nieuws

Familie Wessels uit Rijssen vervult langgekoesterde wens Rijksmuseum

Het Rijksmuseum heeft een nieuw topstuk, een beker van puur goud. De beker is gekocht door de Rijssense familie Wessels, die het pronkstuk langdurig in bruikleen heeft gegeven aan het Amsterdamse museum. De beker is vanaf morgen te zien.
Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum, reageert verheugd: "Paulus van Vianen is voor de edelsmeedkunst wat Rembrandt is voor de schilderkunst. Het is fantastisch dat de familie Wessels het mogelijk maakt dat deze gouden schat nu voor iedereen te zien is. Een lang gekoesterde wens van het Rijksmuseum is in vervulling gegaan."
De gouden beker is gemaakt in 1610 en kwam in de 19e eeuw in bezit van het Nederlandse koningshuis. Sinds 1881 was het in Duits privé-bezit. Vorig jaar werd de kunstschat onverwacht aan het museum aangeboden. De familie Wessels, rijk geworden in de bouw en bekend van bouwbedrijf VolkerWessels, was bereid de beker te kopen en die in langdurige bruikleen te geven aan het Rijksmuseum.

Koninklijk bezit

De gouden beker werd gemaakt door Paulus van Vianen (1570-1613) in opdracht van de Hertog van Braunschweig-Lüneburg, die een prominente positie had aan het Praagse Keizerlijk hof. Ook in de zeventiende eeuw was goud heel kostbaar en nam het in de vorstelijke Kunstkammer een bijzondere plaats in. In 1623 kreeg zijn oudste dochter Sophie Hedwig de gouden beker in bezit. Zij was gehuwd met Ernst-Casimir van Nassau-Dietz, stadhouder van Friesland en Drenthe, waardoor het een plek kreeg in de stadhouderlijke kunstkamer in Leeuwarden. Vanaf 1711 is de beker opgenomen in de schatkamer van de stadhouders in Den Haag en tot 1881 was het in bezit van het Nederlandse koningshuis. De beker van Paulus van Vianen kan worden beschouwd als de belangrijkste schat van de Oranjes ooit. Vanwege het huwelijk van Wilhelm Fürst zu Wied en Marie van Oranje-Nassau in 1870 is de beker in 1881 vererfd op de familie Von Wied in Duitsland. Sindsdien is het in deze familie gebleven.

Diana en Actaeon

Op het deksel verbeelden de goden een regel uit een toneelstuk van Terentius, waarin wordt gesteld dat de liefde (Venus) met brood (Ceres) en wijn (Bacchus) moet worden gevoed. Op de wand is een gedicht van Ovidius te zien. Per ongeluk stuit Actaeon op de badende godin Diana en haar nimfen. Omdat hij zijn ogen niet thuis kan houden, straft zij hem. De jager verandert in een hert, en wordt door zijn vrienden vermoord. Samen bieden de verhalen een leidraad voor de liefde; als er voldoende te eten en te drinken is, kan de liefde bloeien. Wie zich als Actaeon laat verleiden, wordt ongenadig afgestraft.

Paulus van Vianen

Paulus van Vianen was de belangrijkste telg uit de beroemde Utrechtse zilversmeden-familie. In de 17de eeuw genoot Paulus van Vianen sterrenstatus. Voor nieuwe generaties zilversmeden was hij dan ook de belangrijkste inspiratiebron. Kunstenaars verzamelden zijn werk of kopieën daarvan. Onder andere Rembrandt bezat gipsen afgietsels van kunstwerken van Paulus van Vianen. Van Vianen trok op zijn zestiende de wijde wereld in. Hij trad in dienst van enkele beroemde Centraal-Europese hoven en eindigde tenslotte in Praag, aan het hof van de keizer van het Heilige Roomse Rijk, Rudolph II waar hij tot zijn dood in mei 1613 werkzaam zou zijn.
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via een WhatsApp-bericht: 06 - 57 03 33 33.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.