Heel Overijssel fietst: corona dwingt tot individueel sporten

De omzet in de fietsenbranche is fors gedaald, maar tegelijk heerst er voorzichtig optimisme. De fiets annex e-bike wordt namelijk een prominente rol toegedicht in het woon-werkverkeer als de economie straks weer op gang komt. Omdat mensen nu eenmaal graag willen blijven bewegen, zo wijst onderzoek uit. Ditzelfde onderzoek toont bovendien aan dat veel forensen met het oog op besmettingsgevaar de fiets prefereren boven de massaliteit van het openbaar vervoer.

Een in het oog springend fenomeen in het hedendaagse straatbeeld. Te midden van de geroutineerde en vaak tiptop gesoigneerde (toer-)wielrenners duiken ineens mensen op die duidelijk wat minder vaak op een fiets zitten. Een fladderend t-shirt, geen speciale wielerschoenen maar gympen, meestal geen beschermende handschoentjes en een goedkope helm al dan niet scheef op het hoofd - of in sommige gevallen zelfs helemaal geen helm.

Ook oud-profwielrenner Bram Tankink, geboren en getogen in Haaksbergen, was de trend met de 'coronafietsers' al opgevallen. In een tweet vorige week zegt hij het prachtig te vinden dat zoveel mensen - jong en oud - in deze tijd de racefiets en mountainbike ontdekken.

Tegelijk signaleert hij echter tot zijn schrik dat veel van deze mensen zonder helm op pad gaan. "Doe alstublieft een helm op. Die heeft mij al meer dan eens het leven gered. De keuze tussen een helm en hersenletsel lijkt mij niet zo lastig."

Jan ten Tusscher van de gelijknamige fietsenwinkel ziet ook deze tendens. "Toen corona in ons land opdook, bleef het aanvankelijk erg stil in mijn winkels in Enschede en Almelo. Maar toen duidelijk werd dat teamsporten langere tijd taboe zouden worden, zag je dat mensen naar alternatieven gingen zoeken. De fiets is er een van. Zowel de racefiets als mountainbike."

De beginnende sportfietsers zoeken hun heil in zowel nieuwe als tweedehands exemplaren, waarbij ze hun gedateerde modellen weer uit de schuur tevoorschijn halen. "Behalve dat we hier heel veel 'opknappers' in onze werkplaats krijgen, ben ik vrijwel door m'n hele voorraad tweedehandsjes heen. En als het om nieuwe fietsen gaat, zijn de modellen tot duizend euro niet aan te slepen."

Bij de wielerzaak Stappenbelt.bike in Zwolle hetzelfde beeld. "In het begin van de coronacrisis was er heel veel vraag naar hometrainers, maar toen mensen weer naar buiten durfden, werd de vraag naar racefietsen en mountainbikes heel groot."

"Ik verkoop zeker nog fietsen. Ook wel in het hogere segment, maar ik krijg hier vooral veel startende fietsers binnen. De markt is heel anders dan andere jaren. Onvergelijkbaar. Ik had hier de afgelopen week zelfs mensen uit Rotterdam en Alkmaar. Die kochten een fiets en wilden hem meteen meenemen. Je merkt dat er schaarste aan het ontstaan is."

Ook bij Stappenbelt is er vooral vraag naar fietsen in het segment tot duizend euro. "Ook de vraag naar occasions is enorm. Ik ruil dagelijks fietsen in, maar heb nu zelfs een wachtlijst van mensen die een gebruikte fiets willen."

"Er komen heel veel mensen met fietsen die jaren in de schuur hebben gestaan. Die moeten weer rijklaar worden gemaakt. We draaien overuren in onze werkplaats."

De explosieve toename van de verkoop van de minder dure modellen is echter slechts een kleine compensatie voor het omzetverlies dat de tweewielerbranche momenteel lijdt. Ten Tusscher: "De verkoop van e-bikes is bijvoorbeeld enorm belangrijk voor mijn winkels, maar die markt is toch sterk teruggelopen."

Dat zegt ook Paul de Waal van de overkoepelende brancheorganisatie Bovag. Volgens de laatste cijfers is de omzet sinds corona landelijk gezien drastisch gedaald met 41 procent. "Hoewel de fietsverkoop wat lastiger te meten is. Met auto's is dit eenvoudig aan de hand van kentekens. Voor fietsen moeten we echter afgaan op de geluiden van onze leden. Dat doen we door eens per week de situatie te peilen."

De Waal zegt sterk verschillende verhalen vanuit de markt te horen. "Het is een gek wisselend beeld. De verkoop kan per regio en zelfs lokaal enorm verschillen. Er valt werkelijk geen enkele lijn in te ontdekken. Behalve dan dat er over de hele linie sinds 'corona' fors minder omzet wordt gemaakt."

De Bovag zegt echter te hopen dat de fietsverkoop nog dit jaar een extra boost krijgt. "Zeker omdat de verwachting is dat mensen de fiets of e-bike als alternatief nemen, mocht het straks in het openbaar vervoer lastiger reizen worden vanwege allerlei coronaregels."

Ook wijst zegsman De Waal op een nieuwe fiscale regeling die recent is ingegaan, waardoor het voor werkgevers aantrekkelijker wordt om mee te betalen aan de fiets van hun personeel. "Een van de steunmaatregelen van het Rijk om de economie straks weer op gang te brengen."

Ook woordvoerder Floris Liebrand van de Rai, de andere brancheorganisatie voor onder meer fietsen, zegt dat er signalen zijn dat 'we' weer vaker op de fiets springen. "De exacte cijfers van het aantal verkochte fietsen komen bij ons maar één keer per jaar binnen, maar we kunnen het onder meer zien aan de verkoop van fietskleding en -accessoires. Die blijft volop doorlopen."

Ook de Rai-woordvoerder voorspelt een belangrijkere rol voor de fiets in het woon-werkverkeer straks in de nieuwe anderhalvemetersamenleving. Daarbij wijst hij op een recent onderzoek door het Kennisinstituut Mobiliteit. Daaruit blijkt dat sinds Covid-19 er flink meer wordt gefietst. Onder meer omdat met het oog op besmettingsgevaar deze vorm van individueel vervoer wordt verkozen boven het met anderen reizen in het OV. Van deze respondenten zegt circa twintig procent ook na de coronacrisis vaker te zullen fietsen en wandelen.