Zwolle kapt honderden bomen met slechte wortels en essentaksterfte

Deze week starten de werkzaamheden met een noodkap langs de Lichtmisweg. Daar worden momenteel 156 iepen en twintig esdoorns omgezaagd. De wortels van de bomen zijn verzwakt, waardoor het verkeer op de parallelweg van de A28 gevaar loopt.

Daarnaast verdwijnen er deze winter, net als vorig jaar, zo'n vijfhonderd zieke essen uit Zwolle. De bomen zijn aangetast door een schimmel, die de essentaksterfte veroorzaakt.

De 176 zieke iepen en esdoorns langs de Lichtmisweg moeten weg omdat de wortels van de bomen zwak zijn. Onlangs bleek bij een inspectie dat ze in het verleden niet goed ge-ent zijn.

Bij het enten worden de stekkies van de iep op een bestaande wortel geplaatst, de aanhechting daarvan is bij de boomkweker niet goed gegaan. Daardoor is er een hele partij slecht gekweekte bomen langs de Lichtmisweg terecht gekomen. Nu, zo'n twintig jaar later, blijkt dat de stammen van de volgroeide bomen nauwelijks steun hebben aan de wortels.

"De inmiddels volgroeide bomen staan als potloden in de grond", zegt Dennis Noordman van de gemeente Zwolle. "Ze kunnen zomaar omvallen en dat willen we natuurlijk niet, want de parallelweg wordt druk gebruikt door fietsers en bestemmingsverkeer".

Bovendien zijn veel iepen ook aangetast door de iepziekte. Veroorzaakt door een kever die eitjes in de boom legt. Die kevertjes tasten de bomen aan en verspreiden zich heel snel, waardoor de iepziekte steeds verder oprukt in de omgeving. We zijn daarom genoodzaakt om snel maatregelen te nemen", aldus Noordman.

Voor iedere boom die de gemeente Zwolle kapt wordt een nieuwe boom geplant. Of die bomen in dit geval ook langs de Lichtmisweg komen te staan, is nog niet duidelijk."Het naastgelegen gebied is weidevogelgebied. Daar horen in principe geen bomen. Waarschijnlijk gaat de gemeente de 176 bomen die gekapt worden elders in de gemeente herplanten", zegt Noordman.

De bomenkap langs de A28 betreft een noodmaatregel. Haast is geboden om het gevaar voor weggebruikers weg te nemen.

Anders ligt dat voor het structurele probleem van de zieke essen die last hebben van de essentaksterfte. Voor het zevende achtereenvolgende jaar moeten er weer veel zieke essen gekapt worden.

In totaal staan er negenduizend essen in de gemeente Zwolle. Daarvan zijn er in de afgelopen paar jaar al tweeduizend gekapt. Deze winter komen daar opnieuw vijfhonderd bij. De verwachting is dat ruim tachtig procent van alle essen op termijn verdwijnt.

"Laat duidelijk zijn dat we alleen zieke bomen weghalen. Als een boom ziek is maar nog wel stevig staat, dan laten we het zo", aldus Theo Wolters, die voor de gemeente Zwolle de aanpak en bestrijding van de essentaksterfte coördineert.

"Voor iedere zieke es die wordt gekapt, planten we een nieuwe boom. Maar dan wel een andere soort. Denk daarbij aan een iep, els, esdoorn, wilg, populier, eik of berk. Want een es heeft geen zin, omdat we tot op heden voor de agressieve schimmel die de essen aantast nog geen bestrijdingsmiddel hebben."

De boomziekte, die zo'n zeven jaar geleden vanuit de Scandinavische landen is overgewaaid naar de rest van Europa, is desastreus voor de essen. Hij wordt veroorzaakt door het 'Vals Essenvlieskelkje', een schimmel waar tot op heden niets tegen te doen is.

Volgens Wolters is de essentaksterfte een groeiend en alsmaar groter wordend probleem in Nederland. Volgens hem dreigt de boom bijna geheel uit het Nederlandse landschap te verdwijnen. Maar er is een sprankje hoop. Een klein percentage, ongeveer tien procent, van de essen, lijkt resistent tegen de schimmel.

De boomziekte verspreidt zich door de lucht. Sporen op geïnfecteerde blaadjes kunnen grote afstanden door de lucht vliegen en gezonde bomen infecteren. Er wordt momenteel op verschillende plekken in Nederland en Europa onderzoek gedaan naar een effectief bestrijdingsmiddel. Zolang dat middel niet gevonden is, zullen de komende jaren nog veel essen sneuvelen.