PI Almelo en reclassering lanceren Huis van Herstel voor gedetineerden

De groep gedetineerden heeft extra zorg en aandacht nodig om weer volwaardig deel uit te kunnen maken van de samenleving. Dit bijzondere concept is een samenwerking tussen de penitentiaire inrichting (PI) Almelo en de reclasseringsorganisaties 3RO.

Het Huis van Herstel krijgt een plek in het voormalig pand van de Niendure, dat tot enkele jaren geleden dienst deed als ‘open inrichting’ van PI Almelo. De nieuwe voorziening is een gezamenlijk initiatief van de gevangenis in Almelo en de reclassering 3RO (Reclassering Nederland, Stichting Verslavingsreclassering GGZ/Tactus Verslavingszorg en Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering). Bijzonder aan het project is dat verschillende doelgroepen van gedetineerden samen worden gehuisvest en dat specifiek wordt gekeken naar de woon- en zorgproblematiek van betrokkenen.

Het Huis van Herstel is een netwerkorganisatie. Dat betekent dat er niet alleen medewerkers van PI Almelo en de reclassering werkzaam zijn, maar ook regiehouders van gemeenten. Ook specialisten van zorginstanties en andere organisaties die gedetineerden kunnen helpen met hun terugkeer naar de maatschappij gaan aan de slag in de kleinschalige woonvoorziening in Almelo.

“Door gedetineerden niet alleen tijdens, maar ook na detentie een goede ondersteuning te bieden bij hun terugkeer naar de samenleving is de kans op terugval in de criminaliteit een stuk kleiner”, verwacht Anousjka Talen, directielid in PI Almelo en één van de initiatiefnemers van het Huis van Herstel.

De benaming voor de nieuwe detentievoorziening is niet zomaar gekozen. “Binnen het Huis van Herstel gaan we aan de slag met de methodiek van herstelgericht werken”, legt Anousjka Talen uit. “Juist dat herstelgericht werken, binnen een woonvoorziening, maakt dit project zo uniek. We gaan met de gedetineerden aan de slag met de vier lagen van herstel: zelfherstel van de gedetineerde, herstel van het netwerk van een gedetineerde, herstel van het slachtoffer en herstel richting de gemeenschap. Dit vraagt dan ook om een actieve houding van de gedetineerde, waarbij hij verantwoordelijkheid voor zijn daden neemt en toont.”

Het Huis van Herstel is specifiek bedoeld voor kwetsbare gedetineerden. “Zoals mensen met een licht verstandelijke beperking en mensen die kampen met verslavingen en/of psychische problemen”, zegt Anne-Marie Bruist, regiodirecteur Oost van Reclassering Nederland.

Eén van de voorwaarden voor plaatsing in de bijzondere woonvoorziening, in de laatste fase van detentie, is dat de gedetineerde afkomstig moet zijn uit de Twentse regio. Anne Marie Bruist: “Reclasseren werkt het beste als we dat in de buurt doen. Voor de gedetineerden is dat dichtbij hun familie, woonomgeving en werk. Vanuit de reclassering zitten we graag dichtbij de organisaties waarmee we samenwerken. Het Huis van Herstel maakt het mogelijk dat we elkaar snel weten te vinden. In het Huis van Herstel kan veel werk worden verzet op het gebied van re-integratie en resocialisatie, nog voordat een gedetineerde weer terugkeert in de samenleving.”

Twentse gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de nazorg aan ex-gedetineerden, kunnen via het Huis van Herstel al in een vroegtijdig stadium in contact komen met de gedetineerden. Op deze manier worden ook de mogelijkheden vergroot voor een doorlopende begeleiding na de detentie.

Een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle terugkeer in de maatschappij is werk of arbeidsvervangende dagbesteding. Vanuit het Huis van Herstel zal nauw worden samengewerkt met De Fabriek, het eigen leer- en werkbedrijf van PI Almelo. Hier werken niet alleen
gedetineerden, maar ook mensen die een taakstraf hebben gekregen, mensen vanuit de sociale werkvoorziening en langdurig werklozen. De contacten binnen het netwerk van de deelnemende organisaties worden benut om passende leer-en werkplekken te kunnen vinden.

Om te bepalen welke effecten het Huis van Herstel heeft op de resocialisatie van gedetineerden wordt er gedurende vijf jaar een praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek gedaan. Dit wordt geleid door dr. Bart Claes, die als lector ‘Balanceren tussen dwang, drang en veiligheid’ is verbonden aan de Brabantse Avans Hogeschool. Claes is in België gepromoveerd op herstelgericht werken met langgestraften in een hoog beveiligde gevangenis.

De voorbereidingen voor de start van het Huis van Herstel zijn inmiddels in volle gang. Binnenkort zal begonnen worden met het verbouwen van het pand. Het streven is dat medio augustus 2019 de eerste bewoners hun intrek nemen in het Huis van Herstel.