nieuws

Monstertruckdrama: de gevolgen dreunen vijf jaar na dato nog altijd na in Haaksbergen

Zanger Thomas Berge ontroert het publiek tijdens de eerste herdenking van het monstertruckdrama
Zanger Thomas Berge ontroert het publiek tijdens de eerste herdenking van het monstertruckdrama © RTV Oost
De emotie in het publiek is haast voelbaar. Als de vader van de omgekomen Tim tijdens die allereerste herdenking van het monstertruckdrama herinneringen ophaalt aan het jochie, vertelt hij ook dat het gezin "nieuw leven" verwacht: een tweeling. Die tweeling groeit intussen in goede gezondheid op. Vandaag is het exact vijf jaar geleden dat stuntrijder Mario D. zich met zijn monstertruck vol in het publiek boorde en dood en verderf zaaide. Het drama laat tot op de dag van vandaag z'n sporen na in de hechte Haaksbergse gemeenschap.

RTV-Oost redacteur Jan Colijn woont in Haaksbergen. Hij beschrijft wat hij die dag zag en beleefde en hoe de ramp tot op de dag van vandaag z'n sporen heeft nagelaten in 'de Ster van Twente', zoals het dorp zich graag profileert.

De beelden zijn nog steeds hallucinant om te zien. Mario D., die met het duizenden kilo's zware gevaarte over de veel te kleine parkeerplaats manoeuvreert, ineens een dot gas geeft en vervolgens de macht over het stuur verliest. De trieste balans: drie doden en bijna dertig gewonden.
Het parkeerterrein voor de supermarkt in het centrum fungeert die zomerse dag als decor voor wat een spectaculaire demonstratie van pk's had moeten worden. Maar het gaat op gruwelijke wijze mis. De beelden van het drama - gefilmd door talloze mobieltjes - gaan de hele wereld over.
Tekst gaat verder onder foto
De beelden van de monstertruck, die dood en verderf zaait, gaan de hele wereld over
De beelden van de monstertruck, die dood en verderf zaait, gaan de hele wereld over © Ginopress

Regelrechte thriller

Zelf zit ik die middag aan de buis gekluisterd. De finale van de wereldkampioenschappen wielrennen is in alle hevigheid losgebarsten, als ineens sirenes door het dorp weerklinken. In eerste instantie lijkt er nog niet eens zoveel aan de hand, maar binnen de kortste keren breekt een waar pandemonium los. Dit is niet zomaar een brand of ongeval, zoveel is wel duidelijk. Een korte check via 112-meldingen leert dat er iets is gebeurd tijdens een evenement in het centrum van Haaksbergen.
De ontknoping van het wk-wielrennen is een regelrechte thriller. Wielrenner Kwiatkowski rijdt zojuist als koploper onder de rode-driehoekvlag van de laatste kilometer door, op de hielen gezeten door zijn belagers. Met pen en blocnote alvast gepakt, sta ik bij de deur om te zien hoe de Pool de nieuwe wereldkampioen wordt. Waarna ik op mijn fiets spring, richting de plek des onheils.

Verstrakte gezichten

Tijdens het amper twee kilometer lange fietsritje wordt al snel duidelijk dat er iets vreselijks moet zijn gebeurd. Vanuit het dorp fietsen en lopen allemaal mensen mij tegemoet. Verstrakte gezichten, met paniek in de ogen.
Als ik kom aanfietsen, weet ik nog steeds niet wat er exact speelt. Een man, die even daarvoor nog in het publiek stond en de dood in ogen zag, vertelt het met horten en stoten. Dat er die middag een stuntshow was, met onder meer een monstertruck. En dat de bestuurder vol het publiek in reed. Doden, gewonden? Het kan haast niet anders of er moeten meerdere doden zijn gevallen, vertelt hij hevig geëmotioneerd.

Georganiseerde chaos

Ter plaatse heerst er een soort georganiseerde chaos. De parkeerplaats wordt afgeschermd door hulpverleners. Gillende sirenes leiden richting de rampplek, agenten leiden het passerende verkeer in goede banen en sturen ramptoeristen weg. Er staan meerdere ambulances. Het lijkt alsof ze de chaos onder controle hebben: gecontroleerde chaos. Want voor de rest heeft het meer weg van een oorlogstafereel.
Het is indrukwekkend om te zien hoe verplegers en EHBO'ers vol overgave hun werk doen. Ze vechten voor de levens van slachtoffers, verzorgen de gewonden. Later blijkt dat ze zijn geconfronteerd met gruwelijke beelden, die bij menigeen nog steeds op het netvlies staan gegrift. Meerdere hulpverleners moeten later een beroep doen op psychische hulp. Een aantal kan bloedige confrontaties niet meer aan en haakt af.
Tekst gaat verder onder foto
Georganiseerde chaos, meteen na het monstertruckdrama
Georganiseerde chaos, meteen na het monstertruckdrama © RTV Oost
Het monstertruckdrama is in ruim dertig jaar journalistiek een van de tragedies die het meest is blijven beklijven. Samen met de Enschedese vuurwerkramp. De vuurwerkramp vanwege z'n omvang, het monstertruckdrama omdat het plaatsheeft in mijn eigen woonplaats en ik meerdere getroffenen persoonlijk ken.

