Nieuws

Auteur Frank Krake kreeg al tien alarmmeldingen over sektes: 'We moeten weer een landelijk meldpunt'

Sinds hij vorige maand het boek 'Hannelore, het meisje uit de sekte' publiceerde, geldt de Hengelose onderzoeksjournalist en auteur Frank Krake als gezaghebbend 'sekte-expert'. En wordt hij ineens volop benaderd door ongeruste familieleden en vrienden van sekteleden. Amper een maand verder heeft hij nu al tien alarmerende meldingen binnengekregen. "Wat maar weer eens aantoont dat Nederland eigenlijk niet zonder een speciaal sektemeldpunt kan."
Eerder vandaag meldde RTV Oost dat een twintigjarige Enschedese student zich sinds drie weken in een Duitse sekte bevindt. Ook is duidelijk geworden dat leden van deze sekte, die in het vroegere Oost-Duitsland zetelt, proberen om onder Twentse studenten nieuwe 'zieltjes te winnen'. Dat deden ze onder meer door speciale Nederlandstalige flyers uit te delen.

Uitputtend onderzoek

Twee jaar lang deed Frank Krake uitputtend onderzoek naar het fenomeen sektes in Nederland. Dat deed hij als research voor zijn boek 'Hannelore, het meisje uit de sekte', over een slachtoffertje dat het grootste deel van haar jeugd sleet in de sekte van de beruchte leider Sipke Vrieswijk. RTV Oost zond eerder een documentaire hierover uit.

Tekst gaat verder onder afbeelding
De flyer waarmee leden van de Duitse sekte onder studenten proberen nieuwe leden te werven
De flyer waarmee leden van de Duitse sekte onder studenten proberen nieuwe leden te werven © RTV OOST
Tijdens het schrijven van zijn boek, viel bestseller-auteur Krake van de ene verbazing in de andere. Maar misschien wel zijn allergrootste verwondering: juist op het moment dat het aantal meldingen over sektes groter was dan ooit tevoren, werd het landelijke meldpunt Sektesignaal.nl opgeheven.

Recordaantal meldingen
Dit Sektesignaal werd eind 2012 speciaal in het leven geroepen voor klachten over misstanden in sektarische groeperingen. Opvallend detail: gemiddeld kwamen hier zo'n zestig tot tachtig meldingen per jaar binnen. Maar vanaf 2018 zette zich plots een stijgende trend in, met vorig jaar als triest dieptepunt, toen dit aantal verder steeg naar ruim honderd meldingen: een absoluut record.
Op dat moment was echter al besloten de subsidiekraan dicht te draaien, waarop per 1 januari dit jaar het doek viel voor Sektesignaal. Terwijl ons land op dit moment naar schatting nog altijd zo'n tachtig sektes telt met in totaal zo'n tienduizend volgelingen.

'Enorm verontrustend'

Sinds 'Hannelore' kreeg Krake al tien meldingen binnen over sektes. Onder wie de ouders van de Enschedese student. "Meldingen die eigenlijk bij Sektesignaal binnen hadden moeten komen. Enorm verontrustend, want ik ben geen hulpverlener. Ik doe mijn uiterste best. Probeer deze mensen in contact te laten komen met de juiste organisaties: politie of andere hulpdiensten. Maar dit is natuurlijk enorm verontrustend."

Topje van de ijsberg

Krake vreest bovendien dat deze tien meldingen slechts het topje van de ijsberg vormen. "Slechts een klein deel van de mensen weet mij te bereiken. Ik vraag me dan af: hoeveel mensen zijn er die mij niet weten te bereiken? Mensen die hulp nodig hebben om hun familie, kennissen, vrienden uit zo'n sekte te krijgen."
De hulpvragen die hij krijgt, variëren volgens Krake. "Van een simpele vraag als: kun je me verder helpen? Tot absoluut wanhopige mensen die zeggen: 'Help me alsjeblieft, ik alles hebben geprobeerd en weet niet meer waar ik naartoe moet'."

Alle kenmerken sekte

De Duitse groepering waar de Enschedese student nu deel van uitmaakt, voldoet volgens Krake aan meerdere kenmerken die voor een sekte gelden. "Het is altijd lastig te bepalen. We hebben in Nederland immers vrijheid van religie. Maar ik heb een lijst opgesteld met veertien criteria waaraan een sekte moet voldoen. Aan hoe meer criteria een beweging of groep voldoet, des te hoger de kans dat je met een sektarische organisatie te maken hebt. En ik vrees dat het in dit specifieke geval toch behoorlijk op een sekte dan wel sektarische organisatie lijkt."

Juridisch complex

De situatie rond de Enschede student ligt volgens Krake juridisch uiterst complex. Vooral omdat de student meerderjarig is. "Als hij dan besluit om drie weken naar Duitsland te gaan om daar twaalf uur per dag bijbels onderwijs te volgen, is dat zijn vrije wil. De politie heeft hier intussen weet van. Die gaat bekijken of hier iets aan de hand is, waardoor verder onderzoek nodig is. Of het verstandig is, is een andere vraag, maar het blijft dus de vrije keus van deze jongeman. Dat maakt het juridisch aanpakken des te lastiger."

Landelijk meldpunt

Na het boek van Krake, maar ook de 'affaire Ruinerwold', zijn sektes ineens weer volop in het nieuws. Volgens Krake tonen deze nieuwste ontwikkelingen aan dat een landelijk meldpunt - zoals Sektesignaal dat was - eigenlijk onontbeerlijk is.
"Het is belangrijk dat er experts zijn die de ouders van deze student kunnen bijstaan in het proces dat ze nu moeten doormaken. En hoe ze moeten handelen om de kans zo groot mogelijk te maken dat hij terugkeert. Een meldpunt kan handvatten geven, tips, wellicht voor psychische hulp zorgen, indien nodig de politie inschakelen. Maar ook de ouders geruststellen. Een luisterend oor bieden. Weten de juiste vragen te stellen en antwoorden te geven. Met het opdoeken van het meldpunt, is dat nu volledig verdwenen."
Na het opdoeken van Sektesignaal is het de politie die meldingen over sektes moet oppakken. Criticasters plaatsen daar grote vraagtekens bij, aangezien de politie al jaren met grote capaciteitsproblemen kampt. Na kritische Kamervragen hierover bleek recent dat een politieke meerderheid wil dat er een structurele oplossing komt voor het opgeheven meldpunt.

Nieuw meldpunt

Of er ooit weer een nieuw sektemeldpunt komt? Krake: "Wat mij betreft nog liever gisteren dan vandaag. Er zijn dus enkele Kamerleden die zich hard daarvoor inspannen. We hebben daarover contact met elkaar en hebben maar één doel: dat een sektemeldpunt zo snel mogelijk terugkomt."
Krake: "We hebben het over enkele honderdduizenden euro's, op een begroting van het ministerie is dat helemaal niets. De minister dient de bereidheid te hebben om convenanten met hulpverleningsorganisaties en politie te sluiten over uitwisseling van informatie door Sektesignaal. Dat lijkt me toch niet de meest moeilijke opgave. Dat dit meldpunt is opgeheven, is politiek een volkomen onbegrijpelijke beslissing."

Sceptisch

Ook Krake is sceptisch of de politie wel voldoende daadkrachtig meldingen over sektes kan oppakken. "Ik was ooit bij een bijeenkomst over sektes, waarbij ook de politie aanwezig was. Toen ik daar hoorde dat de agent, die was aangewezen om het werk van Sektesignaal over te nemen, daarvoor maar drie maanden beschikbaar was, wist ik voldoende."

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.