Rioned: 'Als het hevig regent, dan horen straten blank te staan'

Kunst is waterexpert bij Stichting Rioned, de koepel voor waterbeheer en riolering in Nederland. Hij zegt dat gemeenten lang niet in alle gevallen verantwoordelijk zijn om wateroverlast te voorkomen. Uit het onderzoek blijkt dat mensen vaak wijzen naar de overheid als er wateroverlast optreedt in hun buurt.

Kunst zegt dat je als particulier zelf verantwoordelijk bent voor het waterdicht maken van je kelder en dat rioolwater dat opborrelt in je kelder doorgaans wordt veroorzaakt door een ontluchtingsprobleem.

Hij vindt het opvallend dat veel mensen in het onderzoek het als een probleem ervaren dat hun straat regelmatig blank staat. "Water op straat bij hevige buien hoort juist op te treden. Het is een goede manier om water langzaam af te voeren naar het riool." Volgens hem moeten we er vooral aan wennen dat het steeds vaker gebeurt.

Ook wijst hij er op dat het probleem in de meeste gevallen niet bij het riool ligt. "Het riool in Nederland is in overwegend goede staat en kan het water vaak wel aan. Het gaat er vooral om dat je gebouwen die droog moeten blijven hoog genoeg aanlegt of beschermt, zodat het oppervlak waar water een tijd kan staan groot genoeg is."

Aan het onderzoek van de regionale omroepen en de NOS deden meer dan 1.700 mensen mee die zeggen serieuze problemen te ervaren doordat regenwater soms in hun kelder of kruipruimte komt, de straat blank zet of in enkele gevallen zelfs hun woning binnenloopt. Bijna de helft van de mensen uit Overijssel die meededen aan het onderzoek meldt dat ze één keer of vaker per jaar te maken hebben met wateroverlast door regenwater.

De NOS en de regionale omroepen vroegen ook aan gemeenten hoe vaak ze problemen ervaren en wat ze doen om dat op te lossen. Van de 235 gemeenten die antwoord gaven op onze vragen zeggen 195 dat ze weleens wateroverlast hebben, 32 gemeenten zeggen dat het regelmatig voorkomt.

Zestien van de 25 gemeenten uit Overijssel deden mee aan het onderzoek. Allemaal hebben ze soms of regelmatig te maken met wateroverlast. Onder meer de gemeente Borne, Enschede en Rijssen-Holten zeggen dat ze regelmatig te maken hebben met overlast door regenwater. 

Rijssen-Holten kent een hele geschiedenis. In 2002 en 2003 werd vooral de kern Rijssen herhaaldelijk getroffen door ernstige regenbuien. In 2010 was Holten aan de beurt. Buien van 50 millimeter en meer in een uur brachten ernstige wateroverlast. Door de grote hoogteverschillen in het stedelijk gebied kwamen vooral de lager gelegen wijken blank te staan. De gevolgen waren ernstig. Bij enkele honderden huishoudens, scholen en bedrijven ontstond waterschade. De gemeente nam uitvoerige maatregelen.

In de hoger gelegen wijken werd het regenwater afgekoppeld van de riolering en zo veel mogelijk geïnfiltreerd in de bodem. In de lager gelegen wijken werden wadi´s en vijvers aangelegd die als buffers kunnen dienen. Ook werden watergangen en duikers verruimd zodat het overtollige regenwater vertraagd en zonder wateroverlast kan worden afgevoerd naar de Maatgraven en de Regge.

Het pakket aan maatregelen is in 2011 afgerond. Hiermee is de gemeente Rijssen-Holten klimaatbestendig. Het rioolsysteem kan flinke regenbuien aan zonder dat er ernstige problemen ontstaan. Op dit moment wordt nog steeds bij elk reconstructieproject en inbreidingsplan het regenwater afkomstig van de verhardingen afgekoppeld van de rioolstelsels en geïnfiltreerd in de bodem. Hiermee wordt het waterhuishoudingssysteem steeds robuuster.

Uit het onderzoek blijkt dat de meeste gemeenten volop bezig zijn om de gemeente klimaatbestendig te maken en maatregelen te nemen tegen wateroverlast. Zo investeert de gemeente Enschede de komende tien jaar 50 miljoen euro om de stad klimaatbestendig te maken. Voor dat geld wordt onder meer een stadsbeek aangelegd en een groene linie bij de Oldenzaalsestraat.

Nagenoeg alle gemeenten zeggen bij de aanleg van nieuwe woonwijken en industrieterreinen rekening te houden met toekomstige hoosbuien. Meer dan de helft van de gemeente is bezig regenwaterpijpen af te koppelen van het riool. Voor groene daken stelt één op de zes gemeenten geld beschikbaar.

Volgens Oscar Kunst helpen lang niet alle maatregelen tegen wateroverlast. "Groene daken, verharding verwijderen en regentonnen zijn goed voor andere doelen dan het tegengaan van wateroverlast." Wat wel helpt is plekken creëren die echt veel water kunnen bergen, zoals laagtes in tuinen, greppels en enorme groenstroken. 

Dat er honderden miljoenen euro's extra worden geïnvesteerd gaan veel burgers de komende jaren merken in hun portemonnee. Bijna 40 procent van de gemeenten verwacht dat de rioolheffing meer zal stijging dan de inflatie de komende jaren.

Lees meer: