Verkiezingsprogramma Omtzigt: veestapel kleiner, migratie beperken, meer oog voor de regio

Het verkiezingsprogramma Tijd voor Herstel van tachtig pagina's bevat volgens Omtzigt vrij radicale voorstellen, zei hij bij de presentatie in Nieuwspoort in Den Haag. "Het bestuur van Nederland heeft niet gefunctioneerd. Niet alleen voor de toeslagenouders en rondom het Gronings gas. Er is herstel van bestuurlijke ordening nodig."

De Enschedeër wil binnen de overheid een aantal grote veranderingen doorvoeren. Zo moet er een Grondwettelijk Hof komen. Je kunt daar terecht als je grondrechten geschonden zijn door bijvoorbeeld (nieuwe) wetgeving. Nu mag een rechter namelijk een wet of verdrag niet toetsen aan de Grondwet. Ook wil hij dat klokkenluiders beter beschermd worden en dat er een afkoelperiode komt voor politici die stoppen.

Bestaanszekerheid is een belangrijk thema in het verkiezingsprogramma van NSC. "Als het Rode Kruis meldt dat er 400.000 Nederlanders zijn die hun eten niet kunnen betalen, dan is er iets goed mis in Nederland", zei Omtzigt.

De huurverhoging moet daarom aan banden, oude woningen moeten snel geïsoleerd worden en het moet makkelijker worden om nieuwe huizen te bouwen, aldus de Enschedeër. "Het was twintig jaar geleden heel normaal dat je een huur- of koopwoning kon vinden als je klaar was met studeren, maar nu zit het helemaal muurvast."

Omtzigt wil dat de huidige stikstofwet van tafel gaat. Hij pleit voor een realistisch alternatief op vermindering van de uitstoot. "We kijken naar de totale staat van de natuur. Niet alleen naar stikstof". Wel moet de veestapel volgens Omtzigt kleiner worden en hij wil een stop op bouw van nieuwe megastallen voor varkens.

De bureaucratie in de zorg en het onderwijs moet volgens NSC rigoureus minder. "We moeten meer vertrouwen op de arts en de verpleegkundige. Dat geldt ook in het onderwijs", vertelde Omtzigt. De industrie wil hij vergroenen, maar niet verjagen. "We stoppen met het aanleggen van grote windparken op land en zonneparken op vruchtbare grond." Omtzigt wil dat er ten minste twee nieuwe kerncentrales komen. "En we moeten het energienetwerk met grote spoed versterken."

Ook de regio is een belangrijk punt in het verkiezingsprogramma van NSC. "We zijn voor het behoud van goede publieke voorzieningen in alle regio's", zei Omtzigt. Hij wil bindende afspraken met de regio's maken over bijvoorbeeld de bereikbaarheid per bus of trein, en over het cultuuraanbod. En NSC wil gepauzeerde infraprojecten, zoals de aanleg van de rondweg rondom Mariënheem (N35), weer hervatten.

Het verkiezingsprogramma is geschreven door Eddy van Hijum uit Laag Zuthem, tevens nummer zes op de lijst van Nieuw Sociaal Contract. "Het voelt als een grote verantwoordelijkheid om dit programma te maken", zei Van Hijum. "Je kunt het maar één keer goed doen en we willen de verwachtingen waarmaken."

De NSC-kandidaten, maar ook allerlei bezorgde burgers, hielpen mee aan het verkiezingsprogramma. "We hebben duizenden mails ontvangen. Daaruit bleek hoe breed het ongenoegen is in de samenleving. Je moet constateren dat er iets stuk is. Het vertrouwen dat mensen in de politiek en de overheid hebben, is lange tijd niet zo laag geweest", zei Van Hijum.

Het verkiezingsprogramma is niet doorgerekend door het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). "Dat hebben we niet gered, maar we hebben wel een serieuze financiële paragaaf", vertelde Van Hijum.

Omtzigt benadrukte dat hij de verwachtingen niet van vandaag op morgen kan waarmaken, mocht hij in de regering komen. "Wat in tien of vijftien jaar kapot is gegaan, kunnen wij niet in vier jaar herstellen. Als wij beginnen met dat goede bestuur, dan zult u wel langzaam de eerste verbeteringen zien."