Bijzondere expositie van DDR-kunst in Museum de Fundatie in Zwolle

"De schilder Werner Tübke was wel een echte DDR-burger, maar dat heeft hem niet gehinderd zijn geest weg te laten zweven. Hij accepteerde staatsopdrachten, maar maakte er helemaal zijn eigen ding van.

"Realisme is hot", zegt Keuning vanuit Leipzig, waar hij de tentoonstelling voorbereidt. "Wie kijkt naar werk van Tübke (1929-2004) denkt aan de vroege renaissance, aan Jeroen Bosch, aan Breughel, aan Dürer, aan Italiaanse kunstenaars. Hij onderwierp zich nooit aan modes in de kunst. Het werk van de academisch degelijk geschoolde en technisch fenomenale Tübke werd lang gezien als van een merkwaardige historiserende truttigheid."

Keuning: "Dit en zijn DDR-achtergrond maken vermoedelijk dat hij in de musea van het westelijk deel van het nu verenigde Duitsland nog niet heel veel te zien is."

In 1976 kreeg Tübke de belangrijkste opdracht die de DDR ooit aan een kunstenaar gaf: een panorama van de Duitse boerenopstand in de zestiende eeuw, 140 meter breed, nu te zien Bad Frankenhausen en ook wel bekend als 'Sixtijnse kapel van het noorden'.

"Het oproer werd door de DDR gezien als pre-communistisch. Maar Tübke maakte van dit veldslagverhaal een soort wereldepos over het streven naar het goede, dat dan mislukt. Het is echt geen platte propaganda."

Volgens Keuning kwam Tübke weg met zijn eigen aanpak, onder meer doordat hij het vertrouwen had van DDR-leider Erich Honecker. "Het is de vraag: wie is de baas, de staat of wint toch de kunstenaar? Ik denk dat de waarheid in het midden ligt. Maar kunstenaars hebben altijd met machthebbers te maken gehad en zonder staatsopdrachten was veel kunst nooit mogelijk geweest. Zo'n panorama kost miljoenen."

Het panorama komt niet naar Zwolle, maar de Fundatie toont een voorstudie van veertien meter breed, bij uitzondering tijdelijk afgestaan door een van de twintig bruikleengevers. Op locatie Kasteel het Nijenhuis exposeert de Fundatie tekeningen van Tübke.