maar per saldo zal er meer verbruik plaatsvinden", voorspelt Hannema.
Drinkwaterproblemen al sinds 2005

De grote brand bij bandenfabrikant Vredestein ligt voor een deel ten grondslag aan de problemen die Vitens nu heeft met de drinkwatervoorziening in Twente. Bij het blussen van die enorme brand werd bluswater geloosd in het Twentekanaal, dat daardoor vervuild raakte. Maar dat kanaal werd ook gebruikt door Vitens voor de drinkwaterwinning. Door de vervuiling is dat sindsdien niet meer mogelijk, waardoor Vitens op zoek moet naar alternatieven. Daarna kwamen nog andere problemen zoals droogte die van negatieve invloed zijn op de drinkwaterwinning.

Ook rol voor inwoners Overijssel

"Ik denk dat het heel belangrijk is dat de mensen zich bewust zijn van de schaarste van drinkwater", aldus Hannema. "We helpen elkaar door zuinig met drinkwater om te gaan. Ik zou ook tegen mensen willen zeggen: denk niet, drinkwater is kritisch dus ik ga maar een eigen bron slaan. Uiteindelijk komt het allemaal uit dezelfde hoeveelheid grondwater die we voor onze samenleving als drinkwater beschikbaar kunnen hebben."

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.