Politieke steun voor omwonenden in strijd tegen biomassacentrale Zwolle

Het gaat in Zwolle om de bouw van een hout gestookte biomassacentrale die de firma Brouwer uit Balkbrug wil bouwen. De centrale kost 17 miljoen euro, heeft een capaciteit van maximaal 50 megawatt en zal op de plek van de huidige containerterminal in de Katwolderhaven worden gebouwd.

De centrale moet op termijn stoom en elektriciteit opleveren voor omliggende bedrijven. Een van de belangrijkste afnemers is voedingsstoffenproducent Sensus. De SP Statenfractie en bewoners zijn bang voor schadelijke gevolgen van de uitstoot van stikstof, fijnstof en broeikasgas.

Initiatiefnemer Henk Brouwer van Brouwer Biocentrale BV uit Balkbrug betreurt de commotie. Hij heeft een tijd geleden aan een aantal bewoners een rondleiding op zijn bedrijf gegeven om de zorgen weg te nemen, maar daar is hij niet in geslaagd. "Ik snap de zorgen maar vind het wel jammer, ik heb tegen de omwonenden gezegd dat ze zich geen zorgen hoeven maken. We komen hier zeker niet naartoe om overlast te veroorzaken. Ik garandeer ook dat we dat niet doen. We maken qua filtering gebruik van de nieuwste technieken."

Maar zijn pleidooi heeft tot nu toe niet het gewenste resultaat gehad. Omwonenden maken zich zorgen over hun gezondheid wat betreft fijnstof, maar ook de gevolgen van de stikstofuitstoot voor het milieu.

Ze zetten vooral vraagtekens bij de plek die voor de bouw van de centrale gekozen is. "De bouwlocatie ligt midden tussen een groot aantal Zwolse woonwijken. Aan de ene kant heb je Holtenbroek en Westenholte en aan de andere kant Frankhuis en Stadshagen", zegt Antoinette van Voorthuysen. "Zelfs de Veerallee kan bij een bepaalde windrichting last krijgen van de uitstoot. Zolang de landelijke discussie over nut, noodzaak en schadelijke gevolgen van biomassacentrales nog volop bezig is moet je de bouw van deze centrale in Zwolle, op deze specifieke plek, volgens ons niet willen."

De bewoners krijgen politieke steun van de SP Statenfractie, die op 13 mei een motie indient om de bouw van de biomassacentrale in Zwolle te voorkomen. Onder meer omdat de centrale vlak bij kwetsbare Natura 2000-gebieden (Zwartewater en IJsseldelta) komt te liggen, zal de SP er bij GS op aandringen om geen stikstof- en milieuvergunning af te geven.

"Ik deel de zorgen van de omwonenden", zegt SP fractievoorzitter Harry Broekhuijs. "Uit recent onderzoek dat adviesbureau DNV GL in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft uitgevoerd blijkt dat biomassacentrales zo'n 20 procent meer stikstof, fijnstof en broeikasgas uitstoten dan de kolencentrales die ze vervangen. Ten opzichte van gas gestookte centrales ligt de schadelijke uitstoot van stikstof nog hoger. Dat moeten we dus niet doen en dat kunnen we ook niet maken ten opzichte van de landbouw in deze omgeving."

Ook maakt hij zich samen met de bewoners zorgen over de duurzaamheid van de brandstof voor de centrales. "In 2018 heb ik al een keer berekend dat er bij het realiseren van dertig centrales in Overijssel, zoals het plan is, er tien keer de oppervlakte van onze provincie nodig is om de centrales van voldoende snoeihout te voorzien. De omliggende provincies lopen tegen soortgelijke problemen op. Omdat er ook in België en Duitsland biomassacentrales zijn zal het tekort aan snoeihout, oftewel brandstof, heel snel oplopen."

Volgens Broekhuijs moet er dan voor brandstof uitgeweken worden naar Amerika en Rusland die in zicht zijn als leveranciers van grote hoeveelheden snoeihout. "De aanvoer uit die landen is ver buiten de vergunde 150 kilometer grens, waar de centrales hun houtsnippers vandaan moeten halen. En door het vervoer van de houtsnippers over grote afstand is de brandstof verre van duurzaam."

Maar volgens de initiatiefnemer van de Zwolse biomassacentrale, Henk Brouwer, is dat onzin: "Er is voldoende voorraad snoeihout. Wij halen zelf zo'n 50 procent uit de regio. Daarnaast halen we een deel net over de grens uit Duitsland. Voor ons is de levering van snoeihout uit Amerika of Rusland, vanwege de transportkosten, helemaal niet rendabel. Dus dat doen we ook niet. Het is ook niet nodig, de aanwas van hout in de omgeving is groter dan wat er wordt gekapt."

"Ik vind het nogmaals jammer dat er zoveel onrust is, als mensen zich meer in de kwestie zouden verdiepen dan zouden ze ontdekken dat de zorgen niet nodig zijn. Ik nodig iedereen uit, zowel politici als omwonenden, om een keer op ons bedrijf in Balkbrug te komen kijken. Dan zullen we het laten zien en ook uitleggen, we hebben niets te verbergen. De deur staat open, maar wel op afspraak."

Op de vraag of hij zich zorgen maakt over het wel of niet krijgen van de milieu- en stikstofvergunning is het antwoord kort en bondig: "We wachten het af. We moeten ook nog aan de slag met de subsidieaanvraag bij de SDE (Stimulering Duurzame Energieproductie) dus de laatste hobbels zijn zeker nog niet genomen."

De omwonenden hopen dat de motie van de SP straks kan rekenen op een brede politieke steun in provinciale staten. Ze hopen dan ook dat hun verhaal eindelijk gehoord gaat worden, want tot nu toe zijn ze niet alleen teleurgesteld over de komst van de biomassacentrale maar ook over de wijze waarop ze door de gemeente en de provincie Overijssel zijn behandeld.

"We worden niet geïnformeerd, ook niet betrokken. Vrijwel alle informatie is tot nu toe via de media en het bedrijf zelf tot ons gekomen", zegt Voorthuysen. "De gemeente heeft niet eens de moeite genomen ons via een brief te informeren. En we hebben ook al meerdere keren bij de provincie gevraagd of we uitleg kunnen krijgen over de vergunningprocedures. We willen weten hoe de procedures rond het Natura 2000-gebied verlopen. Maar we horen helemaal niets, er heerst momenteel een volledige radiostilte."