Lange nasleep

Die dag is meteen ook al duidelijk dat het drama een lange nasleep gaat krijgen. Want hoe kan een dergelijk evenement op een dergelijke locatie worden gehouden? Wie heeft die vergunning afgegeven en wie is daar politiek verantwoordelijk voor? Uiteindelijk kost het burgemeester Hans Gerritsen zijn politieke hoofd.
Maar de impact van het drama beperkt zich niet tot Haaksbergen. Vanaf dat moment scherpen namelijk heel wat gemeenten de regelgeving aan. Organisatoren hebben weinig trek in al die 'regeltjes' en haken af: talloze evenementen door het hele land worden afgelast.

Achter de tralies

Er komt een strafproces tegen de monstertrucker, die tegen de veroordeling tot aan de hoogste strafrechter in hoger beroep gaat. Pas recent heeft hij zijn juridische strijd gestaakt, waardoor Mario D. eerdaags zijn celstraf kan uitzitten. Gerechtigheid, roepen de slachtoffers haast in koor.
Tekst gaat verder onder de foto
Monstertrucker Mario D. staakte pas na bijna vijf jaar zijn juridische strijd
Monstertrucker Mario D. staakte pas na bijna vijf jaar zijn juridische strijd © ANP (Aloys Oosterwijk)

'Met elkaar, voor elkaar'

Nog regelmatig word ik herinnerd aan het monstertruckdrama. Ietwat verdekt, in een hoek van het parkeerterrein, staat namelijk een monument voor de slachtoffers. De tekst: 'Met elkaar, voor elkaar'. Wat staat voor de manier waarop de Haaksbergse gemeenschap het drama verwerkt.
Tekst gaat verder onder foto
Het monument voor de slachtoffers van het monstertruckdrama
Het monument voor de slachtoffers van het monstertruckdrama © RTV OOST
Het gedenkteken wordt onthuld tijdens de eerste herdenking, exact een jaar na de tragedie. Waarbij zanger Thomas Berge, kind van het dorp, de toeschouwers weet te ontroeren. Maar het is misschien wel de vader van de omgekomen vijfjarige Tim, die met zijn speech de meeste indruk maakt. Hij vertelt op indrukwekkende wijze over het verlies van hun zoontje en de strijd van hun dappere dochtertje, dat die dag levensgevaarlijk gewond raakte: "Wat heeft zij gevochten om bij ons te blijven. Ook zij moet nu verder, zonder broertje aan haar zij."

Golf van emotie

Het gemis is groot, zo vertelt hij. "Niet meer knuffelen, niet meer samen de verjaardagen, niet meer samen vissen, niet meer genieten van de macaroni, niet meer dansen op Happy. Zoveel niet meer."

Maar er gaat pas echt een golf van emotie door het publiek als de vader vertelt over "nieuw leven" dat de jonge ouders in de armen mogen sluiten: "Het geluk stond deze keer aan onze kant. Het worden er twee..."
Vanuit 'het dorp' hoor ik dat de tweeling in goede gezondheid opgroeit. De twee jochies doen het goed.

In stilte herdenken

Dit jaar komt er geen officiële herdenking. Op uitdrukkelijk verzoek van de nabestaanden, zo laat een gemeentewoordvoerder weten. Volgens de zegsman is er daarom bewust voor gekozen om het drama "in stilte te herdenken". 
Want dat is de manier waarop Haaksbergen dit drama het liefst verwerkt. Zonder al teveel ceremonieel vertoon. Al zullen er rond het tijdstip van de ramp ongetwijfeld bloemen bij het gedenkteken worden gelegd. Familie en vrienden zoeken hier namelijk ieder jaar weer steun bij elkaar. Zoveel mogelijk in besloten kring.
Nabestaanden en gewonden hebben vandaag de dag doorgaans weinig trek hun verhaal te doen. Zoals de familie van de vrachtwagenchauffeur, de familie van de oudere dame, de familie van het vijfjarig jochie. De drie overleefden de stuntshow niet.

Inktzwarte dag

En ook het merendeel van de gewonden heeft weinig zin om terug te blikken op die inktzwarte dag. Zoals de man, die bij die eerste herdenking nog vertelt dat hij bij de ramp een groot deel van zijn tong verloor, zich slechts moeizaam verstaanbaar kan maken, nooit meer vast voedsel kan eten en op advies van zijn psychiater een hond aanschafte om te voorkomen dat hij in een sociaal isolement zou belanden.
Slechts een enkeling vertelt tegenover RTV Oost zijn of haar verhaal.
Slachtoffers en hulpverleners vertellen hun verhaal
Voor de rest doet iedereen er het liefst het zwijgen toe. De slachtoffers verwerken het verdriet met hun naasten en dierbaren. Want Haaksbergen mag dan een redelijk uit de kluiten gewassen dorp zijn: veel mensen kennen hier elkaar nog en de noaberplicht is er nog altijd actueel. Deze afschuwelijke ramp herdenken ze dan ook gezamenlijk. In stilte. Of zoals dat zo treffend op het monument staat verwoord: 'Met elkaar, voor elkaar'.
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via een WhatsApp-bericht: 06 - 57 03 33 33.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.