Nieuws

"Alles klopte en dat leidde tot het noorderlichtfeest van gisteravond"

Gisteravond was het noorderlicht te zien boven Overijssel.
Gisteravond was het noorderlicht te zien boven Overijssel. © John Poot
Veel mensen hebben in onze provincie gisteravond kunnen genieten van een waar spektakel in de lucht. Op plekken waar het helder was, kon het noorderlicht worden gespot. Wij spraken Marjan Spijkers uit Zwolle, vlak voor haar vertrek naar Spitsbergen. Waar ze de komende weken een boek zal schrijven over het bijzondere fenomeen.

Hoe kon het dat het noorderlicht hier gisteravond zichtbaar was?

Er was een combinatie van gebeurtenissen op de zon die ervoor zorgde dat er extreem veel en heel mooi noorderlicht was. Ik heb zelfs gezien dat het tot in Turkije zichtbaar is geweest, heel bijzonder.
Het is een combinatie van dingen, die gebeurd zijn op de zon. We zijn op weg naar een piek. Het hele jaar, 24 uur per dag gaan er deeltjes vanuit de zon het heelal door. En op de zon kunnen speciale gebeurtenissen zijn waardoor er meer deeltjes met een hoge snelheid, en een hoge dichtheid, de ruimte in worden gestuurd. En toevallig waren er gisteren meer van die gebeurtenissen. Bovendien in het deel van de zon dat op de aarde was gericht. Dus ja, alles paste en dat leidde tot het feest van gisteravond.

Is dat uniek voor Nederland?

Voor Nederland is het op zich iets minder uniek. Dat het tot in Turkije te zien was, is heel bijzonder, maar ook dat het zo veelkleurig is geweest, was wel heel speciaal. Dat het ook langdurig en door heel veel mensen is gezien. Dat is uniek.

Mensen die met het blote oog de hemel afspeurde, hadden meer moeite om het noorderlicht te zien.

Dat komt omdat je met het blote oog minder gegevens opneemt. Je camera zet je op een wat langere sluitertijd en die verzamelt gewoon meer data. Dus het fenomeen is er wel, maar de camera ziet het beter dan wij, met het menselijk oog.

Dacht u nou gisteravond ook niet eventjes, we hebben hier ook het noorderlicht, waarom moet ik nog naar Spitsbergen?

Ik ga vandaag vijf weken naar Spitsbergen om daar in de poolnacht te werken aan een boek over noorderlicht, een soort handboek. Het is altijd een droom van mij geweest om de poolnacht ook mee te maken. En Spitsbergen is dan extra bijzonder omdat het de enige bewoonde plek ter wereld is om overdag noorderlicht te kunnen zien. Dus dat hoop ik tussendoor ook mee te kunnen krijgen.
Mijn nichtje deed de suggestie: Waarom wil je nog weg? Maar ik denk dat het toch een heel andere ervaring gaat worden. Vanavond vlieg ik naar Oslo, morgenochtend vlieg ik door en dan ben er om twee uur ‘s middags. Dan is het daar al donker op Spitsbergen.
Een andere voorwaarde, behalve dat het donker moet zijn, is dat het helder weer is. En het is op Spitsbergen nogal wisselvallig. Dus het wordt wachten op de eerste heldere momenten.

U verdiept zich al jaren in het noorderlicht. Wat maakt het zo bijzonder volgens u?

Nou ja, een waarschuwing voor mensen die het gister voor de eerste keer hebben gezien. Het is heel erg verslavend. Als je het noorderlicht een keer hebt gezien, wil je het graag vaker zien. Maar het is een heel bijzonder natuurverschijnsel. En ook al weet ik er veel van en kan ik best wel veel doen om mijn kans groter te maken, alles moet toch kloppen. En het is een overweldigend verschijnsel als je in de natuur onder de hemel staat die allerlei kleuren geeft. En waar het druk aan het bewegen is en er allerlei nieuwe vormen ontstaan. Waarbij het dan doodstil is, ja, oorverdovend stil, haast. Dat blijft een geweldige ervaring.

Half december gaat u hier weer speuren naar het noorderlicht. Of heeft u er dan wel genoeg van?

Daar heb ik nooit genoeg van. In andere media is geroepen dat het moment van gisteren eens in de tien jaar is. Dat wil ik nuanceren. Het was gisteravond fantastisch, dat is zo. Maar ik wil zeker mensen hoop geven dat dit de komende tijd misschien nog wel eens gaat gebeuren. Want als het goed is, heeft de zon zijn piek voor deze cyclus nog niet bereikt.

Dus het is niet zo uniek dat het niet nog een keer zou kunnen gebeuren?

De mate waarin van gisteravond was wel heel extreem, maar het kan de komende tijd zeker nog vaker gebeuren.
Tips over noorderlichtfotografie geeft Marjan Spijkers hier.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.