nieuws

Zoektocht in Overijssel naar foto's uit Tweede Wereldoorlog levert al 75 bijzondere plaatjes op

Vier mannen staan op de foto, op het oog Duitse soldaten. Maar wie wat beter kijkt, ziet dat het verzetsmensen zijn die verkleed zijn als Duitsers. Het is één van de foto's die is ingestuurd door een inwoner van Overijssel in het kader van de zoektocht van RTV Oost, het Historisch Centrum Overijssel en de regionale kranten naar bijzondere foto's uit de Tweede Wereldoorlog. In totaal zijn al 75 foto's geupload.
Vier gezichten kijken strak in de lens van de camera. "De verklede verzetsmensen zullen een dag later, op 3 oktober 1944, een overval plegen op het huis van bewaring in Zwolle", verklaart Paul Harmens van het Historisch Centrum Overijssel (HCO) wat te zien is op de foto. Harmens is vanuit het HCO betrokken bij de zoektocht naar foto's.
Verzetsmensen een dag voor de overval op het huis van bewaring in Zwolle
Verzetsmensen een dag voor de overval op het huis van bewaring in Zwolle © Historisch Centrum Overijssel
Welke bijzondere foto's bevinden zich nog in de archieven van mensen thuis? In de boekenkast of misschien ergens verborgen in een doos op zolder? "Heel veel historische verenigingen en archieven hebben wel foto's van de bevrijding", weet Harmens. Daar zitten ongetwijfeld exemplaren tussen die nog onbekend waren en van grote waarde zijn.

Familiefoto

Alle foto's uit de Tweede Wereldoorlog zijn waardevol, vindt Harmens. "Wie heeft er bijvoorbeeld foto's gemaakt van het dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog? Foto's van de inrichting van een huis bijvoorbeeld of een familiefoto?"  Het klinkt op het eerste gehoor misschien niet heel bijzonder, zo'n foto, maar Harmens denkt daar toch anders over. "Ik vind bijna alle foto's uit de oorlogstijd bijzonder." 
Volgens Harmens hebben veel mensen in Overijssel gehoor gegeven aan de oproep foto's te sturen. "Heel veel mensen nemen de moeite om foto's te uploaden en daar zijn we ook heel erg blij mee." 

Vliegveldje

Zo is er ook een foto van een man en een vrouw die voor een vliegtuigje staan dat is geland op de Holterberg aan de kant van Nijverdal. "Na de bevrijding is daar een soort vliegveld ingericht", legt Harmens uit. "Op de Hegejanskamp aan het fietspad van Nijverdal naar Holten hadden de Canadezen een soort 'mini-airport' aangelegd, een veldje waar verkenningsvliegtuigen konden landen.
Een vliegtuig dat geland is op de Holterberg in Overijssel
Een vliegtuig dat geland is op de Holterberg in Overijssel © Historisch Centrum Overijssel
Op weer een andere foto staan zo'n dertig mannen uit Twente die te werk gesteld zijn in Zwolle. "We zien hier mannen die in een school zitten", omschrijft Harmens de foto. "Achterop de foto staan de namen van de mannen geschreven, maar ook de adressen. Hoe mooi is het dat je die mensen weer kunt traceren of hun kinderen?"
Mannen uit Twente die te werk gesteld zijn in Zwolle
Mannen uit Twente die te werk gesteld zijn in Zwolle © Historisch Centrum Overijssel

Bijzondere foto

Een paar weken geleden werd duidelijk dat er een heel bijzondere foto is opgedoken waarop te zien is hoe Joodse vrouwen en kinderen over de voormalige Keersluisbrug in Zwolle lopen. Ze worden weggevoerd en zullen uiteindelijk terechtkomen in Kamp Westerbork. Op de jassen van de mensen zijn witte vlekjes te zien.
Het zijn de Davidssterren die Joden moesten dragen in de oorlog. Harmens ontdekte de foto toen hij een particuliere collectie doorzocht, waarvan het HCO onlangs de rechten heeft gekregen. 
"We krijgen een heel mooi beeld van het fotomateriaal dat er nog is in de provincie." Foto's uploaden kan nog tot het eind van dit jaar. Vanaf 15 januari kan iedereen stemmen op zijn of haar favoriete foto. "We hebben nu 75 foto's binnen, maar we willen historische verenigingen en particulieren blijven oproepen om foto's te uploaden."
Begin januari maakt een jury een selectie van de ingezonden foto's. De vijftig meest bijzondere foto's worden ingestuurd voor de landelijke finale. Uiteindelijk wordt er van de 100 meest bijzondere foto's een reizende tentoonstelling samengesteld.
Wil je weten wat er in Overijssel gebeurt tijdens het lustrumjaar? Ga naar onze vrijheidspagina voor verhalen over oorlog en bevrijding updates, of check Overijssel Viert Vrijheid voor evenementen en andere activiteiten.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.