nieuws

Gerko Warner beschrijft vooroorlogs leven van Joden in Ommen en Dedemsvaart

De boekenserie Joodse Huizen is een papieren monument voor het vooroorlogs Joodse leven en de Joodse cultuur in Nederland. De serie bestaat inmiddels uit vijf delen waarin de geschiedenis van de Joodse bewoners is vastgelegd. In het laatste deel staat het verhaal van David en Perlina Cohen, die voor de oorlog aan de Molstraat 22 in Dedemsvaart woonden.
Ommenaar Gerko Warner beschrijft het leven van de familie Cohen. De onderwijzer en voorzanger in de sjoel van Ommen en zijn vrouw bleven kinderloos maar ontfermden zich over de 12-jarig straatschoffie uit Amsterdam, Sally Klein. De rabbi mocht graag op zijn motor de omgeving verkennen, en dat ging wel eens mis...
David en Perlina werden vanuit Ommen weggevoerd naar Sobibor. Voor de woning van het gezin aan het Kerkplein in Ommen ligt een Stolperstein. Ook Sally overleefde de oorlog niet. 
De familie Cohen moet de familie De Haas, die aan de Brugstraat 27 in Ommen woonde, goed hebben gekend. Als leraar in de synagoge moet Cohen de kinderen van Salomon en Mina De Haas hebben onderwezen in de Thora. Salomon de Haas kwam uit een slagersfamilie en was een succesvol ondernemer.

Zak-, pak- en hakjoden

"Joden in de kleine dorpen in Noord en Oost Nederland waren vaak terug te vinden in dezelfde beroepen", zegt Warner. "Je kunt een onderscheid maken tussen de zak-, pak en de hakjoden. De eerste groep waren de vilders en de lompenhandelaren. Zij leefden aan de onderkant van de samenleving. Dan had je de pakjoden: die handelden in kleding en manufacturen. De hakjoden deden in vlees.". 
Joodse slagers stonden goed bekend. Omdat hun vlees onder rabbinaal toezicht werd bereid kon de consument erop vertrouwen dat er niet gerotzooid was met het vlees. Bedrijven als Unilever en Organon vinden hun oorsprong in de Joodse vleesindustrie.
Door onder te duiken overleefde de familie De Haas de oorlog, alleen de bejaarde vader Salomon overleed op zijn onderduikadres. 

Stichting Joods Ommen

Warner is secretaris van de stichting Herdenking Joods Ommen (SHJO). Deze is opgericht om de Joodse geschiedenis levend te houden en de Joodse medeburgers van Ommen te blijven herdenken.

Deel vijf

Voorjaar 2015 verscheen bij uitgeefagentschap Gibbon het boek Joodse Huizen, verhalen over vooroorlogse bewoners, de eerste van een lange reeks en de basis voor een papieren monument. De daaropvolgende jaren verschenen de delen twee, drie en vier. Deel vijf met daarin de verhalen over de families Cohen en De Haas ligt vanaf april in de boekhandel. 
Zondag 5 mei in Hoogtij
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via een WhatsApp-bericht: 06 - 57 03 33 33.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.