Nieuws
Hoogleraar kraakt afvalbeleid in Overijssel: "Ingehaald door de machine"
Het gescheiden inzamelen van plastic afval (PMD) in Overijssel is achterhaald en niet meer van deze tijd. De provincie is ingehaald door de machine, zo stelt Raymond Gradus, hoogleraar beleid en economie VU Amsterdam. Maar afvalinzamelaars en -verwerkers in Overijssel zweren bij de plastic-inzameling. Waarom is de situatie in Oost-Nederland zo anders dan in de rest van het land?
Door Rutger Borgerink & Elisabeth van Kleef
Vier kliko's in de tuin of slepen met plastic zakken naar een milieupunt: in Overijssel zijn we al jarenlang een kei in zelf plastic afval scheiden, ook wel bronscheiden genoemd. Maar kan dat niet allemaal wat makkelijker? Ja, zegt hoogleraar Raymond Gradus. Nascheiden, waarbij de machine het plastic voor ons scheidt, heeft volgens hem de toekomst.
"Nascheiden van plastic is beter voor de portemonnee, voor het milieu en voor de burger", zegt Gradus. "Nascheiding levert ook meer kilogrammen op. Neem Rotterdam: met bronscheiding werd er ongeveer anderhalve kilo per burger opgehaald. Op dit moment heeft men er nascheiding en gaat het om ongeveer vijftien kilogram per burger. Met andere woorden: dat is tien keer zoveel recyclebaar materiaal."
Nascheiden van plastic is beter voor de portemonnee, voor het milieu en voor de burger
Plastic bij het restafval
Je plastic weer bij het restafval gooien, net als vroeger. Op veel plekken in Nederland kan dat al, waaronder in Friesland. Afvalverwerker Omrin in Heerenveen schafte een paar jaar geleden een nascheidingsinstallatie aan. "Hier scheiden we al het afval na in verschillende grondstofstromen, dus we zorgen ervoor dat alle bruikbare materialen uit het afval worden gehaald", zegt Jelmar Helmhout van Omrin.
Bij de Friese afvalverwerker zien ze dat plastic laten scheiden door een machine veel meer recyclebaar materiaal oplevert. "Hier halen we zo'n vijftig kilo kunststof per huishouden, per jaar uit het afval. Bij bronscheiden is dat gemiddeld maar twintig kilo."
Wij namen een kijkje bij Omrin in Heerenveen:
Hoogleraar: "Afvalbeleid in Overijssel is ingehaald door de machine"
Twence: keuze aan politiek
Als nascheiden zoveel beter is, waarom doen we het dan nog niet in Overijssel? Die keuze ligt vooral bij de politiek, zegt afvalverwerker Twence in Hengelo. "Wij willen met onze dienstverlening zo goed mogelijk aansluiten bij de keuzes van onze aandeelhoudende gemeenten. De keuze voor bron- of nascheiding is vaak een politiek-bestuurlijke keuze en daar gaan wij niet over", zegt woordvoerder Ilse Jansink.
Maar is dat wel zo? In Friesland heeft Omrin juist zelf geïnvesteerd in een nascheidingsinstallatie. "Het is een samenspel geweest tussen ons en de aandeelhoudende gemeenten", zegt Helmhout. "Maar het initiatief is wel vanuit Omrin gekomen, omdat wij een investering hebben gepleegd in een nascheidingsinstallatie."
Voordelen van zelf scheiden
Zelf je plastic scheiden heeft wel grote voordelen, stelt Monique de Jong van ROVA. "Wat wij merken bij de bronscheiding, is dat het de inwoners ook bewust maakt van hun eigen afval en hun afdankgedrag. Er wordt vaak gezegd dat het te lastig is voor de inwoners. Maar inwoners zijn niet dom en zij willen wel degelijk goed scheiden. We helpen ze erbij met voorlichting en educatie."
Hoogleraar Gradus is het daar niet mee eens. "Niet alle soorten plastic moeten bij het plastic afval. Sommige gemeenten gaan over tot een speciale app of een afvalcoach. Ik denk dat dat gewoon veel te moeilijk is en dat je de burgers daar ook niet mee moet vermoeien. De machine kan het nu eenmaal beter. Oost-Nederland, u bent ingehaald door de machine en dat zult u toch gewoon moeten accepteren."
Provincie: op naar minder afval
Meer recyclen en minder afval: ook de provincie Overijssel heeft ambitieuze doelen opgezet richting een economie zonder afval. Komend najaar gaan de Statenleden op bezoek bij afvalverwerker Omrin in Heerenveen, om te kijken hoe nascheiding werkt.
Johan Almekinders, Statenlid van Forum voor Democratie, pleit al langer voor een nascheidingsinstallatie in de provincie. "Wij zijn echt nog een blinde vlek in Nederland. Het kan allemaal zoveel makkelijker."
Twence in Hengelo heeft jaren terug weleens onderzoek gedaan naar de aanschaf van zo'n nascheidingsinstallatie. De kosten daarvan lopen al gauw in de tientallen miljoenen euro's.
