nieuws

Eikenprocessierups-expert: "Met goede aanpak heeft Overijssel over paar jaar geen overlast meer"

Het is in veel steden en dorpen het gesprek van de dag. De eikenprocessierups. Het aantal meldingen van overlast is dit jaar meer dan ooit. Maar met de goede aanpak is die overlast over enkele jaren geslonken van enkele duizenden meldingen, tot bijna nul. Dat beweert eikenprocessierups-expert Jules Sondeijker, die met de aanpak in de provincie Limburg ver voorloopt op de aanpak in Overijssel. 
Sondeijker weet waarover hij praat. Sinds 2001 is hij al met de eikenprocessierups bezig. Hij is bestrijdingscoördinator in Limburg en werkt voor de gemeente Sittard-Geleen. Hij zat ook in de landelijke expertgroep eikenprocessierups, die jaren geleden vanwege bezuinigingen door het ministerie is opgeheven. "Omdat ze het toen een te regionaal probleem vonden", zegt Sondeijker.

Geen overlast meer

In de jaren negentig en begin deze eeuw 'waaide' de eikenprocessierups vanuit België de zuidelijke provincies binnen. Na jaren van overlast is daar in Limburg sinds 2012 nauwelijks nog sprake van. Zijn de eikenprocessierupsen dan verdwenen uit het zuiden en opgerukt naar de oostelijke en noordelijke provincies? "Zeker niet", zegt Sondeijker. "Alleen weten we het sinds 2012 goed te beheersen. We krijgen hier nog twee tot drie klachten per jaar." 
Tekst gaat verder onder de foto
Jules Sondeijker bij een boom vol eikenprocessierupsen
Jules Sondeijker bij een boom vol eikenprocessierupsen © RTV Oost
Hoe doen ze dat in Limburg? Dat zullen veel Overijsselse gemeenten zich afvragen. Na jaren onderzoeken en dingen uitproberen heeft Sondeijker de ideale manier gevonden. Het beheersen van het de rups begint in Limburg al in november en december.

Takken met eitjes op water

"We hebben alle eiken in beeld", legt Sondeijker uit. "Aan het eind van het jaar, uiterlijk in januari, knippen we een aantal takken uit bomen waarvan we denken dat ze zijn aangetast. De eipakketten van de processierupsen zijn dan nog heel klein. Die takken zetten we op water in flessen in een temperatuur van 18 a 20 graden. Gaandeweg zien we hoe lang het duurt voordat de rups uitkomt." 
Zodra dat gebeurt is het nog niet meteen alle hens aan dek voor de bestrijdingsdiensten. "We monitoren dan eerst de uitloop van de eik, de bladbezetting en de weersomstandigheden. Als we het juiste moment hebben vastgesteld worden binnen twee weken alle bomen met nesten bespoten met het biologische bestrijdingsmiddel XenTari. Dat doen we op de hotspots, de plekken waar de burgers er het meest last van hebben. Die plekken bespuiten we, omdat daar de volksgezondheid in het gedrang komt." 

Overijsselse gemeenten niet op één lijn

Een van de voorwaarden voor succes is dat alle gemeenten meewerken. Maar van eensgezindheid is in Overijssel nog weinig te merken, zo heeft Sondeijker ook gezien. Ongeveer de helft van de gemeenten werkt niet met het bestrijdingsmiddel XenTari.
Tekst gaat verder onder de video
Overijssel Vandaag 19 april 2019
Ecologen van de Vlinderstichting waarschuwen dat door het middel alle rupsen op de eikenbomen dood gaan. Niet alleen de eikenprocessierupsen.
"Onzin", zegt Sondeijker. Hij heeft de Vlinderstichting al vaker om bewijzen daarvoor gevraagd, maar nooit gekregen, zo zegt hij zelf. "XenTari is tien tot twaalf dagen actief nadat we hebben gespoten. Daarna vergaat 't middel en is het niet meer actief. In die korte periode zijn nog maar weinig rupsen in de boom aanwezig en zijn eipakketten nog niet uitgelopen. Na die periode van tien tot twaalf dagen kan alles dat in de eik uitkomt, uitgroeien tot een andere vlinder dan de eikenprocessierups." 

'Zonder spuiten los je niks op'

Zonder met een bestrijdingsmiddel te spuiten het rupsenprobleem te lijf gaan? Sondeijker is er duidelijk over: "Dan los je het absoluut niet op. Je moet spuiten, dan is het goed te beheren. Eén keer spuiten op het juiste moment en bij de juiste omstandigheden geeft een resultaat van 98 tot 100 procent, dat durf ik wel te zeggen. Het achteraf wegzuigen van de eikenprocessierups is heel kostbaar en zet ook geen zoden aan de dijk. Je haalt nooit alle velletjes en haren van de eikenprocessierups weg. Dan blijf je de komende jaren nog problemen houden." 
Tekst gaat verder onder de foto
Spuiten met Xentari is volgens de expert noodzaak
Spuiten met Xentari is volgens de expert noodzaak © RTV Oost
Zijn advies voor de Overijsselse gemeenten: "Maak een goede inventarisatie en een goede visie hoe je het probleem te lijf wilt gaan. Als je volgend jaar op het goede moment zou spuiten met XenTari, dan heb je twee jaar nodig totdat je het stabiel hebt. Dat is de enige manier om tot een minimale overlast te komen voor de volksgezondheid." 

'Komen nooit meer van rups af'

Hopen dat het 'probleem eikenprocessierups' vanzelf overwaait heeft volgens de deskundige geen zin. "Van de eikenprocessierups komen we niet meer af. We moeten ermee leren leven."
En de volgende rups is al onderweg. "Dat is de dennenprocessierups", zegt Sondeijker. "Die zit nu nog tegen de Ardennen aan te hikken. Daar komt 'ie nog niet overheen. Omdat het daar vrij hoog is en temperaturen spelen een rol. Ook is er nog een buffer van loofbomen aan de zuidkant van de Ardennen. Maar ook die rups zal hier zeker komen. Gelukkig staan dennen niet zoveel in stedelijk gebied. Dan krijg je een enkele hotspot, een parkeerplaats of fietspad, waar je iets zult moeten doen. Maar je moet ermee leren leven. Zo simpel is het." 
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via een WhatsApp-bericht: 06 - 57 03 33 33.
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:
Lees meer:

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.