Eerste bevrijder van Borne viert 75 jaar bevrijding mee in het dorp dat hij bevrijdde

Fred Nachbaur was destijds nog maar negentien jaar oud. Hij zat in de tweede van een enorme colonne tanks die van het inmiddels bevrijde Hengelo naar Borne trok, in het spoor van de vluchtende Duitsers.

Plotseling klonk er een harde knal. De Duitsers hadden op hun vlucht de brug over de Bornsche Beek achter zich opgeblazen. Een hardere knal had de jonge Britse militair de hele oorlog niet gehoord, vertelt hij bijna 75 jaar later aan Marc van der Pas die hem opspoorde in Canada, waar Nachbaur al jaren woont. Aan de lokale site BorneBoeit doet de veteraan zijn verhaal. 

Hoe nu verder? Nachbaur werd aangewezen als verkenner. Hij moest uitzoeken of en hoe het nog mogelijk was de Bornsche Beek over te steken. "We hadden geen idee hoe diep het water was. We hadden geen idee of we er door konden. Ik weet niet meer wie het was, maar iemand zei tegen mij: 'Nachbaur, ga naar de brug en bekijk hoe slecht het is'." Slechts gewapend met een geweer, trok Nachbaur er op uit. "Ik was bang, zo bang."

De brug blijkt niet te zijn opgeblazen door de Duitsers, enkel beschadigd. Nachbaur besluit niet terug te keren naar zijn regiment maar de brug over te steken en verder Borne in te trekken. Hij richt zijn geweer vanuit de heup op alles wat beweegt. Duitsers zijn in geen velden of wegen te bekennen in Borne. Het overgrote deel van de Duitsers dat vanuit Hengelo richting Borne is gevlucht, is verder getrokken richting Almelo. 

Op zijn weg naar Borne hoort Nachbaur geluid bij een woning in de buurt van de kerk. Een deur gaat open en een man in pak komt naar buiten. Hans Nijhof van de Heemkundevereniging Borne, die zich verdiept heeft in het verhaal van Nachbaur, vertelt wat er toen gebeurde.

De inwoners van Borne waren al een tijdje in afwachting van de bevrijders. De strijd in Hengelo was goed hoorbaar geweest in het naburige dorp. "In Hengelo was flink geschoten", vertelt Nijhof. "De mensen in Borne wisten dat de bevrijding er aan kwam." 

Toen duidelijk was dat Nachbaur door de geallieerde troepen vooruit was gestuurd, zwaaide de deur van het huis open waaruit de man in het grijze pak was gekomen. Wel veertig mensen stormden naar buiten, onder wie een meisje van een jaar of zestien dat Nachbaur direct om de hals vloog.

Vervolgens werd de Britse soldaat op de schouders genomen en als een held een restaurant binnengedragen, mogelijk op de plek waar tegenwoordig het Chinese restaurant Jasmin Garden is gevestigd. 

Nachbaur kijkt met veel plezier terug op de manier waarop hij in Borne werd onthaald door de inwoners. Ook heeft hij goede herinneringen aan het meisje dat hem om de nek viel toen hij door de inwoners van Borne omhoog werd gehesen en in het restaurant op een biljarttafel werd gezet. 

Bertil Meyer en Anke Jonathans van BorneBoeit vinden het verhaal van Fred Nachbaur zo bijzonder dat ze de hoogbejaarde veteraan graag naar Borne zouden halen. De oud-militair is nooit meer terug geweest in Nederland. Koningin Máxima heeft hij wel eens ontmoet, maar dat was in Canada. 

Hoe mooi zou het zijn om Nachbaur in een jeep langs de Theresiakerk het dorp binnen te rijden op 3 april, als Borne 75 jaar bevrijding viert?  Daar hoort 'de bevrijder van Borne' bij te zijn, vindt Meyer, die samen met zijn collega de gemeente Borne heeft overtuigd mee te werken aan het initiatief. 

Meyer en Jonathans zijn op zoek naar mensen die er 75 jaar geleden bij waren toen Borne werd bevrijd, misschien zelfs wel gezien hebben hoe Nachbaur op de schouders ging van de bevolking van Borne. "Wie zou hij gesproken hebben. En kunnen we die mensen nog traceren?" 

Als het lukt willen Meyer en Jonathans ook een ontmoeting regelen. Meyer doet daarom ook een oproep aan iedereen die het verhaal kent, zich te melden via info@borneboeit.nl.