Onrust over noodopvang minderjarige vluchtelingen in Ommen

Nadat de minderjarige vluchtelingen aanvankelijk een halfjaar werden ondergebracht in hotel Paping, zijn ze sinds mei dit jaar gehuisvest in een gebouw achter muziekschool Pianoforte. Het pand is verbouwd tot opvanglocatie. Intussen zijn er 48 jongeren gehuisvest.

"De noodopvang van minderjarige vluchtelingen laat flink te wensen over", concluderen het platform Follow the Money en het radioprogramma Pointer (KRO-NCRV) op basis van maandenlang onderzoek.

De minderjarige vluchtelingen vallen weliswaar onder de verantwoordelijkheid van voogdijorganisatie Nidos, maar die heeft de dagelijkse begeleiding en de opvang van de jongeren uitbesteed aan het Arnhemse zorgbedrijf You-Care dat ook twee kleinschalige opvanglocaties in Zwolle en Diepenheim heeft.

Normaal gesproken verzorgt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) de noodopvang, maar die kampt door de toestroom van minderjarige asielzoekers met een tekort aan locaties. Daarop nam Nidos vorig jaar als noodoplossing een deel van deze opvang over.

De 48 jongeren die worden opgevangen in Ommen zijn voornamelijk afkomstig uit Syrië en Eritrea. In een gesprek met Pointer en Follow the Money laten ze weten dat er bijna niks voor ze te doen is. "Er is geen dagprogramma, er zijn weinig activiteiten en er is niet of nauwelijks onderwijs." Hun asielprocedure, die formeel binnen drie maanden na aankomst in Nederland van start had moeten gaan, moet voor een groot deel van de jongeren nog beginnen.

De gemeente Ommen is verantwoordelijk voor het onderwijs. In een reactie zegt Ommen dat de verwachting was dat de opvang slechts tijdelijk zou zijn. Door een gebrek aan leerkrachten kwam het officiële onderwijs bijna een jaar niet op gang. Wel werd er taalonderwijs gegeven door vrijwilligers. Zij stopten na een half jaar door een gebrekkige organisatie bij zorgbedrijf You-Care.

Een alternatief dagprogramma was er niet en activiteiten kwamen niet van de grond. Het personeel van You-Care zegt dat dit kwam omdat er geen geld voor is vrijgemaakt en doordat medewerkers vermoeid waren van de vele diensten die ze achter elkaar werkten. Sommigen maakten 120 uur per week, anderen werkten zeven weken achter elkaar 80 uur per week.

In een reactie laat You-Care weten dat het juist de jongeren en de medewerkers waren die het af lieten weten. “De pupillen hebben de vrije keus of ze deelnemen aan de activiteit of niet. En we zijn afhankelijk van de inzet van medewerkers.”

Bovendien is de kwaliteit van de zzp’ers een probleem, stelt You-Care. Het zorgbedrijf zegt het afgelopen jaar daarom van meerdere zzp’ers afscheid te hebben genomen. Daarnaast moesten enkele zzp’ers vertrekken nadat was gebleken dat ze met een vervalst zorgdiploma aan de slag waren gegaan. "Het liefst zouden we medewerkers in vaste dienst willen aannemen, maar daar is moeilijk aan te komen."

De verveling en onderlinge irritaties tussen de Syrische en Eritrese jongeren leidden in mei tot een opstootje waar uiteindelijk de politie en een ambulance aan te pas moesten komen. Zowel You-Care als Nidos meldden het incident bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Die deed na de beoordeling van de melding geen verder onderzoek, maar verzocht de partijen om ‘verbetermaatregelen’ te nemen.

Unicef waarschuwde eerder dit jaar nog voor de kwaliteit van de opvang van alleenstaande minderjarige vluchtelingen. Zo zouden kinderen amper perspectief hebben en weinig tot niets te doen hebben. Daarnaast is er een gebrek aan privacy en onderwijs.

Het radioprogramma Pointer besteedt zondagavond aandacht aan de perikelen rond de noodopvang in Ommen.