Gregoriaanse zang dreigt uit te sterven in Steenwijk

Eenstemmig en mystiek galmen Gods klanken langs de pilaren van de St. Clemenskerk aan de Molenstraat. Boven de ingang en het wijwater, op een zolder, piekt het grijze haar van dirigent Toon Dekkers (75) boven de balustrade uit. Schola Cantorum oefent en het is prachtig.

"Caeli enárant glória am Dei et óperamánu um eius annúnt at firmaméntum", waaiert het eenstemmig door de kerk. "De Heer is nabij voor al degenen die Hem aanroepen, allen die zich oprecht tot Hem wenden." Latijn, de taal van de hemel. De heren zingen, Toon Dekkers dirigeert.

Carla Tellekamp (57) is de vreemde eend in de bijt. Ze begeleidt de heren op het orgel. Samen zetten ze het venster open, naar een andere tijd, een ander gevoel, een andere wereld. ‘Lustus es Domine, et rectum judicium tuum: fac cum servo tuo secundum misericordiam tuam’. ‘Gij zijt rechtvaardig, Heer en Uw oordeel is juist. Behandel Uw dienaar overeenkomstig Uw goedheid.’

Al veertig jaar zingen de mannen, alleen mannen, gregoriaans. Schola Cantorum Steenwijk begon ooit met 22 heren, nu zijn er nog vijf zangers over en een dirigent. "We sterven langzaam uit", zegt leidsman Toon Dekkers. Hij zit achter een lessenaar en wuift met zijn hand de maat. De tekst moet ook kloppen. Je mag niet hakkelen als het gaat om de taal van de Heer.

Eén keer in de vier weken verzorgen heren en dame de liturgie van de eucharistieviering. Daar is de muziek eigenlijk ook voor bedoeld. Vijf mannen en een organist resteren dus. De rest is overleden.

Ze willen gregoriaans zingen, omdat het zo mooi is, maar de heren ervaren ook kracht door het gezang. "Dit versterkt ons geloof", vertelt Tonny. Als 70-jarige is hij de Benjamin van het stel. "Er moet aanwas komen, anders houdt het op."

De mannen glimlachen, maar het is niet van vreugde. "Als heren niet meer gregoriaans willen zingen in Steenwijk, is het binnen een paar jaar voorbij", legt Luigi uit, met 84 lentes de senior. Na dik een uur zingen, vertrekt het groepje naar het parochiehuis naast de kerk om koffie te drinken. Geloof, gezang en gezelligheid gaan hand in hand.

Volgens een legende uit de negende eeuw was paus Gregorius de schepper van het gregoriaanse repertoire. Een duif (Heilige Geest) zou de heilige vader de gezangen in het oor gefluisterd hebben, waarna de heilige ze zingend dicteerde aan een schrijver. De eenstemmige, rijk versierende kerkzang bestaat dus al meer dan duizend jaar.

Uitsterven dreigt na veertig jaar echter voor Schola Cantorum Steenwijk. Eeuwig zonde volgens de zangers. "Het zou fijn zijn als er mannen zijn die met ons mee willen zingen. Ze kunnen woensdagmiddag vanaf een uurtje of twee in de kerk komen kijken en luisteren, maar ze mogen mij ook bellen. Samen deze prachtige muziek te laten klinken, is fantastisch", zegt dirigent Toon Dekkers. "Kom meezingen."