ATB-route Sallandse Heuvelrug eist slachtoffers: 41 beschermde reptielen dood

Van 9 mei tot en met 19 september onderzocht Van Beek de sterfte van de beschermde reptielen in het gebied. Zeventien keer bracht de onderzoeker een bezoek aan het park, verdeeld over vier verschillende locaties. Met name de hoeveelheid dode zandhagedissen en hazelwormen viel hem op.

“Heide, open bossen en een All Terrain Bikes-route (ATB) gaan niet samen in een reptielengebied”, schrijft Van Beek in zijn onderzoeksverslag. “Door en langs de heide, altijd met zand in de buurt, leven beschermde hagedissen en hazelwormen. De aangelegde ATB-route met zijn smalle paadjes werkt als een magneet op deze koudbloedige dieren.”

Ruim twintig jaar monitort en bestudeert Van Beek de reptielen op de Holterberg. Met de komst van de ATB trof hij meer en meer door sporters aangereden dieren aan. De onderzoeker voerde al vele gesprekken met beheerders, verstuurde mails en bracht het probleem naar voren op informatieavond. Maatregelen kwamen er tot dusver niet.

Het doodrijden van de reptielen ging daarmee onverminderd door en dus besloot Van Beek afgelopen zomer voor het eerst de slachtoffers te gaan tellen. “Ik schrok van de aantallen die ik aantrof. Zoveel doodgereden beschermde reptielen op zo’n klein gedeelte had ik niet verwacht. Ik hoop dat dit onderzoek de ogen opent. Ondertussen bewaar ik de reptielen in de vriezer. Ze dienen als bewijsmateriaal en bovendien is het RAVON (kennisorganisatie voor reptielen, amfibieën en vissen, red.) er zeer geïnteresseerd in.

Van Beek verzoekt de Provincie Overijssel, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten om maatregelen. Als het aan de onderzoeker ligt, worden de ATB-routes op de Sallandse Heuvelrug zo snel mogelijk verlegd. In zijn achterhoofd denkt de onderzoeker zelfs al aan vervolgstappen. “Misschien moet een rechter er maar eens uitspraak over doen.”

Boswachter Jos Schouten van Natuurmonumenten laat weten dat er wel degelijk serieus gekeken wordt naar een oplossing. "Wij vinden het belangrijk dat er een ATB-route is op de Sallandse Heuvelrug, zodat mountainbikers niet zomaar kriskras door het gebied gaan fietsen. Maar waar het kan is het zeker een optie om routes te verleggen van de heide naar het bos. In het bos is meer schaduw en zijn er minder reptielen."

Een andere optie is het plaatsen van meer zandplekken in het gebied en het verbreden van de paden, zodat reptielen zich verspreiden over een groter deel van het pad en de aanrijdkans dus kleiner wordt. 

Op de cijfers uit het onderzoek van Van Beek wilde Schouten niet inhoudelijk reageren. "Daarvoor zijn cijfers nodig over meerdere jaren. En het is veel belangrijker om te kijken hoe het met de totale populatie van de reptielen gaat." Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en de Provincie Overijssel zijn met elkaar in gesprek over mogelijke oplossingen.

Lees meer: