Nieuws

Josef B. werkt niet mee in Pieter Baan Centrum: "Ik heb daar vier woorden gesproken"

De boerderij in het Drentse Ruinerwold
De boerderij in het Drentse Ruinerwold © ANP
"Ja, nee, goedemorgen en goedemiddag heb ik gezegd. En dat was per ongeluk. Verder praat ik niet." Dat zei Josef B. (59) vanmiddag over zijn tijd in het Pieter Baan Centrum (PBC). De Oostenrijkse klusjesman van het boerderijgezin in Ruinerwold was ook tijdens de zitting vanmiddag duidelijk boos. Naast hem staat ook zelfbenoemd aartsvader Gerrit Jan van D. terecht, al was hij niet bij de zitting aanwezig.
Sinds drie weken zit B. in het Pieter Baan Centrum, waar hij geestelijk moet worden onderzocht en geobserveerd. Hij weigert omdat hij het niet terecht vindt dat hij er zit. Hij is ervan overtuigd dat hij en Gerrit Jan van D. worden vervolgd vanwege hun bijzondere geloofsovertuiging en sprak meerdere keren van ‘inquisitie’.
Hij en de 67-jarige Van D. worden verdacht van jarenlange vrijheidsberoving van de negen kinderen van Van D. Niet alleen op de boerderij in Ruinerwold, waar de jongste zes de afgelopen tien jaar met hun vader woonden, maar ook in de jaren ervoor toen het gezin bivakkeerde in Zwartsluis, Hasselt, Staphorst en in een loods in Meppel.

‘Kinderen tien jaar niet gezien’

“Ik heb de jongste vijf kinderen al tien jaar niet gesproken. Ik heb ze zelf naar de boerderij in Ruinerwold gebracht en daarna heb ik ze nooit meer gezien. Ik zag hun foto’s voor het eerst in het einddossier van de zaak, maar als ik ze op straat was tegengekomen, had ik ze niet herkend”, aldus van D. Dus hoe zou ik ze van hun vrijheid beroofd moeten hebben? Heb ik bovennatuurlijke krachten of ben ik God ofzo?”
B. verklaarde dat hij zoon Jan geregeld zag, de oudste van de zes boerderijkinderen die uiteindelijk besloot weg te lopen. “Hij gaf mij opdrachten sinds zijn vader drie jaar eerder een hersenbloeding had gehad. Hij zei bijvoorbeeld welke spullen er moesten komen en die haalde ik dan.”
De klusjesman werd door de familie Van D. gezien als een discipel en een onderschikte van de vader en zes kinderen in de boerderij, benadrukte zijn advocaat Yehudi Moszkowicz. "Zij konden hem opdrachten geven. Hij stond lager in rang."

'Geen vrijheidsberoving'

De advocaat bepleitte dat de rechtbank de Oostenrijker moet vrijlaten, omdat er veel te weinig bewijs is voor vrijheidsberoving. De jongste vijf kinderen hebben volgens hem bij de rechter-commissaris verklaard dat ze absoluut niet opgesloten zaten en gewoon weg konden als ze dat wilden.
Hij benadrukte dat het belangrijk is dat B. vrijkomt, omdat de gemeente De Wolden hem als huurder van de boerderij dwangsommen oplegt, die maar blijven oplopen. Volgende week is er een zitting in het gemeentehuis in Zuidwolde, maar daar mag B. van de directie van het PBC niet naartoe, terwijl hij dat wel wil. Dat is in strijd met de mensenrechten, stelt Moszkowicz.
De Oostenrijker dreigt failliet te gaan als hij niet snel vrijkomt. Hij verdient zijn geld met het maken van meubels. "Als hij vrijkomt, kan hij als een gek gaan timmeren om de schade te beperken en een faillissement te voorkomen", aldus de advocaat.

PBC-onderzoek in het gevangenisziekenhuis

Volgens het Openbaar Ministerie is wel sprake geweest van vrijheidsberoving. De oudste drie kinderen, die het gezin eerder zijn ontvlucht en de oudste van de boerderijkinderen hebben daarover uitgebreide verklaringen afgelegd, net als over mishandelingen en seksueel misbruik, waar alleen vader Gerrit Jan van D. verdacht wordt.
Van D. was niet in de rechtbank, omdat dat lastig is vanwege zijn lichamelijke beperkingen door de hersenbloeding die hij heeft gehad. Hij kan daardoor ook niet worden onderzocht in het PBC. In plaats daarvan komen de onderzoekers nu bij hem in het gevangenisziekenhuis in Scheveningen.

'Niet te verkopen'

Het Openbaar Ministerie wil dat onderzoek afwachten voor ze gaan proberen hem te verhoren. De man kan niet praten en dus moet eerst onderzocht worden hoe hij toch vragen kan beantwoorden. "Anders dan het OM wil ik hem binnenkort wél vragen stellen", aldus Moszkowicz, die eerder van de rechtbank toestemming gekregen heeft om Van D. in de zaak van zijn cliënt als getuige te mogen horen.
"Ik denk dat het niet meer te verkopen is dat aan de 'key witness' de zaak van Josef B. nog niet één vraag gesteld is. Het zou desnoods kunnen met hulp van één van de kinderen of met de spraakcomputer die hij heeft in Scheveningen."
De rechtbank beslist daar morgen over. Dan bepaalt ze ook of B. drie maanden langer blijft vastzitten. De volgende tussentijdse zitting staat gepland op 17 september.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.