Gevolgen Hongaarse 'kindertreinen' na honderd jaar nog altijd merkbaar

Omdat de treinen speciaal voor deze kinderen reden, werden ze in die tijd de kindertreinen genoemd. Ook in Nederland werden enkele tienduizenden kinderen opgevangen in gastgezinnen.

Veelal waren het kerkelijke instanties die de hulp organiseerden en de gastgezinnen regelden. Om die reden dook de Theologische Universiteit in Kampen in die geschiedenis en legde contacten met de Hongaarse ambassade in Den Haag en de Nederlandse ambassade in Boedapest.

De geschiedenis van de grote hulpactie, de gastvrijheid van gezinnen, maar ook de vreselijke armoedige situatie in Hongarije, dreigt vergeten te worden. Het is honderd jaar geleden, maar de gevolgen van deze hulp blijven merkbaar.

Enkele duizenden kinderen zijn destijds hier gebleven. In een korte tijd leerden ze Nederlands, gingen studeren en kregen de Nederlandse nationaliteit. Ze trouwden en kregen kinderen. Deze generatie, die er inmiddels vrijwel niet meer is, sprak daar weinig over.

Mogelijk was schaamte de reden dat de kinderen die destijds hier kwamen weinig los lieten over hun herkomst. De kinderen waren vaak afkomstig van het platteland in Hongarije en trokken vanwege de armoedige situatie van dat land naar Boedapest. Maar ook daar was er niet genoeg hulp.

In de jaren twintig van de vorige eeuw, vlak na de Eerste Wereldoorlog, lag Hongarije in puin. Op alle fronten had het flinke verliezen geleden en er heerste honger. Mogelijk is dat iets waar de toenmalige generatie zich voor schaamde.

De conferentie in Kampen heeft onder meer als doel om nazaten met elkaar in contact te brengen en om ervaringen en informatie uit te wisselen. Ambassadeur Adrás Koscic van de Hongaarse ambassade in Den Haag vertelde over de eerste ambassadeur die honderd jaar geleden in Nederland werd aangesteld. Deze man kreeg direct te maken met de armoedeproblematiek van zijn land en de hulp die Nederlandse organisaties wilden bieden. Binnen een paar maanden kwamen de eerste treinen met kinderen vanuit Boedapest naar Nederland.

Ook in Hongarije is er aandacht voor de kindertreinen, zegt René van Hell, de Nederlandse ambassadeur in Boedapest. Ruim een jaar geleden werd daar in Boedapest al een conferentie over gehouden. En volgende week gebeurt dat nog een keer. De Nederlandse faculteiten, die verbonden zijn aan twee universiteiten in Boedapest en aan die van de stad Debrecen, houden zich daarmee bezig.

Verhalen over de generatie die hier met de kindertreinen kwam zijn opgeschreven in een boek. Het heet 'De Hongaarse kindertreinen' en het gaat onder meer over de armoede in die tijd. Maar ook over de politieke, economische en religieuze ontwikkelingen waar Hongarije mee te maken had. De eerste exemplaren werden tijdens de conferentie overhandigd aan de beide ambassadeurs en aan Maarten J. Aalders, die verbonden is aan de Theologische Universiteit en de verhalen verzamelde.