nieuws

Laatste Sobibór-overlevende Selma Wijnberg uit Zwolle overleden

Selma Wijnberg is op 96-jarige leeftijd overleden. Wijnberg, die opgroeide in Zwolle, was de enige Nederlandse gevangene van vernietigingskamp Sobibór die daaruit wist te ontsnappen. Ze was ook de laatste levende Nederlandse overlever van Sobibór.
Wijnberg was geboren in Groningen, maar groeide op in Zwolle waar haar ouders een hotel hadden aan de Veemarkt, hotel Wijnberg. Selma werkte daar ook. Het hotel moest in de oorlog op last van de Duitsers worden gesloten. Selma dook onder, maar werd toch opgepakt.
Ze was 20 toen ze in april 1943 vanuit kamp Westerbork naar het vernietigingskamp in het oosten van Polen werd gedeporteerd. In oktober datzelfde jaar, tijdens de opstand in Sobibór, wist ze samen met haar Poolse vriend Chaim Engel te ontsnappen.
Tijdens de vlucht werden de meeste ontsnapte gevangenen doodgeschoten. Maar Selma en Chaim vonden onderdak op een zolder bij een Poolse boer. Daar verbleven ze negen maanden, tot ze in juli 1944 werden bevrijd door het Rode Leger.

Via Zwolle en Israël naar de VS

Via Odessa aan de Zwarte Zee gingen ze per boot naar Marseille, waarna Selma en Chaim in Zwolle terechtkwamen. Daar trokken ze in bij het hotel van de ouders van Selma. Ze werden bepaald niet met open armen ontvangen, onder meer vanwege de nationaliteit van Chaim. De Nederlandse regering weigerde hem een verblijfsvergunning te geven. Hij moest terug naar Polen.
Omdat Polen niet meewerkte kon het stel toch in Zwolle blijven. Ze kregen er een zoon en begonnen een stoffenwinkel. In 1951 emigreerden ze naar Israël, verbitterd over de houding van Nederland. In 1957 verhuisden ze naar de Verenigde Staten, waar ze de rest van hun leven woonden. Chaim overleed in 2003.

Excuses
In 2010 bood de Nederlandse regering excuses aan voor de ongepaste behandeling die ze na de oorlog had ontvangen. Selma keerde voor die gelegenheid terug naar Nederland, waar ze Zwolle bezocht. In 2017 werd daar een herdenkingsplaquette voor haar geplaatst.
Wijnberg keerde verder alleen enkele keren terug naar Europa om te getuigen tegen oorlogsmisdadigers uit Sobibór. In het vernietigingskamp werden 34.000 Joodse Nederlanders vergast. Slechts achttien Nederlanders overleefden het kamp.
Vorig jaar was er in de synagoge in Zwolle een expositie over het verhaal van Selma Wijnberg.
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Stuur ons direct een WhatsApp-bericht: 06 - 57 03 33 33.
Lees meer:

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.