nieuws

Het wonderbaarlijke verhaal van Krishnamurti: hoe Ommen uitgroeide tot spiritueel wereldcentrum

Het contrast kan haast niet groter. Blinken ze normaal gesproken op het platteland van Overijssel uit in nuchterheid, het is een kleine eeuw geleden dat Ommen uitgroeide tot spiritueel wereldcentrum. Met Jiddu Krishnamurti als stralend middelpunt. Zijn volgelingen reisden massaal af naar Ommen om zich te laven aan het gedachtegoed van hun grote leider. Mediteren in Salland.
door Jan Colijn en Teun van der Velden
Tot op de dag van vandaag zijn de stille getuigen van Krishnamurti terug te vinden op Landgoed Eerde. Er zijn zelfs speciale wandelroutes uitgestippeld die herinneren aan Krishnamurti's onorthodoxe kijk op de wereld.
Tekst gaat verder onder de video

Geestelijke impuls

Jiddu Krishnamurti zag in 1897 in het Indiase Madanapelle het levenslicht. Al als vijftienjarige puber stond hij aan het hoofd van de 'Orde van de Ster in het Oosten'. Het leverde hem een stroom van discipelen op: volgelingen die hem zagen als iemand die de wereld een nieuwe geestelijke impuls kon geven.
Siem van Eeten, schrijver van een boek over Krishnamurti: "Theosofen hadden becijferd dat de tijd rijp was voor een nieuwe wereldleider. We hadden Hare Krishna gehad, Jezus, en het werd tijd voor iets nieuws."

Bijzonder aura

Het karma bepaalde dat dat Krishnamurti moest worden. "Ze hadden ontdekt dat er in India een jongetje was met een heel bijzonder aura. Waarop ze zeiden: dát zal de nieuwe wereldleider worden. Krishnamurti werd uit het gezin gehaald, kreeg een westerse opvoeding en werd als het ware spiritueel klaargestoomd om deze taak te gaan vervullen."
Juist op dat moment had baron Van Pallandt als 22-jarige het landgoed bij Ommen in handen gekregen. Hij stelde het ter beschikking aan de nieuwe wereldleraar en de 'Orde van de Ster in het Oosten'.

Sterkampen

Het was rond 1924 dat Krishnamurti een eerste keer naar Ommen kwam. Daar lanceerde hij zogenoemde Sterkampen: van daaruit verkondigde hij zijn filosofie ten aanzien van de mensheid en het geloof. Van Eeten: "Ommen zou het nieuwe geestelijk wereldcentrum worden. En niet alleen met verhaaltjes. Er zouden ook fabrieken komen, arbeiderswoningen, scholen, centra om na te denken. Het zou heel groots worden."
Tekst gaat verder onder foto
Het wonderbaarlijke verhaal van Krishnamurti: hoe Ommen uitgroeide tot spiritueel wereldcentrum
Het wonderbaarlijke verhaal van Krishnamurti: hoe Ommen uitgroeide tot spiritueel wereldcentrum © RTV Oost
Ommen groeide uit tot het wereldwijde hoofdkantoor van de 'Orde van de Ster in het Oosten'. Architecten van naam werden ingehuurd om alles te ontwerpen.

Volle treinen

Het stadje aan de Vecht stond in een klap internationaal op de kaart. Krishnamurti's aanhang kwam van heinde en verre naar het landgoed om het spiritueel gedachtegoed van de grote leider tot zich te nemen. Treinen uit Wenen, Stockholm, Milaan en Berlijn hielden halt op het station Ommen. Ommen werd overspoeld door duizenden leden van de 'Orde van de Ster in het Oosten'.
Tekst gaat verder onder foto
Het wonderbaarlijke verhaal van Krishnamurti: hoe Ommen uitgroeide tot spiritueel wereldcentrum
Het wonderbaarlijke verhaal van Krishnamurti: hoe Ommen uitgroeide tot spiritueel wereldcentrum © RTV Oost

Prediken

Krishnamurti predikte een leer, waarbij hij er vanuit ging dat de mens zichzelf moest bevrijden van alle ketenen waarin hij gevangen zit. En iedereen mocht zelf bepalen hoe hij het leven inrichtte en zich vooral niet moest laten knevelen door godsdiensten of spirituele organisaties.
Zijn beroemdste uitspraak: "Waarheid, zeg ik u, is een land zonder paden, dat langs geen enkele weg, door geen enkele godsdienst, geen enkele sekte, valt te bereiken." Toch een opvallend levensadvies, opgetekend uit nota bene de mond van een geestelijk leider...

Slachtoffer eigen succes

Zijn leefwijze sprak zo tot de verbeelding dat Krishnamurti's legioen van volgelingen alsmaar verder uitdijde. En daarmee werd hij meteen het slachtoffer van zijn eigen succes. Want dat was juist exact wat de Indiase leider niet wilde. Vandaar dat hij in 1929 terug trad. Zijn volgelingen gingen door om van Ommen het geestelijk wereldcentrum te maken, maar het was de Tweede Wereldoorlog die roet in het eten gooide.
Tekst gaat verder onder foto
Het wonderbaarlijke verhaal van Krishnamurti: hoe Ommen uitgroeide tot spiritueel wereldcentrum
Het wonderbaarlijke verhaal van Krishnamurti: hoe Ommen uitgroeide tot spiritueel wereldcentrum © RTV Oost
Nadat hij in Madras in zijn geboorteland nog een laatste toespraak hield, verruilde hij februari 1985 het tijdelijke voor het eeuwige bestaan.
Er worden echter nog regelmatig bijeenkomsten en lezingen gehouden, waarin de visie van Krishnamurti centraal staat. Ook is landelijk de Stichting Krishnamurti Nederland actief. 

Geestelijke erfenis

De geestelijke erfenis van Krishnamurti is tot op de dag van vandaag nog altijd tastbaar in Ommen. Siem van Eeten: "Gebouwen die een rol speelden. Zoals het kasteel, waar het wereldcentrum van de propaganda was. De redevoeringen van Krishnamurti werden hier geschreven. Het gebouw waar het kamp georganiseerd werd. De hele infrastructuur, de paden die er lopen, stamt uit die tijd."

Voetsporen nagelaten

Krishhnamurti heeft in Ommen dus zijn voetsporen nagelaten. Bijna letterlijk. Onder de noemer 'Wandelen langs vergeten paden' is er dan ook een wandelgids, waarin de geestelijk leider de wandelaar meeneemt langs allerlei plekken die aan hem herinneren. Het Landgoed Eerde, kastelen en andere gebouwen en het natuurschoon.
Het gaat om een bijna 50 pagina's tellend boekje met een wandelkaart, authentieke foto's, voorzien van achtergrondinformatie over Krishnamurti, de geestelijk leider die tegen wil en dank Ommen deed uitgroeien tot het epicentrum van zijn spirituele gedachtegoed. 

Weer actueel

De Sterkampen zijn volgens Van Eeten momenteel weer volop actueel: "Vooral in de academische wereld is er veel belangstelling voor dit fenomeen. Zo worden er onder meer doctoraal scripties over deze Sterkampen geschreven, waarin ze worden gelieerd aan theorieën over toerisme uit de jaren twintig. Recent is hier nog iemand op gepromoveerd op de Sterkampen, waarin met name de Joden een nieuw bewustzijn vonden. Het is dus bijna een eeuw geleden, maar het houdt de gemoederen nog steeds volop bezig."
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via een WhatsApp-bericht: 06 - 57 03 33 33.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.