Het leven in... en het werk van mijn vriend Jan Lansink

We lopen de deur niet plat, maar toen ik nog in Enschede woonde kwam Jan altijd even langs. Sigaretje, babbeltje, af en toe een kopje koffie en een beetje hulp met het een of ander. Gewoon, gezellig. Nu ik veel verder weg woon is dat anders. Helaas.

En toch zag ik al die jaren een deel van Jan niet. Terwijl ik sinds 2008 elke dag naar een door hem geschilderd portret van mezelf kijk. Ik kreeg het portret op mijn verjaardag. En, nou ja, ik zag het ook weer wel omdat ik zijn werk bewonderde. Prachtige paintbrushes, allen in mijn geheugen gegrift. Intense olieverfschilderijen met mooie naakten, of taferelen van zijn geliefde Bali. Jan en zijn vrouw Marian kwamen er 30 jaar geleden voor het eerst en vonden daar een escape en nieuwe familie. Eens per jaar is het een maand tijd voor Bali.

Maar goed, toch: ik zag een deel van Jan niet. Zijn kunstenaarschap, de kunstenaar in hem. Omdat hij er eigenlijk nooit over sprak. Dat wat Jan maakt, maakt hij heel erg in afzondering. En zijn werk stond jarenlang op een laag pitje. Een keer kwam ik op die zolder. Hij had wel wat anders aan zijn hoofd.

Ik leerde Jan en Marian beter kennen toen Jan nog bij het atelier van Texoprint werkte. Na de kunstacademie in Enschede werkte hij onder meer als designer in Boekelo. De hele dag creëren en experimenteren. Tot dat beroep uitstierf. ‘Neuh, dan had ik ‘s avonds niet zoveel zin meer in penselen...’

Nu bijna twintig jaar geleden kregen Jan en Marian een tweede zoon. Huub kwam, na Martijn. Maar Huub was niet gezond. Nadat zowat de hele Nederlandse medische wereld en allerlei wetenschappers zich over hem hadden gebogen werd duidelijk dat Huub een zeer zeldzaam syndroom had, progressief. Zijn lichaam en brein werkten niet samen. Al snel kon hij zelf niet eens meer slikken, verdween herkenning en werd hij geteisterd door epileptische aanvallen. Honderden per jaar. Jan en Marian fietsten elke dag naar Huub toe op de Losserhof. Jan nam de grote route. Bijna 17 jaar lang. En al die tijd vochten ze voor dat kleine beetje welzijn dat ze hem ogenschijnlijk nog konden bieden. Een bedbox, een muziektherapeute, mooi licht. Als Huub’s lichaam ietwat tot rust kwam door muziek en licht was dat een dag om superblij mee te zijn.

Ik wist niet eens dat Jan begonnen was aan Twentse landschappen. Dat is geheel aan mijzelf te wijten. Gelukkig zag Hettie Scheper van Galerie Oostwal 2 het wel. Jan is één van de grondleggers van stichting KIK, Kunst in Kwetsbaarheid. Een organisatie die zich op landelijk niveau sterk maakt voor kunstenaars met een verstandelijke beperking. De stichting realiseert verkopen van deze kunstenaars en laat de inkomsten direct terugvloeien naar het welzijn van deze groep mensen. Galerie Oostwal 2 is één van de plaatsen dat het werk van KIK-kunstenaars exposeert en galeriehoudster Hettie Scheper-Hulshof vond het hoog tijd dat Jan Lansink zelf exposeerde, enkele jaren nadat Jan's zoon Huub op zeventien-jarige leeftijd overleed. Het kostte haar nogal wat overredingskracht, maar het is haar -gelukkig- gelukt.

In OverUIT de Kunst zie je op zondag 10 juli een portret van Jan Lansink. De uitzending is later hier terug te kijken.