Nieuws

Politiek Enschede is hoge uitkeringsboetes zat en gaat voor verlaging

23 mei 2020, 07:00 • 4 minuten leestijd

De hoge uitkeringsboetes zijn niet meer van deze tijd © GettyImages

De strafkortingen aan Enschedeërs met een uitkering die zich bewust of onbewust niet aan de afspraken hebben gehouden, worden verlaagd. Het strenge beleid leidde de afgelopen jaren tot flinke kritiek. Nota bene het college van B en W vindt de huidige boetes te hoog en kwam met het voorstel ze te verlagen. Jaarlijks legt Enschede aan ongeveer duizend mensen met een uitkering een strafkorting op. Daarmee haalt de gemeente twee ton aan boetes binnen.  De gemeenteraad gaat maandag akkoord met het voorstel voor de verlaging, hoewel er nog wel wat aan geschaafd zal worden.

Door: Gerben Oost

Raadsleden van links tot rechts zijn het erover eens dat Enschede de afgelopen jaren wel erg hard was richting mensen met een bijstandsuitkering. “Het is superstreng beleid wat we hebben”, reageert fractievoorzitter Hetty Wolf van GroenLinks. “De verlaging van de boetepercentages is een grote verbetering. Wellicht dat de percentages nog verder naar beneden kunnen. Ook vinden wij dat er te veel regels zijn. Als je je als uitkeringsgerechtigde ergens niet aan houdt, heb je direct een groot probleem.”

Margriet Visser van EnschedeAnders is als raadslid wellicht het meest kritisch op de wijze waarop de gemeente uitkeringsgerechtigden de afgelopen jaren benaderde. Mensen worden volgens haar financieel zeer zwaar getroffen door het strenge beleid.

Biedt mensen een herkansing

Margriet Visser van EnschedeAnders

Visser is uiteraard vóór een verlaging van de boetepercentages, maar ze wil meer. “Wie een overtreding begaat dient eerst een herkansing of een waarschuwingsgesprek te krijgen. Als er een boete moet worden gegeven, dan moet er een boetepercentage worden geheven over de uitgekeerde uitkering. Dat is eerlijk voor iedereen.” Raadslid Erwin Versteeg van de Groep Versteeg is het op alle punten met haar eens.

Vic van Dijk van coalitiepartij D66 dient maandag mogelijk vier amendementen in, waarvan er twee gelijkenissen vertonen met die van Visser. “Vóór er een maatregel (lees boete, red) wordt opgelegd moeten mensen de kans hebben om hun kant van de zaak te vertellen en het moet mogelijk zijn om het bij een waarschuwing te laten als iemand voor het eerst de regels overtreedt.”

De huidige strafkortingen zijn in december 2014 vastgelegd door de gemeenteraad. De strafkortingen staan in de zogeheten Maatregelenverordening die elke gemeente voor zichzelf moet vastleggen. Inwoners met een uitkering hebben een aantal verplichtingen. Als ze die niet nakomen, kunnen ze één maand worden gekort op hun uitkering. Enschede vindt de huidige kortingen te hoog omdat ze in sommige situaties er juist toe leiden dat mensen nog dieper in de schulden komen. "Als gemeente dragen we dan niet bij aan een oplossing, maar aan een probleem. Dat vinden wij onwenselijk", zegt wethouder Kampman. Grofweg gezegd worden de boetes met de helft verlaagd als de gemeenteraad maandag instemt met het voorstel van de wethouder.

Nieuwe beleid kost 2 ton
De VVD, die eveneens in de coalitie zit maar niet per se bekend staat als de meest sociale partij, stemt maandag ook in met het soepeler beleid. “Als deze versoepelingen blijken te werken, dan is het prima”, zegt raadslid Rachel Denneboom. “Als ze niet werken willen we dat ook weten. Dat moeten we dus meten.” Denneboom wijst er op dat de verlaging van de boetepercentages de gemeente Enschede zo’n 200.000 euro kost.

Kampmans eigen partij, de PvdA, is eveneens blij met de koers die wordt ingeslagen. “Die gaat uit van vertrouwen in en aandacht voor mensen met een uitkering", zegt raadslid Rienke Bijlstra. “Maar we geven maandag graag nog wat accenten mee. Die gaan vooral om het toepassen van hoor en wederhoor. Dat gaat soms mis, waardoor mensen worden verrast door een maatregel of boete.”

Het CDA vindt het belangrijk dat de ruim zesduizend bijstandsontvangers in Enschede kunnen rekenen op persoonlijke aandacht. “In veel gevallen blijft deze achterwege, wat wij betreuren. Met goede begeleiding is er meer zicht op weer meedoen in de samenleving en kunnen strafkortingen worden voorkomen", zegt raadslid Ton ten Vergert.

"Wrede verordening"
De felste tegenstander van het "wrede" politieke beleid van de afgelopen vijf jaar is René Beunders van Stichting Sociaal Hart. Hoewel zijn stichting niet politiek actief is, roept hij al jaren dat het strikte beleid heel veel slachtoffers maakt. Beunders: “Enschede legt jaarlijks zo’n duizend strafkortingen op aan bijstandsgerechtigden. Die variëren nu nog van 20 tot 100 procent. Ze leiden voor alleenstaanden, eenoudergezinnen en complete gezinnen tot ongekende stress, betalingsproblemen en zelfs schuldenproblematiek. Op deze wijze demotiveer en onderdruk je mensen en werk je armoede in de hand als'ie er al niet is. Als dit geen inhumaan bijstandsbeleid is weet ik het niet meer."

Beunders maakte vorig jaar van dichtbij mee hoe strikt de gemeente de regels hanteert. Het slachtoffer was zijn vriendin. "Zij had zich vergist in de datum en miste daardoor een Doen!Beurs. Daar kwamen we de volgende dag achter toen we met z'n tweeën voor een dichte deur stonden. We hebben direct gebeld en gezegd dat mijn vriendin bereid was een Doen!Beurs op een andere locatie te bezoeken." Omdat er geen opzet in het spel was vroegen ze ook of de gemeente geen strafkorting wilde opleggen. "Het mocht allemaal niet baten", zegt Beunders. "Mijn vriendin kreeg een korting van 40 procent over haar uitkering van de maand juli. We dachten aanvankelijk dat de maatregel enigszins zou meevallen. Mijn vriendin ontving slechts een aanvullende uitkering van ongeveer 250 euro. Tot onze schrik werd de strafkorting berekend over de volledige bijstandsnorm, inclusief vakantietoeslag. Dus 40 procent van 1050 euro. De maatregel was dus een korting van 420 euro."

In het belang van de grote groep mensen die het aangaat, hoopt Beunders dat de gemeenteraad maandag kiest voor een humaan maatregelenbeleid. “Wordt het een schijnversoepeling met opnieuw vele honderden persoonlijke drama's per jaar tot gevolg? Of gaat de raad voor meer humaniteit waarbij mensen eerst een herkansing krijgen en als er gestraft moet worden dan met boetes van vijf tot maximaal tien procent."