nieuws

Normaal: terugblik op 45 jaar boerenrock, speciaal coronaconcert vandaag te zien bij RTV Oost

Ze vieren vandaag hun 45ste verjaardag: de mannen van de boerenrockformatie Normaal. Dat doen ze met een speciaal coronaconcert dat live te volgen is bij RTV Oost. Bennie Jolink en zijn mannen mogen dan de Achterhoek als uitvalsbasis hebben, wat veel mensen niet weten is dat de kiem voor dit opmerkelijke nederpop-fenomeen ooit werd gelegd in...Twente.
Eigenlijk hadden ze vandaag in Lochem moeten staan, op heilige bodem, voor een speciaal jubileumoptreden.
Want het was hier in Lochem dat Normaal 45 jaar geleden de nederpop op z'n grondvesten deed schudden. Tijdens de 1975-editie van de roemruchte Popmeeting Lochem introduceerden Bennie en zijn mannen namelijk het fenomeen dialectrock. Voorheen bestond dialectmuziek vooral uit nostalgische accordeonklanken en het oubollige geklikklak van klompen. Stevige rockmuziek met teksten in het nedersaksisch: dat was nog nooit vertoond.

Eureka-moment

Volgens de overlevering ging er een schokgolf door het publiek toen Jolink de eerste regels in Achterhoeks plat inzette. "Dat was voor mij het eureka-moment. Toen we begonnen te spelen en ik die gezichten zag, dacht ik: ha, ik heb ze bij hun tokus, en nú vasthouden!", vertelde hij later daarover. Het bewuste optreden vormde de grote doorbraak voor Normaal en wordt gezien als de dag waarop de band feitelijk het levenslicht zag.
Tekst gaat verder onder foto
Normaal tijdens het roemruchte concert in Lochem
Normaal tijdens het roemruchte concert in Lochem © Hugo Jaartsveld (archief Anhangerschap Normaal)
Het was echter al in de zomer van 1973 dat Jolink en drummer Jan Manschot het plan opvatten om samen een bandje te beginnen. Beide Achterhoekers studeerden op dat moment in Enschede. Jolink aan de kunstacademie AKI, Manschot aan de sociale academie. De avond voordat ze definitief terugkeerden naar de Achterhoek liepen ze elkaar tegen het lijf in café Het Bolwerk, vergaarplaats voor kunstenaars en zelfbenoemde intellectuelen. 

Lelijke eend

Als Manschot de volgende dag in zijn grijze lelijke besteleend huiswaarts rijdt, ziet hij Jolink bij de bushalte aan de Haaksbergerstraat staan. Met twee plastic tassen, een gitaar en een enorme kater. Jolink: "Jan stopte. Of ik een lift wilde. Een van ons had nog een pretsigaret." Onderweg bespreken ze hun liefde voor de muziek. "Op het laatst waggelden we met dat eendje met een vaartje van nog maar tien kilometer per uur over de weg. Wat zelfs voor een lelijke eend niet erg hard is. Tijdens die gedenkwaardige rit hebben Jan en ik Normaal opgericht."
Tekst gaat verder onder foto
Normaal groeide uit tot een begrip in de nederpop
Normaal groeide uit tot een begrip in de nederpop © Hugo Jaartsveld (archief Anhangerschap Normaal)
Na maanden van repeteren in Doetinchem is daar het debuut tijdens de kerstviering van 1974 aan de Enschedese kunstacademie. Er volgen nog enkele optredens in de regio onder de naam 'amusementsorkest Normaal'. Een week voor het memorabele optreden in Lochem is er eerst nog een try-out in het kleine jongerencentrum Pinokkio in Haaksbergen. Voor de som van driehonderd gulden, zo blijkt uit het handgeschreven contract. Een week later staan Jolink en zijn mannen te spelen voor een dertienduizend koppig publiek. En de rest is geschiedenis...
Tekst gaat verder onder afbeelding
Het contract à 300 gulden voor de try-out in Haaksbergen, een week voor de grote doorbraak
Het contract à 300 gulden voor de try-out in Haaksbergen, een week voor de grote doorbraak © Archief Anhangerschap Normaal
Trouw legioen fans
Wat volgt is vier decennia van høken en daldeejen. Is Normaal in de beginjaren geen muzikale hoogvlieger, de mannen compenseren dat met inzet en energie. De band weet zo een vaste plek in de vaderlandse muziekgeschiedenis te veroveren. Met vooral ook een hondstrouw legioen van anhangers, zoals de fans zichzelf noemen. Saillant detail: Normaal mag dan officieel zijn gestopt, de fanclub - luisterend naar de illustere naam Anhangerschap - is met een kleine tweeduizend leden nog altijd een van de grotere van ons land. En intussen luisteren er drie generaties van die anhangers naar hun favoriete muziek.

