Geen grip meer, een indringende getuigenis van een boerenfamilie in oorlogstijd

Op treffende wijze beschrijft Marie in haar dagboek hoe de vliegtuigen 's nachts laag overvliegen. Hoe de geluiden van de V1 het gezin uit de slaap houden. De angst is bijna tastbaar op de pagina's. "Want als hij neerstort op ons huis, zijn we allemaal dood."

Dochter Marie Bloo-Groot Koerkamp schrijft het dagboek over en voorziet het van haar eigen aantekeningen. Maar het is kleindochter Marion Kogelman-Bloo die de oorlogsherinneringen van haar oma uiteindelijk vastlegt in een boek: Geen grip meer. Marion Kogelman vindt de aantekeningen bij het opruimen van het ouderlijk huis.

In het boek staan geen heldendaden van de familie. Het is het relaas van het dagelijks leven in oorlogstijd, dat gekenmerkt wordt door angst, toenemende onvrijheid, armoede en gebrek aan autonomie. Het gezin blijft tot het einde toe zuchten onder het juk van de bezetter. Want als de oorlog ten einde loopt, vorderen de Duitsers de beste kamer van het huis om er een hospitaal in te richten. De soldaten schieten af en toe in het wilde weg. Thuis slapen durft het gezin niet meer.

De oorlog maakt ook inventief. Als vader een koe moet inleveren wordt niet de beste melkkoe ingeleverd maar een oude, guste koe. "Dan hebben we nog wat melk," schrijft Marie in het dagboek. Veel angst doorstaat ze aan het begin van de oorlog: zoon Johan is ten tijde van de bombardementen in Rotterdam gelegerd. Na de bittere gevechten staat hij ineens, onaangekondigd, voor de deur. De familie denkt een geest te zien.

Geen grip meer kwam tot stand dankzij bijdragen van onder meer Stichting Vrienden van de Nicolaas, en Plaatselijk Belang Lettele.

Zondag 10 mei vertelt Marion Kogelman in Hoogtij over hoe haar familie de oorlog doorkwam.