nieuws
Zat Enerpac uit Hengelo fout bij aanleg omstreden Krimbrug tussen Rusland en De Krim?
Ritje over de Krimbrug
Het Hengelose bedrijf Enerpac heeft voor miljoenen euro's apparatuur geleverd aan Rusland dat is gebruikt bij de bouw van de omstreden Krimbrug tussen Rusland en De Krim, meldde de Gelderlander. Omdat de EU sancties heeft afgekondigd tegen de Russen na de annexatie van De Krim mocht dat niet. Zat Enerpac fout? Die vraag moet justitie beantwoorden. Vraag daarbij is wààr het materieel dat is geleverd, is gebruikt.
Hoe zat het ook alweer? In 2014 annexeerde Rusland De Krim. Ordinair landjepik, dat was het eigenlijk. Hoewel Rusland daar heel anders over denkt. Het land beroept zich op een referendum waarin meer dan negentig procent van de inwoners van De Krim aangaf liever bij Rusland te horen.
Geen interesse
En zo geschiedde. In de vorm van een militaire bezetting door Rusland. Daar waren de Europese Unie en de Verenigde Staten niet blij mee en dus volgde sancties tegen Rusland. "En dat betekende dat bedrijven wereldwijd geen interesse mogen tonen voor alles wat in De Krim gebeurt", legt Joost Bosman uit. Hij is journalist en woonachtig in Moskou.
Illegale brug
De brug waaraan het Hengelose bedrijf Enerpac zou hebben meegewerkt is omstreden omdat die De Krim verbindt met Rusland. Eerder was het schiereiland niet vanuit Rusland te bereiken zonder over Oekraïens grondgebied te moeten. Na de aanleg van de ruim negen kilometer lange brug, kan dat wel. Oekraïne was het niet eens met de aanleg van die brug omdat het land vindt dat De Krim bij Oekraïne hoort.
Heeft Enerpac een probleem nu het heeft meegewerkt aan de realisatie van die, in de ogen van Oekraïne, illegale brug? "Als ze in Rusland zijn geweest, dan mag dat", legt Bosman uit. "Dat heeft toenmalig minister Ploumen in september toen dit allemaal begon te spelen ook uitgelegd."
Wel of niet strafbaar?
Maar als het bedrijf of het materieel dat het bedrijf heeft geleverd ook in De Krim is geweest, is er wel een probleem. "Die brug is vanaf twee kanten gebouwd. Vanaf De Krim en vanaf Rusland. Als ze alleen in Rusland zijn geweest, is het bedrijf niet strafbaar." Want zaken doen met Rusland mag, zolang het maar niet op De Krim is. "Als ze wel op Krim zijn geweest, hebben ze een probleem."
Tot zover het strafrechtelijke verhaal. Wellicht heeft het Hengelose bedrijf juridisch gezien niet in strijd met de sancties gehandeld, maar handel met Rusland ligt hoe dan ook gevoelig vanwege de aanslag op vlucht MH17. "Wellicht heeft het bedrijf wel in strijd met de geest van de sancties gehandeld", aldus Bosman. "Dat wordt nu ook onderzocht."
Hoe raakte het bedrijf betrokken bij de bouw?
Hoe raakte het Hengelose bedrijf Enerpac bij de aanleg van die brug betrokken. "Ze zijn waarschijnlijk door Russische aannemers benaderd om dit werk te komen doen. Kijk, het gaat om waterwerken en een brug en dan wordt er al snel aan Nederland gedacht. Daar zijn wij goed in."
Rusland heeft nooit bekend gemaakt dat er Nederlandse bedrijven bij de bouw van die brug betrokken zijn. "Ik heb daar van de week nog een mail over gekregen omdat ik er vragen over had gesteld aan de bouwer. Daarin gaven zij aan dat ze het niet wisten, want dat zijn onderaannemers en die staan bij ons niet centraal geregistreerd."
Brouwer kan zich niet voorstellen dat het Hengelose bedrijf niet wist dat de geleverde materialen bestemd waren voor de bouw van de brug. "Die Nederlandse bedrijven wisten natuurlijk dondersgoed waar ze naar toe gingen. Dat wil zeggen, als het inderdaad een internationaal bedrijf is waarvan de Nederlandse tak dit gaat doen, dan zou het kunnen zijn dat de centrale onderneming dat niet weet."
"Maar dan nog, dan vraag je je af; wat is dan de staat van de organisatie binnen je bedrijf als je dat soort dingen niet weet. Het lijkt me onwaarschijnlijk."
Welke straf kan er volgen?
Het bedrijf in Hengelo hangt een boete van de Europese Unie boven het hoofd. "De EU heeft sancties opgelegd en bedrijven die die sancties schenden zullen op de een of andere manier toch gestraft worden."