Emancipatie platteland

Normaal speelde bovendien ontegenzeggelijk een grote rol bij de emancipatie van het platteland. Met name in de zeventiger jaren werd alles buiten de Randstad afgeschilderd als een soort ontwikkelingsgebied. Normaal zorgde er echter voor dat de plattelanders weer trots werden op hun afkomst. En was de term boer aanvankelijk een scheldnaam, het groeide steeds meer uit tot een geuzennaam. "We hebben het platteland een kont in de bokse gegeven", zei de intussen overleden drummer en medeoprichter Jan Manschot er ooit over.
Tekst gaat verder onder foto
Normaal als onbezoldigd ambassadeurs van het platteland en de boeren
Normaal als onbezoldigd ambassadeurs van het platteland en de boeren © Hugo Jaartsveld (archief Anhangerschap Normaal)

Ambassadeur van de boeren

Jolink werd onbezoldigd ambassadeur van de boer in nood en Normaal groeide uit tot cultuurhistorisch erfgoed. De band is tot op de dag van vandaag een begrip. Vereeuwigd in de vorm van een levensgroot standbeeld in hartje Hummelo, geboortedorp van Jolink.
Tekst gaat verder onder foto
Normaal tijdens de onthulling van het standbeeld in Hummelo
Normaal tijdens de onthulling van het standbeeld in Hummelo © Kiekiesschieter

Wederopstanding

Hoewel Jolink en zijn mannen er feitelijk vijf jaar geleden al een punt achter zetten tijdens een groots opgezet afscheidsconcert, treedt de band nog altijd enkele malen per jaar op. Waarbij meespeelt dat Jolink er destijds noodgedwongen het bijltje bij had neergegooid. Zijn aangeboren astma in combinatie met het vele hooi dat hij tijdens die turbulente jaren op zijn vork had genomen, had onmiskenbaar zijn tol geëist. Maar sinds enkele jaren heeft hij een nieuw geneesmiddel, wat leidde tot een wonderbaarlijke wederopstanding. Of "een genezing van Bijbelse proporties", zoals hij het zelf noemde. En dus had hij letterlijk weer lucht om weer op het podium te kunnen staan.

'Het nieuwe normaal'

Nadat Normaal vorig jaar had aangekondigd weer te zullen optreden, waren de ruim 20.000 kaartjes voor dit openluchtconcert binnen tien minuten over de digitale toonbank gevlogen. En ook dit jaar zou er weer een optreden plaatshebben. Tot Covid-19 de wereld op z'n kop zette. Een tijdperk waarin 'het nieuwe normaal' ineens toonaangevend wordt.

Coronaconcert

Jolink zou echter Jolink niet zijn als hij Hemelvaartsdag 2020 helemaal ongemerkt voorbij zou laten gaan. Vandaar dat hij en zijn mannen een akoestisch concert geven met als motto 'Wi-j doet het samen'. Om de pijn voor de anhangers tenminste iets te verlichten. Brachten de mannen enkele weken geleden akoestisch al enkele nummers ten gehore, Hemelvaartsdag doen ze er nog een flinke schep bovenop.
RTV Oost zendt dit optreden in samenwerking met Omroep Gelderland uit. Vanaf 15.00 uur op TV Oost, rtvoost.nl, RTV Oost Facebook en op het YouTube-kanaal van RTV Oost. 's Avonds is er vanaf 18.00 uur om het uur een samenvatting van dit optreden te zien op TV Oost.
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via een WhatsApp-bericht: 06 - 57 03 33 33.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.