Burgemeester Dadema namens VNG: 'Rijk moet gemeenten veel meer geld betalen'

Vandaag spreekt de Tweede Kamer over de gemeentefinanciën. Eendrachtig vinden de gemeenten dat 'Den Haag' het laat afweten en financiële problemen veel te veel afwentelt op het lokale bestuur. "Investeren in gemeenten is investeren in de samenleving", zeggen de gemeenten.

Het water staat het lokaal bestuur aan de lippen. Daar zijn drie oorzaken van. Het vorige kabinet heeft enorm bezuinigd op de bijdrage aan de gemeenten. Daarnaast zijn veel taken in het sociaal domein, zoals de Wmo, de Participatiewet en de Jeugdwet bij de gemeenten neergelegd. En dan komt een groot deel van de gevolgen van de coronacrisis ook nog op het bordje van de gemeenten.

Gevolg van de tekorten is dat er een "verschraling van het voorzieningenaanbod" komt, er sprake is van "slecht onderhoud aan de buitenruimte" en dat gemeenten zich genoodzaakt zien een "hogere ozb" te heffen, stellen de gemeenten in een zogenoemd position paper van de VNG.

De gemeenten krijgen steun van de provincies. Die zien als toezichthouders van de gemeentefinanciën dat het zo niet langer kan en hebben het kabinet een brief gestuurd.

Verschillende lokale bestuurders hebben eerder al opgeroepen om tot daden te komen.

Lees meer: wethouder Olst-Wijhe springt in de IJssel

De gemeente Twenterand heeft een video opgenomen, waarin het college aan Kamerleden vraagt of ze de gemeenten wel horen:

De gemeenten hebben nu al de grootste moeite om de begroting sluitend te maken of krijgen daar in de toekomst mee te maken. Aan de 'belastingknoppen' draaien help maar ten dele, want de gemeentebelastingen vormen slechts een deel van de inkomsten. Veruit het grootste deel komt uit het gemeentefonds en de gemeenten zijn daar duidelijk over: "de koek moet groter".

Volgens de gemeenten moet er de komende tijd veel meer geld naar de gemeenten worden overgemaakt via het gemeentefonds. "Dat gaat om miljarden", zegt Dadema vanochtend op radio Oost. Hij verwacht dat de Tweede Kamer minister Ollongren vandaag een duwtje in de goede richting geeft en dat de komende periode met de herijking van het gemeentefonds veel meer geld naar de gemeenten gaat.

In de VNG-uiteenzetting van de penibele financiële positie van de gemeenten worden Hof van Twente en Kampen als Overijsselse voorbeelden genoemd. De gemeente Hof van Twente komt dit jaar 2 miljoen euro tekort en kijkt aan tegen een structureel tekort van 1,5 miljoen euro. Hof van Twente overweegt een verhoging van de ozb met circa 20 procent.

Kampen heeft de belastingen voor bedrijven vorig jaar zelfs met 48 procent verhoogd om het hoofd boven water te houden. De gemeente heeft een begroting van 167,3 miljoen euro, waarvan circa 100 miljoen van het Rijk komt. Dat betekent 'minder' en 'uitstel' op veel fronten, De gevolgen van de tekorten tekenen zich inmiddels af: minder armoedebeleid, minder jeugdzorg, minder onkruid bestrijden, uitstel van de nieuwbouw van en bij scholen, uitstel van de herinrichting van het stationsplein en geen extra handhavers.