nieuws

De bevrijding van Overijssel: inwoners van Zwartsluis zetten hun deuren open voor vluchters

Nog 131 dagen tot de bevrijding van Overijssel
Nog 131 dagen tot de bevrijding van Overijssel © RTV Oost
Het is precies 75 jaar geleden dat Nederland wordt bevrijd van de Duitse bezetters. Die bevrijding ging niet zonder slag of stoot. In september 1944 begon de bevrijdingsoperatie in de provincies Limburg en Zeeland. Pas in april zette geallieerde troepen voet op Overijsselse bodem. Elke vrijdag zet RTV Oost op een rijtje hoe de bevrijding van week tot week verliep.
Overijssel moet nog lang wachten op de bevrijding maar in het zuiden van Nederland is de bezetter al verdreven. In Tilburg wordt een maand nadat de stad is bevrijd het eerste Joodse huwelijk sinds de bezetting gesloten. 
De Noordoostpolder werd in de volksmond ook wel het Nederlandse onderduikparadijs genoemd. Nu steeds meer Nederlandse mannen worden opgepakt om in Duitsland te gaan werken, is het ook gedaan met de rust in de polder. Het gebied werd bovendien steeds vaker gebruikt om wapens te droppen voor het verzet. 
De Duitsers pakken zo'n tweeduizend mannen op in de Noordoostpolder. Te voet moesten ze naar Vollenhove. Wie lef had, sloop weg. Bewoners van Zwartsluis zetten hun deuren op waar de 'vluchtelingen' onderdak konden vinden. 
Mannen die bij een razzia zijn aangehouden worden weggevoerd
Mannen die bij een razzia zijn aangehouden worden weggevoerd © NIOD
Fotograferen en filmen in de buitenlucht mag niet meer. SS-leider Rauter heeft het verboden. Ook tekenen in het openbaar mag niet meer. Op die manier moet worden voorkomen dat Nederlanders spioneren voor de geallieerden. Wie wordt betrapt kan vijf maanden cel krijgen of een geldboete. 

Onmogelijke opdracht

De inwoners van Enkhuizen staan voor een onmogelijke opdracht nadat het verzet op 21 november grote hoeveelheden voedsel heeft gestolen van de bezetter. Het gaat om 15.260 eieren, 1300 kilo worst, 700 kilo rund- en varkensvlees en 33 vaten boter. En die moeten terug. De Duitsers eisen dat de bevolking van de stad de voorraden weer aanvult. 
Zo niet dan volgen de meest strenge maatregelen, willekeurige executies dus. De inwoners proberen binnen drie dagen een bedrag van 25.000 gulden op te halen. De notabelen, die waarschijnlijk de grootste kans lopen geëxecuteerd te worden hebben tot 23 november de tijd om het geld bij elkaar te krijgen. 

Voedselprotesten

Eindhoven mag dan wel bevrijd zijn van de Duitsers, rustig is het er allerminst. De voedselschaarste is er zo groot dat mensen de straat op gaan om te protesteren tegen de de tekorten. Het ging vooral om werknemers van Philips die dreigden te gaan staken. Burgemeester Verdijk en majoor Verhoeff van het Militair Gezag hebben geluk. Ze beloven dat er snel verbetering komt in de situatie. 
Net op dat moment arriveert net de eerste vijftig van driehonderd vrachtwagens met voedsel die het Militair Gezag enkele dagen eerder heeft losgekregen bij de geallieerde autoriteiten in Brussel. 

Nog 131 dagen

Het duurt nog 131 dagen voordat de bevrijders vanuit het zuiden Overijssel bereiken. Op onderstaande kaart kun je zien hoe ver de geallieerde strijders inmiddels gevorderd zijn. Een dagelijks verslag van de vorderingen van de geallieerden vind je op deze speciale site van de NOS.
Op deze kaart kun je zien hoever de bevrijders zijn
Op deze kaart kun je zien hoever de bevrijders zijn © RTV Oost
Wil je weten wat er in Overijssel gebeurt tijdens het lustrumjaar? Ga naar onze vrijheidspagina voor verhalen over oorlog en bevrijding updates, of check Overijssel Viert Vrijheid voor evenementen en andere activiteiten.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.